به گزارش سیناپرس، لوله های رحمی یکی از مهم ترین اعضای داخل لگن زنان هستند که شامل دو لوله بوده که لوله های فالوپ نیز خوانده می شوند. این لوله ها از زوایای طرفی بخش فوقانی بدنه رحم به طول ۱۰ سانتی متر خارج شده و در انتها به شکل شیپوری در آمده و روی تخمدان ها قرار می گیرند.
وظیفه این لوله ها این است که تخمک را به داخل رحم انتقال داده و در روند بارداری نقش مهمی ایفا می کنند، بنابراین سلامت آن ها تاثیر زیادی در باروری زنان خواهد داشت و هر گونه اختلال در لوله های رحمی به هر دلیلی می‌تواند منجر به نازایی شود.
زمانی که در هر سیکل قاعدگی تخمک آزاد می شود، حالت مکش این لوله ها باعث می‌شود تا تخمک به داخل لوله کشیده شود. ساختار داخلی این لوله ها نیز به شکلی است که مژک هایی در سطح آن وجود دارد که وقتی تخمک وارد لوله شد، آرام آرام شرایط حرکت تخمک را به داخل رحم فراهم کند. اگر به هر دلیلی این مژک های داخل لوله‌های رحمی آسیب ببینند یا مشکلی باعث از بین رفتن تحرک آن ها شود، چسبندگی لوله های رحمی ایجاد خواهد شد.
دلایل ایجاد بیماری چیست ؟
عفونت یکی از مهمترین و شایع ترین عواملی است که باعث چسبندگی و انسداد لوله های رحمی می شود. هر نوع عفونتی می تواند باعث التهاب لوله ها شده و افرادی که به عفونت های مکرر و شدید لوله های رحمی مبتلا و تحت درمان قرار نمی گیرند، ممکن است دچار چسبندگی لوله های رحمی شوند. به گزارش سیناپرس، جراحی ها نیز یکی از دیگر از عواملی هستند که می‌توانند موجب بروز چسبندگی لوله ها شوند. جراحی اعضای داخل لگن از جمله کیست تخمدان، فیبروم رحمی و جراحی آپاندیسیت نیز می تواند باعث تورم و عفونت شدید در لگن شده و چسبندگی لوله های رحمی را در پی داشته باشد.
دیر ازدواج کردن و بارداری می تواند خطر ایجاد آندومتریوز را افزایش دهد که از عوارض آن چسبندگی لوله های رحمی است. متاسفانه شواهد و آمارهای موجود نشان می دهد که شیوع این مورد در ایران در حال افزایش است. بارداری های خارج از رحم نیز می توانند باعث چسبندگی لوله های رحمی شوند.
محققان آمریکایی طی تحقیقات اخیر خود اعلام کردند روش سونوهیستروگرافی نسبت به روش هیستروسالپنجوگرافی برتر و مفیدتر است و در تشخیص چسبندگی و انسداد لوله های رحم قابل مقایسه با کروماتوگرافی لاپاروسکوپی است. این روش می تواند در تشخیص و درمان این عارضه بسیار مفید باشد.
به گزارش سیناپرس، پژوهشگران مرکز مطالعاتی جان هاپکینز نیز در مطالعات اخیر خود دریافتند که ارتباط مستقیمی بین چسبندگی لوله های رحمی و بروز سرطان تخمدان وجود داشته و بیمارانی که چسبندگی رحم در ان ها به خوبی درمان نمی شود، در خطر بالای ابتلا به سرطان رحم قرار دارند.
علائم اصلی
علائم چسبندگی لوله های رحمی ممکن است به طور ناگهانی یا طی چند سال بروز کند. از علائمی که نشان دهنده ابتلا به این بیماری است می توان به درد لگنی هنگام عادت ماهانه به ویژه روزهای آخر، دردهای لگنی که ممکن است در هر زمانی رخ دهد، احساس درد هنگام مقاربت جنسی و لکه بینی پیش از عادت ماهانه اشاره کرد. علاوه بر این موارد، نشانه هایی نیز وجود دارند که در همه موارد دیده نشده و تنها برخی از بیماران به آن مبتلا می شوند. مهمترین این علائم عبارتند از: وجود خون در ادرار یا مدفوع، کمردرد و درد همراه با انقباضات روده‌ای و نازایی.
