کشف قدیمی ترین سلاح شیمیایی جهان
به گزارش سیناپرس، جنگ شیمیایی یکی از وحشیانه ترین، مؤثرترین و غیرانسانی ترین انواع جنگ در تاریخ بوده است. البته به طور رسمی نخستین شواهد استفاده از سلاح های شیمیایی در مقیاس وسیع به جنگ جهانی اول باز می گردد که طی آن صدها هزار نفر به قتل رسیدند.اما این اولین نمونه واقعی جنگ شیمیایی در تاریخ نبود.
شواهد باستان شناسی نشان می دهد اولین مورد شناخته شده استفاده از سلاح های شیمیایی در حدود قرن سوم پس از میلاد در سرزمین امروزی سوریه رخ داد، جایی که رومیان و ایرانیان ساسانی بر سر کنترل سرزمین شام به دلیل وجود استحکامات نظامی استراتژیک و کشاورزی غنی که هر ساله محصول غلات تولید می کرد، با هم درگیر شدند.
در این جنگ طولانی بین دو امپراتوری ایران و روم، شهرهایی مانند دیرالزور، درعا و رقه شاهد بخش اعظم نبرد بین دو قدرت بزرگ بودند، اما باستان شناسان شواهدی از یک نبرد وحشیانه بین دو کشور کشف کردند که در محل دورا اوروپوس، منطقه الصالحیه امروزی، در استان دیرالزور رخ داد.
اگرچه هیچ متون تاریخی یا گزارشی مستند از این نبرد برای ارائه شواهد استفاده از سلاح شیمیایی وجود ندارد، اما شواهد باستان شناسی به بیان دقیق داستان از طریق بررسی شواهد فیزیکی کمک کرده است.
بر اساس کاوش های باستان شناسی انجام گرفته در این منطقه مشخص شد که در حدود سال ۲۵۶ پس از میلاد، امپراتوری ساسانی به رهبری شاپور اول، دورا اوروپوس را محاصره کرد. به گزارش سیناپرس، باستان شناسان توانستند سال دقیق این نبرد را از روی سکه ای که متعلق به یک سرباز رومی کشته شده بود، مشخص کنند.
در این جنگ ایرانیان ساسانی با استفاده از یک سری تونل برای فروریختن دیوارهای شهر، تکنیک های محاصره مؤثری برای هجوم به دورا اوروپوس داشتند و احتمالاً این تونل از گورستان دورا آغاز می شد. رومی ها نیز برای جلوگیری از این حمله، یک سری تونل از داخل شهر حفر کرده و به مقابله با ارتش ایران پرداختند اما در نبرد متعاقب آن، ایرانیان در نبرد پیروز شدند.
باستان شناسان از دهه ۱۹۲۰ تا ۲۰۰۹ شواهدی از یک رویداد وحشتناک را کشف کردند که طی آن ۲۰ جسد شامل ۱۹ سرباز رومی و یک سرباز ایرانی در داخل تونل متعلق به رومی ها به همراه آثار قیر و کریستال های گوگرد پیدا شد.
به گفته محققان، هنگامی که این عناصر قابل احتراق با هم ترکیب می شوند، ابرهای متراکمی از گازهای دی اکسید گوگرد خفه کننده تولید می کنند که اکسیژن را دفع و ریه ها را از کار انداخته و منجر به خفگی می شود. به گزارش سیناپرس، یافته های باستان شناسی نشان می دهد ارتش ایران در کمین رومی های بی خبر نشسته بود که از تونل های خود استفاده می کردند و با رسیدن حفاران رومی به خطوط ساسانی، مواد شیمیایی به داخل تونل رومی پمپاژ شده و باعث خفگی و مرگ آن ها بر اثر گاز شد. شواهد باستان شناسی در دورااورپوس نشان می دهد که ایرانیان ساسانی به خوبی با کاربرد مواد شیمیایی و استفاده از آن در جنگ های شیمیایی آگاه بودند.
در خاتمه گفتنی است ایرانیان ساسانی در نهایت نتوانستند دیوارهای شهر را فرو ریخته و آن را تصرف کنند.
مترجم: احسان محمدحسینی
منبع: heritagedaily
