این نمایشگاه فرصتی طلایی برای کشورها تلقی می شود تا آخرین دستاوردها و موفقیت های فرهنگی، هنری، صنعتی و اقتصادی خود را به نمایش گذاشته و تصویری پویا، خلاق، شاداب و پرقدرت را از خود به نمایش بگذارند.
محمدرضا مودودی که بعد از سرپرستی سازمان توسعه تجارت، هم اکنون مدیریت خانه توسعه تجارت را در بخش خصوصی بر عهده دارد، معتقد است؛ نمایشگاه ها از دیرباز مهمترین ابزار ترویجی و توسعه بازار در بین ملت ها بوده اند و نقش تعیین کننده ای در گسترش تعاملات تجاری در بین اقوام مختلف داشته اند. در حقیقت بازارها اولین و بزرگترین مراکز نمایشگاهی به شمار می روند که توانسته اند بین تولیدکننده و خریدار ارتباط برقرار کنند، با این وجود، نمایشگاه به معنای امروزی، پدیده ای جدید در فرهنگ تجاری محسوب می شود که گرچه همان رویکرد گذشته را دنبال می کند، اما امروزه تبدیل به ابزاری مهم برای ایجاد تعامل و توسعه روابط تجاری و پیوندهای اقتصادی میان کشورها و جوامع شده و به عنوان عامل کلیدی رونق بازار شناخته می شود.
سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت ایران اظهارکرد: فرهنگ نمایشگاه به معنای مدرن و امروزی آن، با اکسپو آغاز شد و قدمت آن به بیش از 170 سال گذشته و به نخستین نمونه محلی آن در فرانسه برمی گردد که گرچه بین المللی نبود، اما توانست مبنای شکل گیری این رویداد در فرهنگ تجاری ملت ها شود و از آن پس تبدیل به مهمترین ابزار ترویج تجارت شود.
مدیر خانه توسعه تجارت با نقبی به تاریخ گذشته افزود: نخستین نمایشگاه بین المللی در دنیا تحت عنوان اکسپوی بین المللی معماری لندن در سال 1851 و در هایدپارک (کریستال پالاس) لندن برگزار شد و در آن 25 کشور و از جمله ایران شرکت کرده و توان فنی و مهندسی خود را به نمایش گذاشتند. نکته جالب و حائز اهمیت، حضور ایران در بین 25 کشور توسعه یافته حاضر در این نمایشگاه است که به تدبیر امیرکبیر صورت گرفته و گرچه ایران هنوز تا دروازه های توسعه یافتگی و مدرنیته فاصله زیادی داشت، اما طلیعه امیدبخشی بود که می توانست منجر به توسعه روابط اقتصادی و شروع تعاملات فنی، صنعتی و تجاری با دنیا باشد. حتی امیر کبیر اصرار داشته که روزنامه وقایع اتفاقیه نیز هیأت تجاری ایران را همراهی کند تا ضمن انعکاس این رویداد جهانی، به اروپای توسعه یافته نشان دهد که ایران نیز صاحب روزنامه است.
وی افزود: امتیازی که در آن دوران کمتر کشور کمترتوسعه یافته و عقب مانده ای از آن بهره مند بود. از آن پس اکسپوها به صورت دوره ای در هر چندسال یکبار برگزار می شدند ولی ایران که رگ غیرتش در حمام فین کاشان زده شد، دیگر آن چشم انداز و ضرورت حضور در چنین رویدادهای تجاری جهانی را از دست داد و همچون گذشته دچار روزمرگی هایی شد که هیچ تحولی را در کشور رقم نمی زد و تا امروز نیز که بیش از 60 اکسپو در دنیا برگزار شده، ایران فقط در 10 اکسپو شرکت کرده که 3 تای آن در قرن 19، 4 تا در قرن 20 و 3 تا متعلق به قرن 21 بوده است.