درمان
یکی از روش های تشخیصی – درمانی چسبندگی‌های لوله های رحم، استفاده از روش هیستروسکوپی است. در این روش که یک نوع روش آندوسکوپی تشخیصی داخل رحمی محسوب می شود، پزشک به کمک یک ابزار ویژه تلسکوپ مانند، داخل رحم را معاینه می کند. این ابزار معاینه از طریق دهانه رحم وارد حفره شکمی شده و رحم را از نظر وجود انواع چسبندگی‌های داخل آن بررسی می کند.
در روش تشخیصی سونوهیستروگرافی نیز می توان لوله های رحمی را مورد بررسی قرار داد. اگر چسبندگی در اطراف لوله باشد، با عمل جراحی یا لاپاراسکوپی می‌توان آن را باز کرد. به گزارش سیناپرس، در بیشتر موارد پزشکان از جراحی های ساده با حداقل عوارض تخریبی برای درمان چسبندگی رحم استفاده می کنند اما در مواردی نیز هورمون درمانی بر پایه استروژن و پروژسترون نیز می تواند چسبندگی رحم را درمان کند.
پیشگیری
یکی از راه های پیشگیری از ابتلا به این عارضه، انجام معاینات دوره ای و منظم است. بهتراست زنان پس از مشاهده هر گونه علامت عفونت و ترشح غیر طبیعی به پزشک مراجعه کرده و دلیل بروز این موارد را شناسایی کنند. چکاپ سالانه دستگاه باروری برای اطلاع از عفونت لگنی، بسیار مهم بوده و باید به طور منظم انجام شود. ترشحات بدبو و احساس سوزش و خارش نشانه های عفونت در ناحیه لگنی است بنابراین درمان آن برای پیشگری از چسبندگی لوله های رحم لازم است.
انجام آزمایش سالیانه اسمیر نیز در جلوگیری از این عارضه مفید است. دیر ازدواج کردن و دیر باردار شدن نیز می تواند یکی دیگر از علل بروز چسبندگی لوله های رحم باشد. به گزارش سیناپرس، بارداری های خارج از رحم نیز می توانند باعث چسبندگی لوله های رحمی شوند بنابراین به آنها توجه کرده و توصیه پزشک را جدی بگیرید.
باورهای غلط و خرافی در مورد چسبندگی لوله های رحم
عمل جراحی سزارین سبب چسبندگی لوله‌های رحمی می شود: این باور به طور دقیق صحیح نیست و اگرچه در چنین عمل های چسبندگی‌های شکمی دیده می شود، اما چسبندگی های شکمی کمتر در محل لوله‌های رحمی پیش می آید و بیشتر در بخش مثانه ایجاد می شود. اما اگر روش سزارین به صورت اصولی و صحیح انجام شود، احتمال بروز چنین مشکلی خیلی کم می شود.
چسبنگی لوله‌های رحمی فقط در زنان متاهل ایجاد می شود: این باور نادرست است و دختران مجرد نیز ممکن است به این عارضه مبتلا شوند اما احتمال بروز آن در زنان متاهل بیشتر است.
پس از درمان چسبندگی لوله های رحم فرد بیمار صد درصد باردار می شود: از شایع ترین عوارضی که چسبندگی لوله های رحم به دنبال دارد، ناباروری است. پزشکان معتقدند که مبتلایان به انواع چسبندگی‌های خفیف تا متوسط لوله های رحم پس از درمان بین ۷۰ تا ۸۰ درصد قادر به بارداری خواهند بود درحالی که این آمار در افراد دارای چسبندگی های شدید تنها ۲۰ تا ۴۰ درصد است.
گزارش: فاطمه کردی