حرم امام رضا (ع) گنجینه ای از هنرهای اسلامی است

پرفسور محمود گلابچی، چهره ماندگار معماری، مهندسی راه و ساختمان ایران در گفتگو با سیناپرس گفت: در قریه ای که امام رضا (ع) در آخرین روز ماه صفر سال ۲۰۳ هجری قمری به شهادت رسیدند، به تدریج  شهری به نام شهادت یعنی مشهد شکل گرفت. پس از آن در طول 1240 سال شاهد آثار برجسته معماری، هنر و انواع صنایع هنری مانند آیینه کاری، مقرنس (یکی از عناصر تزیینی معماری)، معقلی (خط بنّایی)، کاربندی، رسمی سازی، گره چینی و ….در این فضا هستیم زیرا انسان بالاترین توانمندی های خودش را در جایی که اعتقادات و باورهای او حضور دارد، به کار می گیرد.

استاد نمونه دانشگاه ها و پژوهشگر برجسته کشور، حرم مطهر امام رضا (ع) را گنجینه و دانشگاهی از هنرهای اسلامی عنوان کرد و افزود: طی ادوار گوناگون آثار معماری مختلفی به حرم امام رضا (ع) افزوده شده است. مثلا نخستین گنبدی که اکنون به روی ضریح مطهر امام رضا (ع) وجود دارد، مربوط به زمان سلطان مسعود غزنویی است. در دوره های سلجوقیان و تیموریان نیز آثار بزرگی از جمله مسجد گوهرشاد، مدرسه دو در و مدرسه پریزاد ایجاد شد. همچنین در دوره صفویه، ایوان عباسی و در دوران قاجاریه، شبستان ها به این مجموعه اضافه شد بنابراین اکنون ما شاهد بهترین نوع مقرنس ها، معقلی ها، کاشی های هفت رنگ، شبستان ها، ایوان ها، طاق ها و گنبدها در این فضا هستیم.

دارای کرسی یونسکو در معماری اظهارداشت: یکی از توسعه های بسیار مهم مجموعه مرقد مطهر، مربوط به دوران پس از انقلاب اسلامی است؛ فضای این مجموعه از 120 هزار متر مربع به حدود یک میلیون متر مربع توسعه و افزایش زیربنا پیدا کرده است.

بنیانگذار دانشگاه معماری و هنر پارس یادآور شد: حرم امام رضا (ع) مجموعه عظیمی از ویژگی ها، هنرها، تکنولوژی ها و توانمندی های سرزمین ایران و اسلام محسوب می شود که می توان روش های ساخت، طراحی و اندیشه معماران دوران تاریخی سرزمین مان را در آن یافت.

استاد تمام دانشگاه تهران بیان کرد: هرکدام از رنگ ها در کاشی ها، نقوش و فرش و همه اجزای هنر معنای خاصی دارند. مثلا رنگ لاجوردی نشان از آبی دریا، رنگ فیروزه ای نشان از آسمان و رنگ سبز نشان از طبیعت، زندگی و سرسبزی دارد از اینرو در نقوش کاشی مجموعه حرم مطهر امام رضا (ع) شاهد ترکیبی از رنگ ها هستیم که هرکدام معنی و مفهوم خاصی را برای مخاطب تداعی می کنند.

مهندس نمونه کشور و داور مسابقات ملی و بین المللی در زمینه معماری تصریح کرد: توسعه فضای تاریخی به منظور حفظ هویت و ویژگی های تاریخی گذشته همواره یکی از مسایل بسیار مهم محسوب می شود از اینرو امروزه برای حفظ، استحکام و مقاومت این میراث و گنجینه فرهنگی کشورمان از تکنولوژی ها، روش ها و مصالح جدید استفاده می کنیم. مثلا با گذاشتن ابزار دقیق، رفتار سازه ها، نیروها، فشارها، ترک های احتمالی، تغییر شکل ها، ویژگی های رفتاری سازه های تاریخی، میزان سطح آب های زیر زمینی، انحراف احتمالی امتدادهای قائم را مانیتور و اندازه گیری می کنیم تا اگر دچار صدمه یا آسیبی دیدند، آنها را شناسایی و همچنین در برابر زلزله مقاوم سازی می کنیم.

وی در پایان به سیناپرس گفت: همچنین اگر در آینده قصد توسعه حرم مطهر را داشته باشیم، می توانیم با استفاده از این ابزارها تغییرات لازم را با اطمینان کامل اعمال و فضای جدیدی را به این مجموعه اضافه کنیم.

گفتگو: فرزانه صدقی

No tags for this post.