قاتل خاموش زنان یعنی سرطان تخمدان، یکی از مرگبارترین بیماری هایی است که گریبانگیر زنان می شود. از آنجا که این بیماری عمدتا در مراحل پایانی تشخیص داده می شود بسیار خطرناک و مهلک به شمار می رود. زیرا در این مراحل تومور سرطانی به دیگر اندام های بدن نیز ممکن است راه یافته باشد و مهار کردن آن به شدت دشوار خواهد بود. بر اساس آمار بدست آماده از سازمان بهداشت جهانی یک زن از هر 55 زن در دنیا که معمولا بالای 50 سال دارند به این سرطان مبتلا می شود.
روش درمان این بیماری در حال حاظر جراحی و سپس شیمی درمانی، هورمون درمانی و غیره است. ولی مشکلی که 70 درصد از بیماران با آن مواجه هستند عود بیماری پس از درمان است و این مسئله سبب شده است که مطالعاتی در این زمینه برای یافتن علت این مشکل و همچنین روش های درمانی آن انجام گیرد.
پروتئین CA125
CA125 و یا آنتی ژن سرطانی 125 نوعی پروتئین است که توسط سلول های سرطانی تولید می شود. تولید این پروتئین در سلول های سالم نیز ممکن است اتفاق بیافتد ولی به طور کلی وجود آن در سلول های سرطانی بشتر است. به همین دلیل پزشکان با اندازه گیری سطح CA125 در خون فرد می توانند وجود سرطان را تشخیص دهند. اگر پس از درمان سطح این پروتئین در خون فرد پایین بیاید بدان معنی است که درمان تاثیرگذار بوده است.
خطر سلول های فاقد پروتئین CA125
پژوهشگران طی مطالعه ای 5 ساله گروهی از بیماران مبتلا به سرطان سروزی تخمدان را مورد بررسی قرار دادند. این نوع سرطان تخمدان شایع ترین نوع آن است که در آن تومور سرطانی در لایه پوشاننده تخمدان تشکیل می شود. عمده سلول هایی که تومور سرطانی را تشکیل می دادند دارای پروتئین CA125 بودند. در کنار آنها گروه بسیار کوچکی از سلول ها وجود داشت که این پروتئین را تولید نمی کردند و پژوهشگران تصمیم گرفتند که روی این گروه کوچک تمرکز کنند.
نتایج این بررسی ها نشان داد که این سلول ها 700 برابر بیشتر و بهتر از سلول های تولید کننده پروتئین CA125 رشد می کنند. علاوه بر این، این سلول ها نسبت به روش های درمان این بیماری نیز مقاوم هستند در نتیجه می توانند در طی درمان سالم باقی بمانند و بعد از آن شروع به تشکیل دوباره تومور کنند. ژن موجود در این سلول ها توانایی این را دارد که دی. ان. ای تخریب شده توسط شیمی درمانی آنها را بازسازی کند. این خصوصیت انها به دلیل دارا بودن پروتئین ضد مرگ است.
مشکلی که وجود دارد این است که برای تشخیص عود سرطان تخمدان از تست CA 125 استفاده می شود و سلول های فاقد این پروتئین نادیده گرفته می شوند در حالیکه عود این بیماری بدست همین سلول ها رخ می دهد.
روش درمان نوین
پژوهشگران توانستند دریابند که ترکیب شیمی درمانی با داروی birinapant با بازگرداندن آپوپتوز به سلول های فاقد CA125 سبب می شود تا این سلول ها نسبت به شیمی درمانی حساس شوند و در نهایت از بین بروند. آپوپتوز و یا مرگ برنامه ریزی شده سلولی به روندی می گویند که سلول در آن از بین می رود. این مرگ سلول به دلایل مختلفی از جمله پیری سلول، آسیب دیدگی و یا بیمار بودن آن رخ می دهد که برای بدن نیز بسیار حائز اهمیت است. این اهمیت از آن جهت است که از این طریق بین تقسیم و مرگ سلول های بدن تعادل برقرار می شود. در طی آزمایشاتی که انجام شده است پژوهشگران مشاهده کرده اند که این روش ترکیبی سبب می شود درمان با عود بیماری مواجه نشود.
پژوهشگران سعی دارند تا آزمایشی را روی بیماران مبتلا به سرطان تخمدانی که سطح پروتئین ضد مرگ سلولی در آنها بسیار بالا است انجام دهند. آنها معتقدند که سرطان تخمدان در50 درصد از زنان دارای این ویژگی است. علاوه براین، پژوهشگران در تلاشند تا نشانگر سرطانی دیگری را نیز در کنار پروتئین CA 125 برای تشخیص سرطان تخمدان شناسایی کنند.
این مطالعه در مجله Nature Communications به چاپ رسید.
No tags for this post.