به گزارش سیناپرس، کشور ما نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی که حدود ۸۵ درصد از وسعت کشور در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، با بارش های کم، خشکسالی و کمبود آب شیرین مواجه است که در اصطلاح به این پدیده ورشکستگی آبی می گویند. به تمام این موارد باید سوءمدیریت را هم اضافه کرد که با چندگانه بودن مراکز تصمیم گیری، چنین معضل آشکار را یا نمی پذیرند، یا کتمان می کنند و یا پشت گوش می اندازند.
عصر حاضر، عصر آغاز بحران خشکسالی و همه گیری بحران آب برای حیات بشری و موجودات است. این مطلب گفته بسیاری از کارشناسان محیط زیست و حوزه آبی است. اما یک پژوهشگر محیط زیست معتقد است که ورشکستگی آبی در واقع شرایط پس از بحران است. کشور ایران بنا به موقعیت جغرافیایی اش و اختلال و نوسان در بارش بیشتر دچار تهدید آبی شده است. به گفته دکتر میثم صادقی در شرایط بحران که شرایط شدیدی است گروه های مختلف سعی می کنند با همفکری و درایت وضعیت موجود را به حالت قبل برگردانند. همه گروه ها تلاششان را می کنند که سیستم را به وضعیت نرمال سابق و حفظ بخش های مهم آن کنند.
ورشکستگی آبی
اما در کنار این اوضاع نامساعد؛ رویه نامتعادل مصرفی و افزایش فعالیت های صنعتی و کشاورزی نیز به این بحران دامن زده است. ورشکستگی آبی عبارتی است که ما را یاد ورشکستگی برخی از شرکت ها و موسسات می اندازد. شرکت هایی به دلیل عدم مدیریت مناسب سیستم شان معیوب شد و به جای سوددهی و منفعت دچار زیان و ضرر شدند؛ شرکت ها و موسساتی که حتی از ذخیره روز مبادا هم استفاده کرده و با طلبکاران بسیاری مواجه شده است که خواهان پس گرفتن سرمایه و طلب خود هستند.
این کارشناس با بیان اینکه بیشترین عامل در زمینه بحران آب سوءمدیریت است ادامه می دهد: از مهمترین دلایل بحران آب در کشور سوءمدیریت است. بحران آبی نه به دلیل کم آبی و خشکسالی، بلکه به دلیل سوءمدیریت منابع آب است. باید پذیرفت که در حال حاضر با ورشکستگی آبی مواجه هستیم. وقتی از ورشکستگی آبی صحبت می کنیم به این معنی نیست که باید دست روی دست گذاشت و کاری نکرد. به این معنی است مدیریت منابع آبی کشور راهکارها و روشه های مناسبی را انتخاب نکرده است و با استفاده از روش های غیراصولی برداشت نیز به بحران آبی دامن زده است.
روش‌های غیراصولی برداشت آب
وی در خصوص آنچه موجب بروز کم آبی در کشور شده این مورد را نیز اضافه می کند: بررسی ها نشان می دهد که در کنار موارد صورت گرفته، از طرح های توسعه ای نیز غافل نشدیم و با ساخت کارخانه ها در مناطق کم آب، شهرک سازی های نامناسب، توسعه کشاورزی و دامپروری سنتی نیز به این بحران بیشتر دامن زدیم.
به گفته وی، واقعیت تلخ این است که بسیاری از رودها و تالاب های ما به روزگار گذشته برنخواهند گشت. وضعیت آب زیرزمینی ما برای سال های سال در همین وضعیت خواهد بود. این وضعیت در کوتاه مدت قابل برگرداندن به حالت قبل نیست و ما باید بپذیریم که با یک شکست روبه رو شده ایم. امروزه یک تالاب و دریاچه زنده در کشور نداریم و از این متعجب هستیم که چرا حجم ریزگردهای کشور افزایش یافته است.
صادقی با بیان اینکه موضوع ورشکستگی آب شامل وضعیت بحرانی حجم منابع آب تجدیدپذیر و استراتژیک زیرزمینی نیز می شود، می گوید؛ هم اکنون بسیاری از دشت های کشور که منبع سفره های آب زیرزمینی بوده اند، به دلیل برداشت بی رویه وضعیت بحرانی دارند و برخی از آنها دچار فرونشست شده اند. تاثير نامطلوب توسعه پديده فرونشست، فقط به كم آبي و امنيت غذايي محدود نمي شود. تاثيرات اين پديده مي تواند از ساير جنبه هاي محيط زيستي، اجتماعي، اقتصادي و امنيتي نيز بسيار خطرناك باشد.
لازم به ذکر است؛ سیاست های نادرست به نام خودکفایی و بومی سازی یکی از دلایل بحران آب و فرسایش خاک و نشست زمین و فجایع زیست محیطی دیگر است، دور از منطق و عقلانیت است در کشوری که کم آب و کم بارش است، صحبت از خودکفایی در کشاورزی و صنعت کرد. باید باور کنیم که کمبود آب و خشکسالی، سال های سال ادامه خواهد داشت و بهتر است خود را سازگار با شرایط جدید کنیم.
گزارش:نیلوفرمنصوری
No tags for this post.