در زمان سقوط هواپیمای MH17 خطوط هوایی مالزی بر فراز آسمان اکراین که تمامی سرنشینان هواپیما از بین رفتند زنان هلندی بارداری که 3 ماهه سوم بارداری خود را سپری می کردند به میزان بیشتری نسبت به افراد عادی دچار افسردگی و استرس شدند (گفتنی است بیشتر سرنشینان هواپیمای ذکر شده هلندی بوده و بازگشت اجساد آن ها به این کشور با پوشش گسترده ای از سوی رسانه های جمعی کشور هلند همراه بود).
این نتایج در حین انجام پروژه ای مربوط به شرایط و چگونگی سلامت ذهن در دوران قبل و بعد از بارداری زنان در کشور هلند بدست آمده است .در واقع به طور کاملا اتفاقی حادثه واژگون شدن این هواپیما در میانه انجام این پروژه به وقوع پیوست. تمرکز بیشتر روی این حادثه و حوادثی از این دست با جرقه ای در ذهن ویکتور پاپ و همکارانش ) محققان دانشگاه تیلبرگ ) در مورد مادران بارداری که به این حادثه به عنوان مهمترین واقعه دوران بارداری خود اشاره کرده بودند زده شد.
به گفته پاپ ،انجام این آزمایش نتایج بسیار جالبی را در اختیار محققان قرار داده است زیرا در سال 2013 نیز چنین آزمایشی با نظرسنجی یکسانی روی زنان باردار انجام شده بود .اما در آن زمان هیچ گونه حادثه و رویداد غم انگیزی در سطح ملی در این کشور روی نداده بود .بنابراین مقایسه نتایج بدست آمده از این دو نظرسنجی می تواند کمک شایانی به محققان در راستای پیشبرد اهداف پروژه کند.
تاثیر یک تراژدی ملی بر زنان باردار
تمامی زنان باردار مورد آزمایش با پر کردن یک نظر سنجی میزان افسردگی خود را از 1 تا 10 بیان کردند. مقایسه میان دو گروه آزمایش شده در سال های 2013 و 2014 نشان دهنده افزایش علائم افسردگی بعد از وقوع حادثه هواپیمای خطوط هوایی مالزی در زنان باردار بود. زنان بارداری که شاهد روی دادن این حادثه بودند نمره 5.21 و زنان بارداری که سال قبل دوران بارداری آرامی را سپری کرده بودند نمره 4.11 را به میزان افسردگی خود داده بودند.
گفتنی است بوجود آمدن افسردگی در میان تمامی این زنان معمول بود اما بعد از گذشت تنها یک هفته از زایمان ، زنانی که در اثر حادثه هوایی دچار افسردگی مضاعف شده بودند کاملا بهبود یافته و دیگر هیچ علائمی از افسردگی در آن ها وجود نداشت.
استرس غیر مستقیم اثر گذار است؟
تجربه هر نوع استرس حین دوران بارداری اثر منفی روی رشد و نمو جنین دارد اما اینکه آیا استرس غیر مستقیم همانند مشاهده یک خبر ناراحت کننده یا یک واقعه ملی اسف بار می تواند در طولانی مدت روی کودک اثر گذار باشد یا خیر همچنان امری نامعلوم است که محققان در حال انجام آزمایش های بیشتری جهت پی بردن به اثرات چنین رویداد هایی هستند.
تاکنون مشخص شده که تجربه یک فاجعه از نزدیک به صورت مستقیم می تواند روی رشد و نمو طولانی مدت کودک اثر گذار باشد. در یک آزمایش بسیار معروف به نام طوفان یخ که توسط محققان دانشگاه مک گیل کانادا به انجام رسیده است دانشمندان کودکان زنان بارداری که به مدت 40 روز در اثر طوفان یخ سال 1998 بدون داشتن برق در محل زندگی، به کارهای روزمره خود می پرداختند را مورد بررسی قرار داده اند.
طی انجام این تحقیقات محققان دریافتند که از لحاظ زبانی و رشد و نمو کودکان مادرانی که در سال 1998 تحت اثر چنین شرایط محیطی قرار داشتند در مقایسه با فرزندان مادرانی که این شرایط را تجربه نکرده بودند تغییرات و تفاوت هایی وجود دارد. همچنین میزان توجه، IQو رفتار آن ها تفاوت های معناداری نسبت به سایرین نشان می داد. علاوه بر این نتایج بدست آمده حاکی از آن است که رابطه مناسب و مداوم والدین با کودکان خود می تواند به میزان چشم گیری استرس های قبل زایمان را کاهش دهد.
هم اکنون محققان در حال برنامه ریزی جهت زیر نظر گرفتن فرزندان مادرانی هستند که در اثر حوادث هواپیمایی به شکلی غیر مستقیم استرس و افسردگی را تجربه می کنند به ویژه آن هایی که این اتفاق در 12 هفته پایانی دوران جنینی شان به وقوع پیوسته است. محققان در نظر دارند تا در سن 2 سالگی تحقیقات خود را روی این کودکان ادامه دهند.
محققان نمی توانند به طور قطعی اعلام کنند که زنان باردار بیشتر از سایرین یا کمتر از آن ها از حوادثی که احساسات عموم مردم را بر می انگیزد تاثیر می پذیرند. لازم به ذکر است تحقیق مشابهی در زمان وقوع حادثه 11 سپتامبر به انجام رسید و در آن زمان محققان دریافتند که شرایط تقریبا نزدیکی در میان اکثریت جمعیت آمریکا به وقوع پیوست طوری که 40 درصد از مردم آمریکا دچار اختلالات استرسی پس از وقوع حادثه شدند اما بعد از گذشت چند ماه تعداد این افراد به کمتر از 2 درصد کاهش یافت.
No tags for this post.