به گزارش سیناپرس، مارهایی نظیر مار عظیم بوآ که قربانیان خود را قبل از قورت دادن کامل، به شدت در میان بدن تاب داده خود فشار داده و منقبض میکنند، باید بر چالشهای تنفسی که به دنبال این اقدام برایشان پیش می آید، غلبه کنند، در حالی که با فرودادن آرام آرام طعمه، فضای ریههایشان بیش از پیش محدود میشود.
به گفته محققان، نداشتن دیافراگم سبب می شود که مارها برای تنفس، کاملاً به حرکت دندههای خود متکی باشند. به گزارش سینا، همین موضوع باعث شده که اجداد اولیه مارها، برای لحظاتی که مشغول فشردن و همزمان، هضم شام خود هستند، به گونه ای بر چالش تنفس غالب شوند.
با این حال، این که نسل های مدرن موجودات شگفت انگیز فوق، چگونه این مسئله را برای خود حل کرده اند، پرسشی است که جانورشناسان را مدت ها مشغول خود کرده بود.
در این خصوص، یکی از احتمالاتی که داده می شد این بود که مارها، بسته به این که در حال استراحت، فشار دادن حیوان یا هضم هستند، بدن خود را به گونه ای تنظیم می کنند که از ناحیه ای خاص از قفسه سینه خود برای استنشاق هوا استفاده کنند. اما هیچ کس به طور دقیق از الگوهای تنفس مارها هنگام عمل همزمان فشردن و قورت دادن طعمه، چیزی نمی دانست.
حالا در یک پژوهش بین المللی در حوزه جانورشناسی که توسط دانشمندان دانشگاه براون آمریکا انجام شده، محققان پس از بستن یک کاف فشار خون در اطراف دندههای مار بوآ و تنگ کردن قفسه سینه آن ها، حرکات سینوسی بدنشان را در بخشهای مختلفی از قفسه سینه بررسی کرده اند تا به نحوه تنفس آن ها هنگام تحت فشار بودن پی ببرند.
آن ها با استفاده از فناوری اشعه ایکس مشاهده کردند که به موجب این اقدام، بخش عقبی ریه این جانوران مانند یک دم کار می کند، یعنی وقتی که دنده ها دیگر نمی توانند به جلو حرکت کنند، هوا را به داخل ریه می کشد.
به گزارش سیناپرس،در این تحقیق مشخص شد که مار بوآ قادر است حرکات دنده ها را به طور مستقل در قسمت های مختلف قفسه سینه کنترل کند.
در این تحقیق که نتایج آن را نشریه Journal of Experimental Biology منتشر کرده، نشان داده شد هنگامی که بند بند مار بوآ توسط کاف فشار خون در یک سوم از طول بدن گرفته می شود، حیوانات با استفاده از دندههای عقبتر نفس میکشند، دندهها را به سمت عقب حرکت میدهند و آن ها را به سمت بالا میبرند تا هوا را به داخل ریهها بکشند.
وقتی هم که دندههای قسمت عقبی بدن توسط محققان دچار انقباض شدید گردید، آن ها با دندههایی که به سر نزدیکتر بودند نفس میکشیدند.
مجریان این تحقیق در انتها افزوده اند: از آنجایی که تسلیم کردن و هضم قربانی یکی از پرانرژیترین کارهایی است که این مارها میتوانند انجام دهند، ضروری بوده که در روند تکاملی، این موجودات توانایی تنظیم مکان تنفس خود را به دست بیاورند.
نویسنده: محمدرضا دلفیه