دکتر بهنام زنگی،رئیس انجمن علمی پژوهش‌های هنری ایران در نشست اقتصاد و کارافرینی در عرصه زیورآلات عنوان کرد؛ تصدی‌گری های دولتی در کشور ما و در هر کشوری هیچگاه نتوانسته منجر به توسعه هنر صنعت زیورآلات باشد و عموما باعث شکست شده است.
زنگی در ابتدا با اشاره به اهمیت درج سلایق فردی در تولید زیورآلات گفت: امروزه فناوری ها به ما این امکان را می دهد که سراغ سلیقه های فردی افراد برویم؛ در واقع این امر کمک زیادی به کسب و کارهای کوچک می کند و باعث می شود ما بتوانیم نیاز مصرف‌کننده را ملاک قرار بدهیم و به سلایق و خاستگاه زیبایی شناختی آن توجه کنیم.
اقتصاد ناپایدار کشور سد راه توسعه
وی گفت: واقعیت آن است که اقتصاد کشور ما ناپایدار است و برای توسعه کارآفرینی، داشتن یک اقتصاد پایدار اهمیت زیادی دارد. با توجه به اینکه تحریم ها و بعد همه گیری کرونا آسیب زیادی به اقتصاد کشور زده است، زمینه های اصیل فرهنگی و هنری در اقوام ایرانی این ظرفیت و قابلیت را داشته که برای هر قومی یک اهرم اقتصادی شود.
تاریخچه ای غنی در زیورآلات داریم
زنگی افزود: از آنجایی که کشور ما هنر بنیان است، همواره در طول تاریخ و در تمام شئونات زندگی روزمره مردم، هنر جریان داشته و ایرانیان با نمایش جلوه های هنری معروف بوده اند. گفتنی است؛ در هنر صنعت زیورآلات هم شاهد دوره های بسیار درخشانی بودیم. ایرانیان با فلز، آلیاژها و طلا اشیای زینتی زیادی ساختند و همین امر موجب اعتبار تاریخی ایران در ساخت زیورآلات شده است.
کارآفرینی در عرصه زیورآلات؛ یک اقدام هوشمندانه
به گفته وی؛ در گذشته های دور اغلب هنرمندان ایرانی از هوش هندسی بالایی در ساخت زیورآلات برخوردار بوده اند و خوشبختانه امروزه هم با جمعیت جوان خلاقی روبه‌رو هستیم که خوب توانستند استعداد خود را به نمایش بگذارند.بنابراین آنچه که در شرایط فعلی به آن نیاز داریم کارآفرینی در صنعت زیورآلات است که در کشورمان ظرفیت چشمگیری دارد.
زنگی در ادامه ارزش افزوده صنعت جواهرات را بیش از 90 برابر دانست و گفت: عموما در شرایطی که مواد خام را با هنر و صنعت فرآوری می کنیم، محصول تولیدی تا 90 برابر ارزش پیدا می کند؛ این درحالی است که هیچ کدام از حوزه های صنعتی چنین ارزش افزوده ای ندارد؛ بنابراین کارآفرینی در عرصه زیورآلات خود یک اقبال گری است.
وی در ادامه با اشاره به دیگر مزایای صنعت زیورآلات در بحث کارآفرینی گفت: از آنجایی که توسعه هنر صنعت زیورآلات نیازمند تجهیزات پیچیده و فناوری های پیشرفته نیست و با دستگاه های ساده دستی هم می توان آن را ساخت و از طرفی هم به دلیل وزن کم نقل و انتقال مکانی این نوع کالاها بسیار ساده است، صادرات و تجارت در این عرصه امکانات مطلوبی به فعالان می دهد. گفتنی است؛ امروز حمل و نقل از گمرک موضوعی بسیار مهم در توسعه صادرات یک محصول است؛ بنابراین باید گفت هزینه تولید در صنعت زیورآلات پایین است. علاوه بر موارد یاد شده امکان تولید فردی هم در این صنعت از دیگر مزایای مثبت آن است.
دولتمردان توجه کنند
به گفته زنگی؛ مزیت مهم دیگری که هنر صنعت زیورآلات دارد، این است که می تواند به توزیع عادلانه درآمد در کشور کمک کند. به همین دلیل توصیه می شود دولتمردان و تصمیم‌گیران اقتصادی ما به این ویژگی هنر صنعت زیورآلات توجه ویژه داشته باشند.
