به گزارش سیناپرس، مغز بزرگ انسان، بارزترین تفاوت بین ما و میمون‌ها است. این کشف جدید، بینش نویی را در مورد رشد متفاوت مغز انسان ارائه می دهد که ما را از نزدیکترین خویشاوندان زنده مان، متمایز می کند.
سلول های مغزی یا نورون ها از سلول های بنیادی تشکیل می شوند که در مراحل ابتدایی رشد عصبی وجود دارند. درست مانند سلول های بنیادی که به پوست، استخوان و سایر سلول های بدن تبدیل می شوند، آنها نیز به سلول های مغزی بالغ و مخروطی شکل تبدیل می شوند.
در راستای همین تحقیقات، از هشت سال پیش دکتر لنکستر (Lancaster) و همکارانش موفق به رشد دادن ارگانوئیدها یا مغزهای کوچک رشد یافته در آزمایشگاه شدند که به دانشمندان این امکان را داد تا چگونگی تکامل انسان ها، میمون ها و شامپانزه ها را استنباط کنند. به گزارش سیناپرس، نتایج این پژوهش ها نشان می دهد که بلوغ سلول های بنیادی پیش ساز عصبی انسان تقریباً یک هفته طول می‌کشد، در حالی که این اتفاق در پستانداران ۵ روز طول کشید. محققان بر این باورند که این بلوغ آهسته تر باعث افزایش مقدار نورون ها شده که در نهایت منجر به بزرگتر شدن مغز انسان می شود. به گزارش سناپرس، علاوه بر این، پژوهشگران دریافتند که اگرچه ژن ZEB2 هم در انسان و هم در میمون ها مشترکاٌ وجود دارد، اما زودتر در ارگانوئیدهای میمون فعال می شود.
در ادامه، این تیم همچنین سلول های پیش ساز گوریل را از ZEB2 محروم کردند تا تأثیر آن را بر رشد مغز ارزیابی کنند. در نتیجه، مدل های مغزی آن ها آهسته تر رشد کرده و از نظر اندازه بزرگ تر شدند. از سوی دیگر، فعال سازی زودتر ژن ZEB2 در سلول های بنیادی انسان، تغییر مدل های مغز انسان را تسریع کرده و باعث می شود که آنها بیشتر شبیه مغزهای کوچک گوریل شوند.
دکتر لنکستر در این رابطه گفت: ما دریافته ایم که تغییر تاخیری در شکل سلول های اولیه مغز برای تغییر مسیر رشد کافی است و به تعیین تعداد نورون‌های ساخته شده کمک می کند.
او در ادامه اعلام کرد: ارگانوئیدها، مانند سایر مدل های سلولی، به طور کامل مغز انسان، به ویژه عملکرد مغز بزرگسالان را تکرار نمی کنند. با این حال، این مغزهای کوچک اطلاعات بی نظیری درمورد مراحل مهم رشد عصبی ارائه می کنند.
به گزارش سیناپرس، یک تغییر تکاملی نسبتا ساده در شکل سلول می تواند عواقب عمده ای در تکامل مغز داشته باشد. دکتر لنکستر در انتها می‌افزاید: احساس می کنم که ما واقعاً درسی اساسی در مورد این سؤال بنیادی که چه چیزی باعث می شود ما انسان شویم، آموخته ایم.
یافته ها و جزییات این پژوهش در آخرین شماره مجله Cell منتشر شده است.
مترجم: احسان محمدحسینی