تروما چهارمین عامل مرگ ومیر در جهان
به گزارش سیناپرس، تروما (Trauma) یا ضربه در علم پزشکی به هر نوع آسیب دیدگی، ضربه، جراحت، شوک و حادثه که از خارج به بدن انسان وارد شود، گفته می شود. به بیان دیگر، در تروما عامل درونی یا بیماری در بدن علت ایجاد آسیب نیست. از سال 1967 میلادی افراد آسیب دیده ترومایی به عنوان یک بیمار و نه یک حادثه دیده مورد توجه قرار گرفتند با این وضعیت بخش اورژانس و مراقب های پزشکی تغییرات مهم و مثبتی انجام دادند. تروما چهارمین عامل آماری در مرگ و میر در جهان شناخته می شود.
تروما می تواند هر نوع آسیب ناشی ازضربه های مکانیکی، حرارتی (سوختگی)، شیمیایی و غیره را که از خارج به بدن وارد شود، در بر بگیرد.
انواع تروما را ممکن است براساس مکانیسم آسیب حوادث ترافیکی، سقوط، حوادث منزل و غیره یا بر حسب محل آسیب مانند ترومای سر یا بر اساس عامل ایجاد کننده تروما مانند ترومای نافذ (آسیب با شیء تیز) یا تروما غیر نافذ (آسیب با شیء غیر تیز)، ترومای فشاری یا حرارتی تقسیم بندی و نام گذاری کنند.
در ایران بیماری های قلبی – عروقی اولین عامل مرگ و میر است که در افراد مسن بیشتر اتفاق می افتد اما از نظر آماری در رابطه با بیشترین تعداد درگذشتگان، تروما در راس قرار می گیرد چون تروما معمولا برای افراد جوان رخ می دهد و بیشترین عارضه ترومایی مربوط به حوادث ترافیکی و سوانح جاده ای است.
دلایل و علائم
به گزارش سیناپرس، از آن جهت که این مشکل در اثر وارد شدن هر گونه آسیب دیدگی، ضربه، جراحت، شوک و حادثهٔ از خارج به بدن انسان است بنابراین دلایل این بیماری بسیار گسترده و تقریبا نامحدود است.
به گزارش سیناپرس، در مبحث تروما به دلیل گستردگی آن نمی توان علائم خاصی را عنوان کرد که همه تقسیم بندی ها را در بر بگیرد. هر جراحت و ضربه ای با توجه به شدت آن و محل آسیب دیدگی، علائم خاص خود را در بدن نشان می دهد. به طور کلی علائم هر بیمار ترومایی در اورژانس و در مراقبت های اولیه مورد بررسی و توجه قرار می گیرد و تیم پزشکی برای هر فرد به صورت مجزا و بر اساس شرایط مصدومیت ایجاد شده، تصمیم گیری می شود. برای نمونه در ترومای شکم و خونریزی‌های داخلی، نشانه‌هایی از جمله کاهش هوشیاری، بیهوشی، تنفس سریع و سطحی، تشنگی، رنگ پریدگی صورت و لب، کاهش فشار خون، شوک، وجود خون در ادرار و سفتی شکم در بیمار دیده می شود و این علائم با ترومای سر (مانند ضربه مغزی) که دارای علائم سردرد بیش از یک ساعت، تهوع، استفراغ، عدم تعادل، گفتن عبارات نامربوط و بی معنا، نامتقارن بودن مردمک های چشم و عدم پاسخ گویی به سوالات بوده، متفاوت هستند.
پیشگیری و درمان
در مبحث تروما اقدامات پیشگیرانه طولانی مدت و برنامه ریزی شده امکان پذیر نیست. در این امر فقط احتیاط و مراقبت شرط است اما احتیاط هم نمی تواند به طور کامل موثر باشد چرا که عوامل خارجی در تروما حرف اول و اصلی را می زنند و هیچ عاملی درونی باعث تروما نمی شود.