مودودی عنوان کرد: هنوز هم شاهد حضور کم رمق و ناکافی ایران در اکسپوهایی هستیم که مهمترین رویداد فرهنگی، تاریخی و اقتصادی ملل به شمار می روند و کشورها برای میزبانی و نمایش توانمندی ها، دستاوردها و اقتدار خود در آن به شدت با یکدیگر رقابت می کنند و مردم دنیا شاهد رونمایی از دستاوردهایی در اکسپوها بوده اند که گاه حتی مسیر تاریخ را هم عوض کرده اند. دستاوردهایی همچون رونمایی از دستگاه تلگراف در اولین اکسپو جهانی (1851)، ماشین تایپ در اکسپو فیلادلفیا (1876)، ماشین دیزل در پاریس (1900)، تلوزیون رنگی در نیویورک (1964) و… که نقش تعیین کننده ای در توسعه اقتصادی دنیا داشته و به اکسپوها، فضایی هیجان انگیز و پویا بخشیده اند.
رئیس سابق کمیسیون ملی برند تجاری ایران در ادامه تأکید می کند: حضور کشورها در اکسپو که امروزه هر 5 سال یکبار برگزار شده و طول مدت برگزاری آن حدود 6 ماه است، آشنایی با آخرین فناوری ها، نوآوری ها و چشم اندازهای سایر کشورهاست که آن را تبدیل به خط کش اندازه گیری میزان توسعه یافتگی کشورها کرده است و کشوری که بتواند میزبانی اکسپو را کسب کند، نه تنها فرصتی طلایی برای توسعه صنعت گردشگری و افزایش درآمد ارزی به دست آورده، بلکه زمینه ی مساعدی برای خلق و معرفی مزیت های رقابتی، توسعه تعاملات اقتصادی با دیگر کشورها و بازتعریف برند ملی و تجاری خود فراهم ساخته که نامش را در بین کشورهای صاحب نفوذ ثبت خواهد کرد. از این منظر است که امارات به عنوان نخستین کشور در خاورمیانه به خود می بالد که میزبان اکسپو در سال 2020 (که به دلیل شیوع کرونا در سال 2021 برگزار می شود) شده و این روز را روز ملی خود نامیده و آن را تعطیل رسمی اعلام کرده است.
وی با اشاره به اینکه اکسپو بزرگترین نمایشگاه هویت ملی کشورها و ملت هاست و این گردهمایی جهانی به تمام کشورهای دنیا فرصت می دهد تا در پناه میراث تاریخی و فرهنگی خود، دستاوردهای حال و افق آینده خود را روایت کنند، تأکید می کند: اکسپو، فرصتی طلایی و ناب برای کشورهایی است که طالب آنند که خود را در معرض مستقیم دید و قضاوت عموم مردم جهان قرار داده و با زبان حال، واقیت خود را دوباره روایت کنند؛ به ویژه ایران که برای توسعه تجارت و جذب سرمایه گذار خارجی نیاز دارد که در ابتدا ذهن مردم دنیا را که از هجمه ها و افتراهای رسانه های معاند در جهت ایران هراسی و بدبینی نسبت به ایران مسموم شده، اصلاح و پاک کند و تصویر ذهنی افکار عمومی جهان را بهبود بخشد، باید بیش از هر کشور دیگری این فرصت را مغتنم شمرده و بر حضوری متفاوت در این رویداد جهانی تأکید و اصرار ورزد، اما متأسفانه شاهد حضور ضعیف و کم رمق ایران در طول سال های گذشته بوده ایم به طوریکه هرگز اکسپو تبدیل به سرمایه گذاری مؤثر برای آینده نشده بلکه هزینه ای بوده که خاصیتی برای توسعه اقتصادی ایران به همراه نداشته و در حقیقت همین ضعف دیدگاه به جای اصلاح، بهانه ای شده تا اهمیت حضور در اکسپوها را تنزل دهند و این یعنی از دست دادن ابزارهای مهم ترویجی و توسعه برند تجاری ایران که پیش نیاز هر گونه تعامل تجاری و پیوند اقتصادی با دنیاست.
چرا که اگر دنیا با ظرفیت های بالقوه و مزیت های رقابتی شما آشنا نشود، چگونه برای سرمایه گذاری و مشارکت در طرح های اقتصادی به شما اعتماد کند و منابع خود را به این کشور بیاورد و کدام مرجعی بهتر از اکسپوها و نمایشگاه-های بین المللی معتبر جهانی است که بتواند ایفاگر چنین نقشی باشد؟!
رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران یادآور می شود: اکسپو بر خلاف تصور بسیاری در ایران، یک نمایشگاه تجاری نیست که دولت برگزاری و مشارکت در آن را در قالب واگذاری غرف، به بخش خصوصی محول کند، بلکه یک رویداد ملی است که در آن محصولات تجاری معرفی نمی شوند، بلکه برند تجاری و فرهنگی و تاریخی کشورهاست که معرفی می شوند و رویدادی است که ملت ها در آن هویت رقابتی خود را بازتعریف می کنند و به مدت 6 ماه میزبان مردمانی از اقصی نقاط دنیا هستند که برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ و هویت دیگر ملت ها به این نمایشگاه آمده و خواستار آشنایی با برند ملی، هویت فرهنگی و تاریخی و آخرین تحولات صنعتی و فناوری کشور ها هستند تا تصویر ذهنی شان نسبت به کشورهایی که چندان با آنها آشنایی ندارند، تغییر کند و همین اهمیت تغییر پارادایم ذهنی مردم جهان است که اکسپو را مهم کرده و کشورها ده ها و شاید صدها میلیون دلار برای بهبود تصویر ذهنی و قضاوت افکار عمومی دنیا هزینه می کنند و اکسپو در پناه آن تبدیل به المپیک فرهنگ ملل شده است.
مودودی تأکید می کند: اکسپو برای کشوری چون امارات که تاریخ گذشته دور و غنای فرهنگی برجسته ای ندارد، چنان مهم است که با انتخاب دبی به عنوان مقصد اکسپو 2020 ، مراسم بزرگ آتش بازی در برج خلیفه برگزار و آن روز را تعطیل رسمی اعلام کرد و تا به امروز برای ایجاد زیرساخت های مورد نیاز برای استقبال از 25 میلیون نفر (که پیش بینی می شود بالاترین میزان بازدیدکننده در طول تاریخ اکسپو باشد) نزدیک به 50 میلیارد دلار هزینه کرده و برای پاویون خود نیز قریب 100 میلیون دلار بودجه اختصاص داده تا تصویری شکوهمند و رؤیایی از آینده امارات به مردم جهان ارائه دهد و امارات را تبدیل به متحدی استراتژیک برای سایر کشورهای توسعه یافته و مقصد گردشگری و سرمایه گذاری دنیا کند.
مودودی شعار اکسپو 2020 دبی را «پیوند اذهان، خلق آینده» عنوان کرده و توضیح می دهد: قرار است بیش از 196 کشور دنیا در 3 زون «پایداری»، «تحرک» و «فرصت» از مهرماه امسال تا فروردین 1401 در زمینی به وسعت بیش از 420 هکتار گردهم آیند. در این میان ایران با قرارگرفتن در زون «تحرک» شعار خود را «ایران: تمدنی کهن و استوار، تنوع اقوام و میزبان ملت ها» برگزیده و در زمینی به مساحت 2000 متر مربع، 13 غرفه با معماری خاص سنتی را طراحی کرده که هر کدام مأموریت خاصی برای بیان هویت رقابتی این سرزمین بر عهده دارند.
سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به فرصت سوزی های گذشته ایران در ادامه می افزاید: متأسفانه ایران در طول دوران گذشته، اهمیتی که بایسته و شایسته باشد را به اکسپو نداده و تقریباً در تمام دوره های گذشته، بسیار دور از انتظار حاضر شده و نه بودجه ی مناسبی از طرف دولت ها به این رویداد جهانی تخصیص داده شده و نه توانسته هویت رقابتی و برند ملی خود را به خوبی به مردم دنیا معرفی کند و باعث بهبود تصویر ذهنی و افکار عمومی جهان نسبت به ایران شود و امروز نیز که ایران بیش از هر زمانی در آماج تهمت ها و افتراهای رسانه های جهانی است، باز هم متأسفانه شاهد کم توجهی نسبت به این فرصت طلایی که در همسایگی ما در حال وقوع است هستیم و آن همیّت و اهمیت را در دولت برای حضور مقتدرانه در این رویداد جهانی نمی بینیم.
با این وصف وی امیدواریم است که ایران با رجوع به ظرفیت های ذاتی خود در اکسپوی 2020 دبی بدرخشد و تصویری شایسته فرهنگ و تاریخ تمدن و ملت بزرگ ایران را در این رویداد جهانی به نمایش بگذارد و زمینه توسعه تجارت و گسترش پیوندهای اقتصادی با دیگر کشورها را فراهم سازد.
No tags for this post.