به گزارش سیناپرس، دانشمندان معتقدند؛ رازها درباره عالم هستی و اجزای آن به قدری زیاد است که حتی نمی توانیم ادعا کنیم تنها یکی از آنها را به طور کامل می شناسیم.
در واقع ناشاخته های زیادی از کیهان بی کران و رمز و رازهایش تا سیاره کوچکمان زمین وجود دارد که بشر همچنان در پی پاسخ به آن ها است.
سیاهچاله ها یکی از همین اجزای اسرار آمیز جهان است که در چند دهه اخیر کیهان شناسان اطلاعات جالب توجهی از آن ها کسب کرده اند. همچنین این اجرام رازآلود کیهان به دلیل خصوصیات عجیب و غریبی که دارند همواره مورد توجه اغلب رسانه ها و عموم مردم قرار گرفته اند که گاهی هم اطلاعات راستی آزمایی نشده و صحت سنجی نشده در این بستر منتشر شده است؛ برای مثال چندی پیش خبری با این عنوان منتشر شد که شاید اصلا در مرکز کهکشان راه شیری هیچ سیاهچاله ای وجود نداشته باشد.
محسن شادمهری، پژوهشگر اختر فیزیک و عضو هیات علمی دانشگاه گلستان در گفتگو با خبرنگار سیناپرس در این باره گفت: امروزه ماهیت علم به گونه‌ای است که اگر به یک پرسش پاسخ می دهیم ده ها پرسش دیگر به وجود می‌آید و دانشمندان را به چالش می کشد.
وی افزود: اما واقعیت این است که ما ناشناخته های زیادی درباره بسیاری از اجرام نجومی داریم؛ برای مثال ما هنوز نمی دانیم که چگونه منظومه شمسی شکل گرفته است؟ این خود یکی از اسرار جهان است به عبارت دیگر دانشمندان هنوز به درستی نحوه شکل گیری منظومه شمسی و زمین را کشف نکرده اند و نمی دانند که چرا سیاره ما دارای چنین تنوع موجودات زنده است.
این اختر فیزیکدان درباره اهمیت راستی آزمایی در ارائه یک یافته علمی گفت: همواره باید بر اساس داده های علمی راستی آزمایی شده درباره یک گزاره علمی صحبت کرد که البته آن هم اما و اگرهایی دارد. در واقع باید چندین گروه یک گزاره علمی را با تکنیک های گوناگون و روش‌های مختلف آزمایش کنند تا به یک نتیجه قابل استناد و اعتماد رسید.
شادمهری با اشاره به مثالی درباره برخی گمانه زنی هایی مبنی بر فقدان یک سیاهچاله در مرکز کهکشان راه شیری افزود: وجود سیاهچاله ها همواره برای اخترشناسان دنیایی از پرسش ها را به وجود آورده است؛ برای مثال این گمانه زنی مطرح بود که به دلیل وجود ماده تاریک شاید سیاه چاله ای در مرکز کهکشان ما وجود نداشته باشد؛ اما دلایل بسیار جدی تری وجود دارد که ما بگوییم در مرکز کهکشان ما سیاهچاله ای جا خوش کرده است. چنانچه در سال ۲۰۱۹ نیمی از جایزه نوبل فیزیک به دو محققی داده شد که ۳۰ سال مرکز کهکشان را زیر نظر گرفته بودند و حرکت ستاره ها را در پیرامون این جرم نامرئی که مرکز کهکشان بود، مطالعه کردند و از مطالعه حرکت این ستاره های نزدیک به توده مرکزی ناشناخته توانستند ویژگی های آن را به دست بیاورند و این را تصدیق می کرد که در آنجا یک جرم عظیم در بعد خیلی کوچک متمرکز شده است و چیزی نمی تواند باشد به جز یک سیاهچاله. شواهد رصدی برای وجود چنین سیاه چاله ای بسیار جدی است مگر آنکه داده هایی به دست آید که بخواهد به طور جدی این قضیه را رد کند.
جیمز وب؛ یک راستی آزمایی بزرگ
عضو هیات علمی دانشگاه گلستان با اشاره به اطلاعاتی که تلسکوپ جیمز وب بعد از اسکانش در منطقه لاگرانژ دو می تواند از سیاهچاله ها بدهد، گفت: تقریبا همه ما می دانیم که جیمز وب تنها برای کشف حقایق علمی در باب ساهچاله ها ارسال نشده است؛ این تلسکوپ، مجموعه ای از پروژه های علمی را دنبال می کند که از سوی اخترشناسان مراکز تحقیقاتی سراسر دنیا پیشنهاد شده است. در واقع یکی از اهداف جیمز وب شناخت عالم آغازین بر مبنای کشف نخستین ستاره ها و کهکشان های آغازین است؛ اینکه نخستین ستاره ها و کهکشان ها چه زمانی به وجود آمدند. پیدایش این ساختارها که به آن طلوع کیهانی می گویند همان چیزی است که تا کنون بشر نتوانسته است به آن دست یابد.