در بیماران ترومایی مهمتر از درمان، زمان و نوع انتقال بیمار به مراکز بهداشتی و اورژانس و مراقبت های اولیه است. در واقع اهمیت مقابله با تروما در اورژانس و فوریت‌های پزشکی مشخص می‌شود. به گزارش سیناپرس، برای نمونه فردی که دچار سنکوپ و یا شوک می شود اگر عامل ایجاد آن بیماری و از درون فرد بیمار باشد امدادگر به آسانی می تواند بیمار را جابه جا کرده و اقدامات درمانی را شروع کند اما اگر عامل تروما باشد، به علت وجود احتمال آسیب های شدید مانند قطع نخاع، هر نوع حرکت و جابجایی بیمار توسط اشخاص غیر مجرب و یا بدون حمایت و ثابت نمودن اعضای حساس بدن ممنوع است. محققان مرکز پزشکی دانشگاه آلاباما در بیرمنگام انگلستان در جدیدترین تحقیقات خود دریافتند که آگاهی والدین از نشانه های آسیب های مغزی یا نخاعی باعث می شود تا با اقدامات لازم (حتی حرکت ندادن و جابه جا نکردن بیمار) پیش از حضور امدادگران اورژانس به مراقب های درمانی و نتیجه کار کمک به سزایی کنند.
پژوهشگران دانشگاه ماساچوست در ایالات متحده آمریکا طی تحقیقات اخیر خود دریافتند افزایش شانس بهبود، جراحی موفق و درمان زخم های خارجی شکم، به طرز معناداری بیشتر از زمان مشابه و نحوه بهبود زخم های داخلی است.
پژوهشگران دانشگاه یوتای آمریکا نیز در مطالعات اخیر خود به این نکته پی بردند که در روند درمان تروما و زخم های ایجاد شده در بدن، به ویژه در زخم های داخلی و آسیب های وارد شده به لوزالمعده، عوامل پیش بینی کننده مرگ و میر مستقل عبارتند از: سن، میزان شدت آسیب و تعداد گلبول های قرمز .
باورهای غلط
نزدیکترین اورژانس مناسب ترین محل برای انتقال بیمار ترومایی و آسیب دیده است: این باور غلط است چرا که در بیماران ترومایی با توجه به نوع آسیب و شدت آن باید اقدامات اولیه بهداشتی و مراقب ها را انجام داد که ممکن است در نزدیک ترین اورژانس امکانات لازم برای این بیمار ترومایی وجود نداشته باشد.به گزازش سیناپرس، در حقیقت موثر بودن مراقب های درمانی بیمار ترومایی از پیگیری روند درمان در اورژانس آغاز شده و ادامه پیدا می کند.
مصرف سوپ پای مرغ و قلم گاو برای ترومای زانو و استخوان: پزشکان معتقدند که این باور که در میان عموم مردم رواج پیدا کرده نادرست است و بیشتر از اینکه سودمند واقع شود امکان بدتر شدن عارضه به ویژه برای آسیب دیدگی زانو را دارد چرا که این غذاها از چربی بالایی برخوردارند و وزن بیمار را افزایش می دهند.
افزایش وزن در جراحت های زانو و استخوان مشکلات بیشتری برای بیمار ایجاد خواهد کرد. برای استفاده از این غذاها با پزشک بیمار مشورت کنید.
بیشترین آمار تصادفات ترافیکی به اتومبیل ها و وسایل نقلیه بزرگ تعلق دارد: این باور اشتباه است عابران پياده، دوچرخه سواران، موتور سواران و رانندگان دوچرخه های موتوری در مقايسه با رانندگان و مسافران اتومبيل ها و وسايل نقليه موتوری بزرگتر، بيشتر در معرض خطر هستند و از آنها به عنوان کاربران پرخطر راه ها ياد می شود.
گزارش: فاطمه کردی
