دکترحمید بهنام، دانشیار گروه مهندسی پزشکی دانشکده مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت ایران در خصوص «دستگاه اندازه گیری عمق بیهوشی بیمار به هنگام عمل جراحی» در گفتگو با مهر،گفت: تخمین عمق بیهوشی با بهره گیری از سیگنال های مغزی همواره به عنوان یک چالش مربوط به حوزه بیهوشی مطرح شده است که در این تحقیق، یک روش مبتنی بر تلفیق آنتروپی جایگشت و ویژگی های فرکانسی به منظور محاسبه شاخص عملکردی مغز معرفی شده است.
وی افزود: اندازه گیری عمق بیهوشی با استفاده از سیگنال های مغزی، راهی برای جلوگیری از تزریق داروی بیهوشی با دوزهای بیشتر به بیمار است چراکه از این طریق عوارض جانبی کمتری بعد از جراحی در فرد به وجود خواهد آمد.
وی با بیان اینکه البته نمونه خارجی این دستگاه وجود دارد که با محدودیت ها و کمبودهایی مواجه است و در آن تنها از سیگنال های قلبی برای تعیین عمق بیهوشی استفاده می شود، اظهار داشت: برای ساخت سیستم اندازه گیری عمق بیهوشی به مشاهده اثر داروی بیهوشی بر روی تک کانال های مغزی در قسمت پیشانی پرداختیم. همچنین در ادامه میزان آنتروپی سیگنال (به عنوان شاخصی از پیچیدگی سیگنال) را مورد بررسی قرار دادیم تا بتوانیم عمق بیهوشی را با کمترین حساسیت به صدای محیط و بدون انجام محاسبات کمتر اندازه گیری کنیم.
بهنام با بیان اینکه این دستگاه و روش هایی که اعمال کردیم عددی از صفر تا صد را نشان می دهد، یادآور شد: عدد نزدیک به صد یعنی بیمار به هوش است و نزدیک به صفر بدان معناست که فرد نزدیک به مرگ است و از این طریق است که از شرایط بیمار مطلع می شویم.
وی با بیان اینکه عمق بیهوشی یک فرد باید در یک حد و بازه مناسبی نشان داده شود، افزود: به همین دلیل، تعیین میزان بیهوشی برای نجات فرد از مرگ و کاهش عوارض جانبی بر روی وی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
بهنام عنوان کرد: تاکنون میزان بیهوشی بیمار به صورت تجربی توسط متخصص بیهوشی انجام و یا از دستگاه خارجی با محدودیت های کاربردی استفاده می شد.
به گفته وی، همچنین برای تعیین میزان بیهوشی، به مدت دو دقیقه از وضعیت بیمار عقب بودیم که با استفاده از این دستگاه به صورت آنلاین و در ثانیه از وضعیت بیهوشی فرد مطلع هستیم. البته مکث در این دستگاه به میزان صدم ثانیه است.
وی با بیان اینکه دستگاه اندازه گیری عمق بیهوشی به صورت یک آپشن بر روی سیستم های مونیتورینگ اتاق عمل نصب می شود، بیان کرد: این دستگاه برای اولین بار است که با روش های محاسباتی کمتری به اندازه گیری میزان بیهوشی فرد می پردازد.
وی افزود: در ادامه این تحقیقات به اثر داروهای بیهوشی، در نواحی سیگنال های مغزی جلوی سر و کنار سر پرداختیم چراکه میزان هماهنگی این دو سیگنال مغزی با مصرف دارو تغییر می کند و ما توانستیم شاخص جدیدی را از هماهنگی این دو سیگنال تعریف کنیم که در نهایت نشان دهنده وضعیت عمق بیهوشی بود.
وی تاکید داشت: در سیستم نهایی تعیین عمق بیهوشی علاوه بر اندازه گیری فشار خون و ضربان قلب از سیگنالهای مغزی و تاثیر دو داروی بیهوشی پروپوفول و سووفلوران استفاده کردیم. این تحقیقات پایان نامه دکتر رضا شالباف تحت راهنمایی استاد حمید بهنام انجام شده است.