مستلزمات نهادینه سازی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت چیست
معظم له به دنبال آن، فرهیختگان، نخبگان، متفکران، دانشمندان و نظریه‌پردازان جامعه را در این مسیر فراخواندند و دستور تشکیل مرکزی جهت تحقق این مهم را دادند. بحمدالله مجموعه موفق مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، امروز، پس از گذشت ده سال توانست با کوشش و تلاش مستمر و با همکاری مجامع علمی، فضلاء، دانشمندان و محققان حوزوی و دانشگاهی به طرح جامع و مطلوبی دست یابد.
مضاف بر این، با عنایت به فرمایش‌های اخیر معظم له ، در باب الگو، به نظر می‌رسد ایشان درخصوص تحقق و نحوه اجرای سند الگو هم دغدغه و حساسیت دارند و حال که وقت اجرا و نهادینه شدن آن به سر رسیده، لازم است با دقت و تأمل و به دور از شتابزدگی آن را به ثمر نشاند.
اما نکات اساسی و مهم در باب اجرا و نهادینه‌سازی کردن الگو عبارت‌اند از:
تحقق و اجرای الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، بستگی تام و تمام به عزم جدی و هماهنگ، بهره‌مندی از عقل جمعی و نگاه عقلانی و کاربست روش‌های عقلایی، اختصاص بودجه و امکانات لازم، تغییر در نگرش مدیریتی و برنامه‌ای، وسعت نظر، روشمندی در عمل، توجه به اصلاح ساختارهای نظام آموزشی، پژوهشی، تقنینی، اجرایی و قضایی کشور و پرهیز از شتابزدگی و دلخوشی به نتایج فوری و فوتی و در یک کلام، تعیین و تدوین راهبردها، اهداف و برنامه‌های عملیاتی و همچنین، تعیین و ترتیب اولویت‌ها، اهم‌ها و ضرورات با توجه به واقعیات موجود و قابلیاتی که با استفاده از امکانات می‌توان آن‌ها را به فعلیات تبدیل کرد دارد.
قدم بعدی در این راه، تبیین و وضوح جایگاه و اهمیت و ضرورت تحقق این الگو برای دانشمندان و مدیران از سویی و آحاد مردم جامعه، از سوی دیگر، با فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی صحیح و روشمند است؛ چراکه تا زمانی که ذهن دانشمندان و مدیران با این مسئله و نیاز و ضرورت آن درگیر نشود، نباید توقع چندانی در توفیق آن داشت.
به بیان دیگر، ضرورت این مهم برای نخبگان و سیاست‌گذاران و مجریان امر آفتابی گردد.وقتی سخن از اجرای الگو است پیام آن، نگرش نهادی به علم است. اساساً علم باید مأموریت‌گرا و هدفمند باشد؛ و نهادها و سازمان‌های مدیریتی خود را برای این تحول بزرگ و رسیدن به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت آماده سازند.
همچنان که بار طراحی و نظریه‌پردازی و تدوین چنین الگویی بر دوش دانشمندان و صاحبان اندیشه بوده است، در مقام تحقق و اجرا هم باید نظرهای آنان را خواست و با آنان به گفت‌وگو نشست؛ چراکه یاری و مساعدت آنان، امری لازم است.
اجرای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت – با توجه به آنکه کشور ما میان سنت و مدرنیته قرار دارد – قطعاً دشوارتر از طراحی و تدوین آن است؛ و یکی از اهداف مرکز الگو باید ارائه راه‌های تحقق و اجرای الگو در سطح جامعه باشد چراکه توفیق در نظر به توفیق در عمل هم بستگی دارد؛ همچنان‌که موفقیت در عمل، مرهون توفیق در نظر است.
اعتقاد افراطی به سنت و یا تجدد، برای جامعه، مضر است. مطلوب آن است که جامعه به لحاظ فرهنگی و اجتماعی و زیرساخت‌های فکری بر سنت محکم و ارزش‌های متعالی دینی و معنوی استوار باشد و در عین حال، از دنیای جدید و دستاوردهای علمی و فناوری آن و در یک کلام از فرآورده‌های صحیح آن در زمینه‌ها و عرصه‌های مختلف بهره‌مند شود.
قواعد رفتاری در محیط علمی و اجرایی کشور در وضع کنونی با مشکلاتی همراه است و به نظر می‌رسد بدون اخلاق فردی و اجتماعی خصوصاً حلم و سعه صدر نمی‌توان توفیقی در مقام اجرای الگو داشت. جغرافیای فرهنگیِ محیط‌های علمی و اجرایی باید با نگاه آسیب‌شناسانه سنجیده شود.
نکته نهایی آنکه اتخاذ هر گونه تصمیم در حوزه برنامه‌ریزی و اجرای این طرح علمی و عملیاتی باید با رفتارهای سنجیده و بر مبنای علم و دانش خاص خود به انجام رسد. نمی‌توان به دور از خواست و نظر عالمان و صاحب‌نظران در این باب تصمیم گرفت و برنامه‌ریزی و اجرا کرد؛ فلذا حرکت‌های روبنایی، شتابزدگی در تصمیم‌گیری، شگردهای شعاری، ملتزم نبودن به قواعد اجرا و یا تلاش برای اجرای سفارشی الگو، از جمله آسیب‌هایی است که در این زمینه می‌توان برشمرد.
*حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی نیازی شاهرودی- عضو اندیشکده فقه و حقوق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و مدرس حوزه علمیه قم
No tags for this post.
