الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باید احیاگر روح متعالی انسانی باشد

دکتر عبدالرحیم گواهی در گفت‌وگویی گفت:الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از بعد ایرانی بودن باید متناسب با امکانات و مقتضیات و حتی موانع و کمبودهای طبیعی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و پیشینه تاریخی این مرزوبوم باشد و چنان باشد که به طور کلی، کسی آن را غیر مقتضی و نامناسب با این امکانات، غیر ممکن و غیر عملی، خیال‌پردازانه و جاه‌طلبانه تلقی نکند.

از بعد اسلامی بودن هم که بزرگ‌ترین اعتراض ما به جوامع صنعتی غربی، جایگزینی معنویت و اخلاق با رفاه مادی، سودآوری و پیشرفت علم و فناوری است الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باید احیاگر روح متعالی انسانی باشد. بر اساس این، طراحی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ویژگی‌هایی داشته است که آنها را مرور می‌کنیم.

اولین ویژگی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، درک و برداشت درست از اسلام و مسلمانی است. این ویژگی با بررسی گسترده آیات و روایات و استنباط و اجتهاد از آنها به دست آمده و در مبانی، اصول و آرمان‌های سند منعکس شده است.

ویژگی دیگر که در ادامه ویژگی نخست است، ابتنای سند الگو بر استنباط‌ها و اجتهادهای روزآمد و مطابق با فهم، نیاز کشور و از آن مهم‌تر، مطالبات زمانه است.

ازآنجاکه پیشرفت اسلامی ایرانی، مستلزم درافکندن طرحی جدید برای ایجاد تحول در نظم جهان جدید است و گشودن این راه نیز نیازمند قدرت فکری، اخلاقی و عملی است باید از صاحب‌نظران و دانشمندان توانمند برای این منظور بهره‌برداری شود. این مهم با تأسیس اندیشکده‌های مرکز در عرصه‌های گوناگون و با عضویت برجسته‌ترین استادان دانشگاه و حوزه و مدیران اجرایی محقق شده است.

ویژگی بعد، طراحی چنین الگویی نیازمند اطلاع نسبتاً کافی و متوازن از هر دو وجه اسلامی و ایرانی است. این ویژگی نیز ازطریق اعضای برجسته اندیشکده‌ها -که می‌توان آنها را عصاره دانش و تجربه کشور دانست- پیگیری شده است.

یکی دیگر از ویژگی‌ها، مربوط به ماهیت دین، اسلام و احکام اسلامی است. با قبول دین اسلام و اصول و مبانی تفکر مابعدالطبیعی، دیگر نمی‌توان الگویی کاملاً جدای از وحی و آموزه‌های وحیانی طراحی کرد و به اجرا گذاشت؛ و همان طور که در بخش‌های مبانی، اصول و آرمان‌های سند دیده می‌شود، این سه بخش در وحی الهی ریشه دارند.

از جمله ویژگی‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، این است که با زبان آغشته به تعارف، تقبیح، تحسین و مداهنت به سراغ پیشرفت نرفته و صرفاً به افزودن کمالات اخلاقی به پیشرفت‌های علمی-فنی و اجتماعی-اقتصادی اکتفا نکرده است؛ بلکه پیشرفت حقیقی مادی و معنوی را مد نظر داشته است.

از سوی دیگر، پیشرفت باید جامع و کامل باشد و تک‌بعدی نباشد؛ مثلاً وجه اصلی و فربه پیشرفت در بعضی کشورها نظیر کره شمالی، نظامی است و زندگی و رفاه مردم اصلاً در حد مطلوبی نیست؛ وضعی که کم‌وبیش در همه بلوک شرق سابق و از جمله کوبا، چین، شوروی و کشورهای اروپایی شرقی سابق جریان دارد. الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت با عنایت به عرصه‌های متعدد پیشرفت، تدوین شده و برای همه گلوگاه‌های پیشرفتی کشور، راه‌حل‌هایی راهبردی عرضه کرده است.

همچنین، از ویژگی‌های برجسته سند الگو، توجه به بایسته‌های فرهنگ ملی-بومی است به طوری که ایرانی بودن الگو، صرفاً محدود به ابعاد فیزیکی و جغرافیایی این زیست‌بوم نیست و جنبه‌های نرم‌افزاری (غیر فیزیکی) و مردمی فرهنگ و تمدن غنی و کهن ایران، روحیات، خلقیات، فرهنگ‌های محلی و بومی، آداب و رسوم، آیین‌ها و باورهای قومی-محلی نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند.

 

No tags for this post.