مردم استان فارس در بی خبری عجیبی به سر می برند

محمد درویش، رییس کمیته محیط زیست در کرسی اجتماعی یونسکو، در دومین نشست «رویداد میراث فرهنگی با محوریت میراث روستایی ایران» با محوریت مهمترین عوامل ناپایداری بوم شناختی در استان فارس گفت: استان فارس یکی از مهمترین مناطق کشور در بحث گردشگری است، اما این استان معضل بزرگی را در بحث محیط زیست و منابع آب دارد. مطابق آماری که استانداری فارس در حضور رئیس جمهور داد، از سال ۱۳۵۷ تا امروز بیش از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب از سفره ‌های آب زیرزمینی برداشت کردیم و از سال ۱۳۷۶ یعنی در طول ۲۴ سال گذشته این رقم به ۱۱۰ میلیارد متر مکعب می ‌رسد؛ همچنین در طول چهارده سال گذشته این رقم به ۷۴ میلیارد متر مکعب رسیده است. در کل وضعیت سفره‌ های آب زیرزمینی کشور ما به گونه ای است که ایرانیان ذخیره چندهزار ساله آب شیرین خود را مصرف کرده اند. متاسفانه در بین ۳۱ استان کشور بدترین وضعیت را استان فارس دارد که تنها ۱۲ درصد وسعت کشور را به خود اختصاص داده است. گفتنی است با کسری سالانه ۷۰۰ میلیون متر مکعب رکوردی را به جا گذاشته است که هیچ استان دیگری نمی تواند با آن رقابت کند.

استان فارس سال به سال برهنه تر می شود

وی ادامه داد: اکنون چیزی حدود ۱۹ میلیارد مترمکعب از آن چیزی که  وارد شده است، هموطنان ما از سفره های زیرزمینی آب برداشت کرده اند. بر اثر این میزان کمبود آب متاسفانه برخی از سکونتگاه های جنوب و شرق استان فارس را از دست داده‌ ایم. سال به سال شاهد افزایش برهنگی سرزمین فارس می‌ شویم به گونه ای که با یک طوفان معمولی گرد و خاک مهیبی در استان به وقوع می پیوندد.

بحران کم آبی و زمین های شالیکاری شده

درویش با اشاره به اصطلاح ورشکستگی اکولوژیکی گفت: اگر به این روند ادامه دهیم با فرآیندی روبه‌ رو می ‌شویم که به آن ورشکستگی اکولوژیکی می ‌گویند و باید تلاش کنیم تا در کوتاه مدت روند تراز منفی آب را در این استان مهار کنیم. در یک دهه اخیر اغلب کارشناسان مسوولان و حتی مردم استان فارس متوجه اوضاع وخیم این استان شده اند. در حقیقت، همه متوجه شده اند و فهمیده اند که طرح‌هایی مانند فلاحت در فراغت یک بمب بزرگ بود که ماجرای فروپاشی اکولوژیکی را تشدید کرد و دیگر چیزی از بختگان، ارژن، پریشان، مهارلو و دیگر منابع آبی این استان باقی نمانده است. امروزه چه کسی نمی داند که بسیاری از گونه‌ های ارزشمد جانوری در فارس در حال کم شدن است؟ در واقع همه ما می دانیم که فارس امروز با فارس دیروز بسیار تفاوت دارد.  با این حال  بیش از ۱۰ هزار هکتار بر وسعت شالیکاری ها در منطقه سیوند اضافه شده که این یک فاجعه بزرگ است. در حالیکه نه تنها حرکتی برای درمان بحران های محیط زیستی استان فارس نمی کنیم، بلکه در حال آماده شدن برای یک رستاخیز بزرگ هستیم.

به گفته درویش، اگر میزان نرخ  فرونشست زمین به مرز چهار میلیمتر، برسد سازمان ملل اعلام هشدار می‌ کند و از روسای دولت‌ها می ‌خواهد که ستادی برای حل بحران موضوع تشکیل دهند تا بتوانند این وضعیت را به سرعت درمان کنند. اینکه چرا مهم است به منابع آب سرزمینی کشورها برمی‌ گردد؛ در حقیقت فرونشست زمین در نتیجه برداشت بیشض از اندازه از منابع آب شیرین رخ می دهد. این در حالی است که  طبق گزارش سازمان زمین شناسی کشور، میزان فرونشست زمین به ۵۴ سانت رسیده است.

مردم استان فارس نمی دانند که چه به سرشان می آید

درویش ادامه داد: استان فارس یکی از بهترین مناطقی است که می تواند بر پایه خورشید انرژی زیادی تولید کند. در حالیکه حاکمیت، دولت و وزارت جهاد کشاورزی از به زیر کشت رفتن زمین ها که آب زیادی مصرف می کند، جلوگیری نمی کند. این نشان دهنده آن است که مردم استان فارس در یک بی خبری عجیبی به سر می ‌برند و متوجه عمق این جریان نیستند. رسانه های استان فارس باید بیشتر به آن بپردازند و مردم باید آگاه شوند و خود را برای یک درد بزرگ و جراحی بزرگ آماده و از استاندارد خود مطالبه کنند.
 
این فعال محیط زیست با اعتقاد بر راه اندازی اقتصاد بدون محوریت آب، گفت: باید اقتصادی را در استان فارس نهادینه شود که که آب محور نباشد و از طرفی معیشت درخوری برای مردم فراهم کنیم. اگر استان فارس نتواند در یک دهه آینده منابع آبی چون بختگان، ارژن، پریشان وغیره را احیا کند، باید منتظر یکی از بزرگترین موج های مهاجرت و پناهندگان اقلیمی در کشور باشیم.

یارانه ها را به مناطق آسیب دیده اختصاص دهید

درویش در ادامه گفت: دولت باید به ذینفعان خسارت نقدی بدهد این کاری است که با یارانه های هدفمند شدنی است؛ به جای تخصیص یارانه ها در مقداری اندک برای همه مردم، که دردی را هم دوا نمی ‌کند؛ باید این میزان بودجه را به تاب آوری سرزمین ها اختصاص داد.  گفتنی است، باید هر نوع کشت آبی به ویژه برنج، هندوانه، توت فرنگی و صنایع آب بر در استان فارس برای ده سال متوقف شود. از این به بعد نباید شاهد افزایش کارخانه‌ های سیمان در استان فارس باشیم؛ درعوض باید به سمت ایجاد بسترهای مناسب برای دریافت انرژی های خورشیدی برویم.

گزارش: مهگل غفاری

No tags for this post.