دکتر حمیدرضا پوریان فر، معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در گفتگو با سیناپرس گفت: شاید برخی تصور کنند بیوتکنولوژی تک واژه معناداری باشد اما این علم همان گونه که از نامش پیداست به بحث زیست و فناوری می پردازد. این علم در حوزه کشاورزی از یک سو به بحث استفاده از موجودات زیستی مانند قارچ ها، جلبک ها و باکتری ها می پردازد و از طرف دیگر نقشی مهم در صنایع غذایی، آرایشی، بهداشتی و آنزیمی ایفا می کند. تمام آنزیم ها (حتی آنزیم های موجود در پودر رختشویی) باید یک منبعی داشته باشند. منبع آنها موجودات زنده است. کار بیوتکنولوژی شناسایی موجودات زنده ای است که ترکیبات مفیدی برای بخش صنعت، غذا، آرایشی و بهداشتی دارد.
مدیر گروه پژوهشی قارچ های صنعتی در جهاد دانشگاهی خراسان رضوی افزود: بیوتکنولوژی یک رشته کلیدی، فرا رشته ای و میان رشته است که زیر شاخه های صنعتی، میکروبی و دارویی دارد. این رشته می تواند رشته پزشکی را به رشته های گیاهی یا پزشکی پایه متصل کند؛ شناسایی قارچ ها بر عهده قارچ شناس یا میکروبیولوژیست اما کاربردی شدن آن برعهده متخصص بیوتکنولوژی و انجام کارهای بالینی آن نیز برعهده متخصصان پزشکی است.
وی در پاسخ به این سوال که اکنون چند درصد از تحقیقات و پروژه های این حوزه کاربردی هستند به سیناپرس گفت: اکنون ستاد توسعه زیست فناوری ریاست جمهوری اقدام به تقسیم کار ملی کرده است. این ستاد در حال حاضر با حدود بیش از صد مرکز یا پژوهشکده یا واحد تحقیقات بیوتکنولوژی ارتباط دارد و به هرکدام از این افراد و مراکز دو یا سه محور کار تحقیقاتی محول کرده است؛ هر مرکزی به روی یک موضوع کاربردی و مورد نیاز جامعه کار می کند. این مراکز موظف هستند تحقیقات کاربردی در آن حیطه انجام دهند تا مورد حمایت ستاد توسعه زیست فناوری قرار بگیرند.
به گفته وی، اکنون پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی جهاددانشگاهی مشهد در تقسیم کار ملی ستاد زیست فناوری سه محور "تولید نژاد های هیبرید قارچ های خوراکی"، "تولید ترکیبات دارویی از قارچ های دارویی" و "تولید بیواتانول" را برعهده گرفته است و ملزم به تجاری سازی این حوزه هاست.
وی تاکید کرد: اکنون برخی از محصولات این مجموعه مانند دمنوش های گانودرما و رنگ های میکروبی مان به مرحله تجاری سازی رسیده اند اما هنوز نمی توانیم کاملا به صراحت بگوییم که این محصولات در بازار به صورت انبوه عرضه شده اند. عرضه انبوه این محصولات در بازار حلقه مفقوده دیگری در بخش صنعت و کلینیکال می طلبد.
پوریان فر به برنامه های آینده این پژوهشکده اشاره کرد و در این خصوص به سیناپرس گفت: اکنون ما به روی بحث عصاره گیری های متابولیت های مهم از نظر دارویی و تغذیه ای کار کنیم که نقش مهمی در سلامت زایی و تغذیه دارند بدین منظور این مجموعه با سایر پژوهشکده هایی مانند معتمد( که مستقیم با انسان سر و کار دارند) و واحدهایی که تولید کننده ماده خام اولیه هستند، همکاری دارد.
وی تصریح کرد: مهمترین برنامه پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی برای آینده در بحث قارچ های گانودرما و شیتاکه، دستیابی به ترکیبات بتاگلوکان است. همچنین این پژوهشکده بیوتکنولوژی در نظر دارد با سایر پژوهشکده ها و مراکز دیگری که آنها بخش های انسانی این قضیه را برعهده دارند، همکاری کند تا بتوانیم این حلقه را تشکیل بدهیم.
وی ادامه داد: اکنون جهاددانشگاهی از نظر بودجه ای متکی به خودش است اما برخی از پروژه های حیطه بیوتکنولوژی به راحتی کارفرما ندارد. کارفرمای این حوزه غالبا بخش دولتی است بنابراین توقع مان از دولت این است که از پژوهش های بنیادین این پژوهشکده کمک کند تا بتوانیم این پژوهش ها را انجام دهیم. همچنین در بخش مجوزها نیز باید تسهیلات لازم داده شود تا بتوانیم با سرعت بیشتری برای محصولات مجوز بگیریم. دولت نه تنها به پژوهشکده جهاد دانشگاهی باید به هر شرکت دانش بنیانی که می خواهد در این حوزه ورود پیدا کند برای بحث مجوزها تسهیلات ارایه دهد.
وی بیان کرد: همچنن ما در بحث تحقیقات به شدت مشکل داریم. اکنون تنها تحقیقاتی که تجاری سازی می شوند مورد حمایت قرار می گیرد در نتیجه تحقیقات پایه ای عقب می مانند. اگر این تحقیقاتت پایه ای انجام نشوند طی چند سال آینده دوباره باید وارد کننده این محصولات باشیم.
وی خاطرنشان کرد: اکنون این محصولات بر مبنای چندین سال تحقیقات انجام شده اند. جهاددانشگاهی مشهد چند سال این تحقیقات را با بودجه خودش حمایت کرده است اما دیگر قادر به انجام این کار نیست. اگر دولت از این بخش حمایت نکند ما مجبور می شویم تنها این کار را ادامه دهیم، در نتیجه پژوهش های پایه ای عقب می مانند بنابراین توقع داریم دولت از پژوهش هایی که حمایت کننده ندارند، مشروط به کاربردی بودنشان حمایت کند تا بعدها بتوانیم خوراک محصولات آینده را از این پژوهش ها فراهم کنیم.
گفتگو: فرزانه صدقی
No tags for this post.