طراحی به کانی های خام جلوه بخشید
زنگی با اشاره به سیر تاریخی ارزشمند شدن زیورآلات، درباره عوامل توسعه این هنر صنعت گفت: در یک روند تاریخی زمانی انسان متوجه ارزش مادی زیورآلات شد که به کانی های گرانقیمت نظیر زمرد، الماس، یاقوت و … دست یافت؛ تا پیش از آن انسان معمولاً از اشیایی نظیر استخوان و گیاهان برای خود وسایل زینتی می ساخت تا اینکه هنر طراحی نقش مهمی در زیبایی شناسی آن ایفا کرد. در حقیقت؛ عامل اصلی در توسعه صنعت زیورآلات طراحی است.
این کارشناس افزود: بار ارزش مادی هنر صنعت زیورآلات، بر طراحی استوار است؛ چرا که به هر حال طلا یا سنگ های قیمتی در هر کشوری یافت می شود، اما آنچه که یک اثر هنری را در کشوری متمایز می کند ،روش طراحی آن است.
وی ادامه داد: عصر ساسانی دوره شکوفایی طراحی زیورآلات در ایران بود؛ اما متاسفانه چنین رشدی ادامه نداشته و امروزه اغلب تولیدکنندگان ما با نگاه به دست همسایگان اشیای زینتی می سازند؛ در حالی یک برند زمانی به وجود می آید که برگرفته از بنیان های اجتماعی باشد.
به گفته این کارشناس؛ همانگونه که پیش تر هم اشاره شد، توجه به خرده فرهنگ ها در طراحی زیورآلات، از رویکردهای مهمی است که امروزه طراحان باید در عصر جهانی سازی هنر صنعت زیورآلات به آن توجه کنند.
زنگی خاطرنشان کرد: آذین گری و توجه به زیورآلات در تمامی خرده فرهنگ های ما وجود داشته و ما باید از این ظرفیت نهفته نهایت استفاده را ببریم.
وی با اشاره به اینکه تصدی گری دولت ترمز راه توسعه این صنایع است، گفت: تصدی‌گری های دولتی در کشور هیچگاه نتوانسته منجر به توسعه هنر صنعت زیورآلات باشد و عموما باعث شکست شده است؛ در واقع اینکه دولت در امری سلطه دارد، به معنای این نیست که خودش هم مجری و تصمیم گیرنده باشد و مردم بدون چون و چرا باید دستورات دولتی را بپذیرند. در واقع چون مردم دستور می گیرند و سهمی در آن تصمیم ندارند، به سان یک ماشین عمل می‌کنند و اینگونه مانع رشد یک صنعت و بروز خلاقیت می شوند.
وی مزیت کشورهای در حال توسعه برای رشد کسب و کار های کوچک را نیروی انسانی آن ها دانست و گفت: این کشورها با کمک منابع انسانی می توانند اقتصاد خود را بهبود ببخشند؛ ما در کشورمان باید شناخت کافی نسبت به منابع انسانی خود داشته باشیم و آن را به عنوان یک ابزار مکانیکی یا ماشینی نبینیم. در حقیقت باید به عنوان یک نیروی مولد و خلاق که ایده و اثر تولید می کند؛ نگاه کنیم.
با اشاره به موارد یاد شده باید گفت؛ ظرفیت های کشورمان در توسعه هنر صنعت زیورآلات امری واضح است. تاریخچه درخشان، نیروی انسانی کافی و الهامات جغرافیایی؛ سه رکن اصلی و منحصر به فرد آثار ایرانی است که برای نیل به چنین هدفی نیازمند برون سپاری های دولتی به بخش خصوصی و جریان سازی هایی که از دل قومیت ها بر می آید، هستیم؛ چراکه منجر به بروز خلاقیت و تنوع در آثار زینتی می شود.
گفتنی است؛ این نشست برخط در ذیل سلسه گفتار جایزه ملی زیور آلات و طراحی جواهرات ایرانی که از سوی پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی به میزبانی دکتر فواد نجم الدین، فعال عرصه زیورآلات که در صفحه رسمی جایزه ملی زیورآلات ایرانی برگزار می شود.
گزارش:مهتاب دمیرچی
No tags for this post.