سایه مرگبار آلودگی های نفتی بر سر آبزیان خلیج فارس

دکتر کمال خدایی، رئیس جهاددانشگاهی واحد شهید بهشتی و سرپرست پژوهشکده علوم پایه کاربردی در این خصوص به سیناپرس گفت: امکان بروز آلودگی های نفتی خاک و آب به دلایل مختلف و گاهی اتفاقات ناخواسته در تمام مراحل اکتشاف میادین نفت و گاز، حفاری چاه های نفت و گاز، بهره برداری، انتقال، پالایش و پخش وجود دارد. نوع آلودگی و ترکیبات آلاینده بسته به اینکه در کدام یک از مراحل فوق اتفاق بیفتد، متفاوت است. آنچه که عمومیت دارد آلودگی های مراحل اکتشاف تا بهره برداری عمدتا نفت خام یا ترکیبات ناشی از سیالات حفاری پایه روغنی است.

دکترای هیدروژئولوژی افزود: معمولا نفت خام از واحدهای بهره برداری پس از نمک زدایی با خطوط انتقال به پالایشگاه ها ارسال می شود که عوامل طبیعی مانند زمین لغزش، زلزله، سیل وعوامل و خطاهای انسانی می توانند منجر به نشت ترکیبات نفتی به محیط زیست بشوند که بازعمدتا نفت خام است که گستره ای از ترکیبات نفتی را شامل می شود.

وی اظهارداشت: نفت خام که در پالایشگاه ها به انواع فرآورده های نفتی تبدیل می شوند مجددا توسط خطوط لوله به مناطق مختلف کشور ارسال شده و در مخازن شرکت پخش فرآورده های نفتی در شهرهای مختلف ذخیره شده و توزیع می شود. در تمام مراحل پالایش، انتقال و توزیع فرآورده ها در سطح کشور امکان بروز آلودگی وجود دارد با این وجود پتانسیل نشت از خطوط انتقال به دلیل فشار داخل خطوط، خطرات بیشتری را متوجه محیط زیست می کند.

به گفته وی، این نوع آلودگی ها که شامل فرآورده هایی نظیر بنزین، گازوئیل یا نفت سفید است به دلیل امکان انتشار سریعتر در محیط به ویژه آب های زیرزمینی نسبت به نفت خام خطرناکتر بوده و توجه ویژه ای را می طلبند. آمارهای جهانی نشان می دهد که بیش از 70 درصد آلودگی مهم نفتی منابع آب و خاک به واسطه نشت از خطوط انتقال به دلایل مختلف رخ داده است.   

رئیس جهاددانشگاهی واحد شهید بهشتی به پیامدهای منفی محیط زیستی این مساله پرداخت و گفت:هر نوع ترکیب شیمیایی که وارد محیط زیست بشود و بیش از حد تحمل محیط باشد، آلودگی محسوب شده و قطعا برای اکوسیستم زیان آور است یعنی باعث تغییراتی در اکوسیستم منطقه می شود. برخی از فرآورده های نفتی مثل بنزین ترکیبات محلول در آب دارند که بسیار زیان آور و سرطان زا بوده و به دلیل حلالیت آنها در منابع آب به ویژه آب های زیرزمینی مدت طولانی ماندگاری دارند و در صورت ورود به منابع آب های مصرفی برای تمامی جانداران مضر و حتی ممکن است کشنده باشد.

وی خاطرنشان کرد: خلیج فارس یک منطقه نفتی است که تمام کشورهای حاشیه آن جزو مهم ترین کشورهای تولید کننده و صادر کننده نفت و گاز هستند. طبیعی است که این فعالیت های نفتی در مراحل اکتشاف، بهره برداری و انتقال چه از طریق خطوط لوله و چه از طریق نفت کش ها به دلیل رخدادهای مختلف امکان نشت فرآورده به دریا را دارند اثرات زیست محیطی مخربی را بر اکوسیستم دریایی تحمیل می کنند.

وی تاکید کرد: با گشت وگذار در برخی از سواحل جزایر نفتی یا مناطقی که فعالیت های نفتی وجود دارد اثرات و داغی آلودگی های نفتی در سواحل به وضوح قابل مشاهده است. آلودگی نفتی دریا هر جا که اتفاق می افتد همه گونه های زیستی محل وقوع را تهدید می کند و پاکسازی آلودگی و برگشت شرایط به حالت عادی سال ها طول می کشد. چه بسا این آلودگی ها که به واسطه فعالیت های انسانی در دریاها ایجاد می شود، دوباره از طریق صید موجودات دریایی سر سفره خود انسان بر می گردد.

گفتگو: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.