در تدبیر شماره 33 سند الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت آمده است: «نهادینه‌سازی تقسیم كار ملی با توجه به استعدادهای طبیعی و آفرینش مزیت‌های جدید در همه مناطق و ایجاد حلقه‌های هم‌افزایی اقتصادی منطقه‌ای و گسترش پیوندها و روابط میان مناطق شهری، روستایی و عشایری به‌ویژه با گسترش صنایع تبدیلی کشاورزی، به منظور تقویت نقش آنها در تولید و صادرات».
عبارت نهادینه‌سازی تقسیم کار ملی در ابتدای تدبیر فوق، واجد دو فراز «تقسیم کار ملی» و «نهادینه کردن آن» است که در این یادداشت به ایضاح مفهومی و الزامات تحقق و پیامدهای آنها پرداخته می‌شود.
به طور معمول، در مبانی مدیریت و برنامه‌ریزی از اصطلاح تقسیم کار، تعیین نقش و وظیفه دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط و مسوول مراد می‌شود؛ اما در مبانی آمایشی، مخاطب، ماهیت جغرافیایی دارد و مراد از تقسیم کار ملی، مشخص کردن عملکرد تخصصی و نقش هر کدام از مناطق و استان‌ها در اقتصاد و کل فرایند توسعه ملی است.
اصولاً آمایش سرزمین -که ضرورتی جدی و مهم برای تعادل‌بخشی به جریان توسعه در پهنه سرزمین است- بدون تقسیم کار ملی مناطق و استان‌ها بی‌معنا است.
رویکرد آمایشی، مبتنی بر چند رکن است که تقسیم کار و تعیین عملکرد تخصصی مناطق و استان‌ها، مهم‌ترین آنها است. در سیاست‌های کلی آمایش سرزمین نیز تقسیم کار، یکی از محورهای مؤکد در آمایش سرزمین است.
نهادینه کردن تقسیم کار ملی یعنی به رسمیت شناختن این امر و اشراب مفهوم آن در کلیه سطوح سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرا به گونه‌ای که به تدریج به عادت و فرهنگ تبدیل شود. اما تحقق نهادینه‌سازی تقسیم کار به الزاماتی نیازمند است که از جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
* استقرار نظام یکپارچه برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین برای ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی سه جریان اصلی برنامه‌ریزی (اقتصادی، کالبدی و آمایشی)
* طراحی و ایجاد ساختار حکمرانی متمرکز در حوزه آمایش بنیادین
* به رسمیت شناختن سطح منطقه‌ای در مدیریت توسعه کشور
* طبقه‌بندی سرزمین بر اساس خطرپذیری و اعمال مدیریت هوشمند تاب‌آوری
* حمایت از ایجاد و فعالیت مرکز رصد و تولید داده‌های پایگاه داده سرزمینی
* حمایت از ایجاد و فعالیت قطب‌های علمی مطالعات آمایشی با محوریت دانشگاه‌های هر منطقه
در صورت تحقق شایسته امر، انتظار می‌رود نتایج ذیل حاصل گردد:
* تخصصی شدن تولید در مناطق و استان‌های کشور
* تعامل و دادوستد منطقی میان مناطق و افزایش همگرایی آنها
* افزایش انسجام و اقتدار ملی
* افزایش بهره‌وری کل اقتصاد
* افزایش صادرات و لذا درآمدهای ارزی
* پایداری توسعه روستایی کشور
* کاهش انگیزه مهاجرت و توزیع مناسب جمعیت در سطح کشور
*مهندس حسین آرامی- عضو اندیشکده آمایش بنیادین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
No tags for this post.