تولید نخ های نانو برای ساخت پارچه ضد اشعه فرابنفش
به گزارش سیناپرس، تابش خورشیدی، محدوده طول موج 7/0 تا 3000 نانومتر را شامل می‌گردد. بااین‌حال، تنها بخشی از این طیف در محدوده 280 تا 3000 نانومتر به سطح زمین می‌رسد که پرتو فرابنفش یا UV بخشی از آن بوده و در محدوده 100 تا 400 نانومتر قرار دارد. موج طولانی‌مدت با تابش UV باعث ایجاد صدمات پوستی مانند تغییر رنگ‌دانه‌ها، آفتاب‌سوختگی، پیری زودرس و سرطان پوست می‌شود.
پرتو UV به سه طیف جداگانه UVA، UVB و UVC تقسیم می‌شود که در این میان، دو نوع اول برای سلامتی انسان ضرر بیشتری دارند. امروزه کاهش میزان ازن جو باعث شده است تا اشعه UV بیشتری به سطح زمین رسیده و موجب نگرانی بیشتر از نظر صدمات وارده گردد.
بنا بر اطلاعات ارائه شده توسط متخصصان، با توجه به این که پوست، وسیع‌ترین عضو بدن و اولین سد دفاعی در برابر تابش UV است، جذب فوتون‌های این اشعه در این عضو می‌تواند منجر به واکنش‌های فتوشیمیایی و آسیب DNA گردد. مطالعات همه گیری شناسی نشان می‌دهند که مواجهه محیطی یا شغلی با تابش خورشید، ریسک سرطان پوست را افزایش می‌دهد. به گزارش سیناپرس، تخمین زده می‌شود که کارگران فضای باز حدود 10 درصد از تابش UV را دریافت می‌کنند که این میزان 2 تا 9 برابر بیشتر از کارگران فضای سرپوشیده است. بدین‌جهت حفاظت از کارگران در برابر تابش UV نقش مهمی در حفظ سلامتی آنان دارد.
در این راستا، یک تیم پژوهشی شش نفره از دانشگاه علوم پزشکی تهران اقدام به انجام مطالعه ای کرده‌اند که در آن تولید الیاف دارای خاصیت حفاظتی در برابر پرتوهای فرابنفش با استفاده از نانوتکنولوژی بررسی شده است.
آن‌ها در این پژوهش، نانوالیاف را با ماده پلی آکریلونیتریل و همچنین بارگذاری نانوذرات اکسید تیتانیوم یا TiO2 در غلظت‌های مختلف و با استفاده از روش الکتروریسی تهیه کرده و سپس با استفاده از نوعی میکروسکوپ الکترونی به نام SEM به بررسی خواص آن‌ها پرداختند و علاوه بر آن با کمک روش‌های خاص علمی، به اندازه‌گیری میزان عبور اشعه فرابنفش از بافت حاصل از آن‌ها اقدام کردند.
نتایج این آزمایش‌ها و بررسی‌های فنی نشان داد که نانوالیاف فوق الذکر دارای قابلیت بالایی در خصوص جلوگیری از عبور اشعه فرابنفش هستند و می‌توانند با به کار رفتن در بافت لباس محافظ، به خوبی برای حفاظت شاغلین در معرض این اشعه مورد استفاده قرار گیرند.
فریده گلبابایی، متخصص و محقق گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانش در این رابطه می گویند: «نتایج بررسی‌ها نشان داد که خصوصیات ریخت‌شناسی و قطر نانوالیاف در غلظت‌های مختلف از بارگذاری نانوذره TiO2 متفاوت بوده و افزایش غلظت این نانوذره منجر به افزایش قطر نانوالیاف می‌شود».
به گفته آن‌ها، «با استناد به استانداردهای بین المللی موجود در این زمینه، میزان حفاظت نانوالیاف الکتروریسی شده در دسته‌های خوب و خیلی خوب در غلظت‌های پایین شامل 1 و 5 درصد به دست آمد و حفاظت عالی نیز در غلظت‌های بالاتر TiO2 حاصل شد».
این یافته‌های پژوهشی ارزشمند که می‌توانند با رسیدن به تولید صنعتی، نقش قابل توجهی در حفاظت از شاغلین در معرض اشعه فرابنفش داشته باشند، در فصل نامه «بهداشت و ایمنی کار» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده‌اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