به گفته شادمهری، جیمز وب به دنبال رصد نخستین ساختارهایی است که در عالم هستی به وجود آمده اند، اما بشر به دلیل محدودیت هایی که تاکنون در ابزارهای رصدی داشت توانایی شناخت آن را نداشته است. به همین دلیل نطفه ساختارهایی که امروزه در عالم هستی می بینیم به نوعی در عالم آغازین شکل گرفته است؛ اکنون ما می خواهیم بدانیم که چگونه اتفاق افتاده است.
این پژوهشگر گفت: از اهداف دیگری که جیمز وب دنبال می‌کند، مطالعه نحوه زایش و پیدایش ستاره ها است؛ اینکه ستاره ها چگونه سیر تحولی خود را طی کردند و با توجه به اینکه جیمز وب در طول موج های فروسرخ فعال است، می تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی از نحوه پیدایش ستاره ها در اختیار ما بگذارد و دیدگاه ما را نسبت به عالم هستی گسترش دهد. به ویژه به ما کمک می‌کند که بدانیم منظومه شمسی و خورشید چگونه شکل گرفته است؛ چراکه ما هنوز نمی دانیم که پیشینه منظومه شمسی چیست؛ اما اگر بدانیم که ستاره ها چگونه به وجود می آیند آن وقت می‌توانیم درباره پیدایش منظومه شمسی نظریه‌های بیان شده را راستی آزمایی کنیم.
شادمهری افزود: یکی دیگر از عرصه های بسیار هیجان انگیز که قرار است این تلسکوپ برای ما بازگو کند، نحوه انبساط عالم است که با انرژی تاریک و ماده تاریک و نحوه توزیع آن در ارتباط است. دو موضوعی که در عالم هستی پرسش های زیادی درباره آن مطرح شده است که هنوز اطلاعات زیادی درباره آن نداریم. از همین رو است که جیمز وب به دنبال معرفی نحوه انبساط عالم است که این می تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی برای دانشمندان و شناخت عالم ارائه دهد.
او گفت: اطلاعاتی که جیمز وب می دهد به تدریج می تواند نحوه شناخت ما را از کیهان کامل تر کند. دقیقا همان اتفاقی که بعد از ارسال تلسکوب هابل اتفاق افتاد. این تلسکوب بیش از بیست و پنج سال پیش به فضا پرتاب شد و در مدار قرار گرفت و اطلاعاتی که بیش از دو دهه اخیر در اختیار دانشمندان قرار داد، به نحوه حیرت انگیزی موجب شناخت ما از گیتی گسترش شد.
چالشی بزرگ؛ به نام زمان
به گفته این پژوهشگر، درست است که جیمز نوعی ماشین زمان است، البته تمام ابزار رصدی این عنوان را دارد اما درباره سرشت زمان جیمز وب نمی تواند اطلاعاتی به ما بدهد؛ چراکه درباره سرشت و ماهیت زمان هنوز به صورت تئوریک چالش های بسیار جدی وجود دارد که برای نوع بشر ناشناخته است و بشر هنوز نتوانسته این اطلاعات را آزمون پذیر کند به همین دلیل هنوز به مرحله آزمون پذیری نرسیده است و ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که جیمز وب چنین کاری را به یکباره انجام دهد. اما می توانیم انتظار داشته باشیم که چه فرآیندی در اطراف سیاهچاله ها رخ می دهد و این تلسکوپ می تواند حکایت های عجیبی را روایت کند داستان هایی که تاکنون انتظار نداشتیم.
بنابر موارد یاد شده اغلب دانشمندان معتقدند در ارائه یک گزاره علمی باید محتاطانه تر و با تامل بیشتری رفتار کرد؛چراکه امروزه گستردگی علوم منجر به ایجاد تناقض هایی می شود نیاز به صحت سنجی دقیق تر دارد، بنابراین باید یادآور شد رسالت رسانه ها در انتشار این محتوا پررنگ تر و مهم تر از گذشته شده است چراکه انتشار یک باور غلط در دنیای علم منجر به اشتباه انگاری های زیادی می شود.
گفتگو: مهتاب دمیرچی
No tags for this post.