چند سالی است که بر شتاب ساخت انواع کیت‌های تشخیصی پیشرفته افزوده شده است. این کیت‌ها این امکان را فراهم می‌سازند تا بتوان بیماری‌های مختلف را در مراحل اولیه آن شناسایی کرد و به این ترتیب احتمال درمان بیماری را افزایش داد. در این میان، گاهی طبیعت الهام‌بخش ساخت برخی از این کیت‌ها بوده است.
به تازگی گروهی از پژوهشگران موسسه پلی تکنیک فدرال لوزان سوئیس موفق به بهره‌گیری از ماده «لوسیفراز» (luciferase) برای ساخت کیت شناسایی‌گر مولکول‌های مختلف زیستی شدند. لوسیفراز آنزیمی است که سبب ایجاد نور در بدن حشرات شب تاب می‌شود.
پژوهشگران به جای دستکاری ژنتیکی این آنزیم، ماده شیمیایی مصنوعی دیگری را به آن افزودند. این ماده عملکرد لوسیفراز برای تولید نور را متوقف می‌سازد. در عوض وقتی پروتئین هدف (که ساخت کیت برای شناسایی آن صورت گرفته) با این ماده روبرو می‌شود، این ماده شیمیایی به آنزیم لوسیفراز اجازه تولید نور را می‌دهد و به این ترتیب می‌توان پی به وجود مولکول مورد نظر برد.
این پژوهشگران اعلام کرده اند که سیگنال نوری لوسیفراز آن قدر قوی است که می‌توان آن را با چشم غیرمسلح نیز مشاهده کرد و به این ترتیب دیگر نیازی به دستگاه‌های گران‌قیمت تفسیر نتایج آزمایش نیست. این وسیله می‌تواند نتایج مربوطه را به شکلی کم‌هزینه و البته سریع به کاربر اطلاع دهد.
کاربردهای متنوعی را می‌توان برای این کیت تشخیصی تعیین کرد. برای استفاده از آن نیز فقط کافی است که کاربر انگشت خود را یک برش سطحی داده، چند قطره از خون خود را بر روی نوار ویژه کیت قرار دهد و سپس این نوار در دستگاه نمونه‌خوان قرار گیرد. این دستگاه می‌تواند با سازوکار تشریح شده بالا، میزان غلظت مولکول زیستی مورد نظر را طی پنج دقیقه نشان دهد.
جزئیات این نوآوری به تازگی در نشریه Nature Communications منتشر شده است.
No tags for this post.