جزئیات تحقیقات محقق ایرانی برگزیده جایزه تکنولوژی 2014 آیسسکو

سیناپرس: جایزه سازمان اسلامی، آموزشی، علمی و فرهنگی (آیسسکو) از سال 1997 در چهار حوزه ریاضی، فیزیک، تکنولوژی و بیوتکنولوژی به برترین محققان هر چهارسال یکبار اعطا می شود که از سال 2008 به بعد هر دو سال یکبار به محققان اهدا شده است.

57 کشور عضو سازمان آیسسکو هستند که جایزه این سازمان به نوبل کشورهای اسلامی معروف است.

دکتر مسعود هوشمند عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در گفتگو با خبرنگار سیناپرس درباره چگونگی اعطای جایزه در چهار حوزه توسط آیسسکو گفت: آیسسکو با بررسی رزومه افرادی که از تمامی کشورهای اسلامی به این سازمان معرفی شدند فردی را برای این جایزه انتخاب می کند که در واقع این جوایز به مجموعه ای از تحقیقات محققان اعطا می شود.

وی افزود: یکی از دلایلی که تحقیقات گروه ما در پژوهشگاه ژنتیک منجر به کسب جایزه آیسسکو شد ، مطالعه بروی بیماری های نادر و کمک به تشخیص این بیماری هاست در حالیکه  بیشتر محققان سایر کشورها بروی بیماری های شایع تحقیقات خود را انجام می دهند.

وی با بیان اینکه تاکنون 150 مقاله از تحقیقات اینجانب در مجلات معتبر جهان به چاپ رسیده است، افزود: از این بین 120 مقاله در پایگاه استنادی معتبر پاپ مد منتشر شده است.

دکتر هوشمند با بیان اینکه 4 کتاب در این زمینه منتشر کرده ام، گفت: تاکنون بیش از 100 پایان نامه و رساله در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری را راهنمایی کرده ام که بیشتر آن بر روی بیماری های نادر بوده است.

وی در خصوص زمینه تحقیقاتی خود گفت: مطالعات ما در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در زمینه تشخیص بیماری‌های نادر بوده که تاکنون روش تشخیصی برای بیش از 300 بیماری نادر را در ایران راه اندازی کرده ایم.

وی تصریح کرد: همچنین کتاب پروتکل های تشخیصی هوشمند را تدوین کرده ام که  در آن جزئیات تشخیصی و راحل های درمان حدود 100 بیماری تشریح شده است.

دکتر هوشمند مهمترین این بیماری‌ها را بیماری ژنتیکی نقص ایمنی دانست و اظهار کرد: در کشورهای اروپایی این بیماری در یک به 500 هزار نفر بروز می کند و بسیار نادر است ولی در ایران این بیماری‌ها شیوع بیشتری دارد که با مطالعات انجام شده قادر به تشخیص این بیماری قبل از تولد نوزاد شدیم. این بیماری ها مانند بیماری ویسکوت آلدریچ – اسکید – لدز از این لحاظ مهم هستند که می توان با استفاده از این روش ها بیماران مبتلا را درمان کرد.

وی مطالعه بر روی بیماری‌های متابولیکی را از دیگر زمینه‌های تحقیقاتی خود ذکر کرد و گفت: در این زمینه نیز راهکارهایی برای تشخیص بیماری ارائه و نتایج این تحقیقات برای کاربردی شدن در سایر مراکز تشخیصی چاپ شده است. بسیاری از بیماری های متابولیک که معمولا به صورت صفات مغلوب به ارث مي رسند به علت ازدواج های خویشاوندی بروز می کنند. برخی از آنان در صورت تشخیص به موقع با تغيير نوع غذای کودک قابل درمان است و برخی از این دسته بیماري ها با جایگزینی آنزیم به درمان بیماران کمک می شود اما هزینه زیادی در بر خواهد داشت.

دکتر هوشمند ادامه داد: روش های تشخیصی و تشخیص قبل از تولد هم اکنون قابل انجام در ایران هستند. به عنوان نمونه از بیماری «فنیل کتون اوری» یا «پی کی یو» گرفته تا بیماری هایی مانند ن«یمن پیک – پمپه» قابل تشخیص هستند.

 وی با اشاره به اینکه برخی بیماری‌های متابولیکی با وجود اینکه یک ژن در آن دخیل است اما با توجه به جهش ژنی مختلف می تواند تظاهرات مختلفی داشته باشد،خاطر نشان کرد: برخی از کودکان هستند که تا سن دو سالگی دارای حرکات و رشد مناسب هستند ولی به تدریج علائم بیماری مانند عدم قدرت تکلم و حرکت در آنها مشاهده می‌شود و سر انجام از دست می روند و یا برخی از آنها تا سن 8 و 9 سالگی به صورت طبیعی رشد می‌کنند و دچار افت تحصیلی می‌شوند که در این تحقیقات راهکارهای تشخیصی برای این نوع بیماری‌ها نیز ارائه داده ایم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری ادامه داد: بیماری‌های میتوکندریایی که در واقع کارخانه انرژی سلولی در آن آسیب دیده است از دیگر زمینه‌های مطالعاتی بوده که از 25 سال پیش تاکنون بر روی تشخیص این بیماری‌ها متمرکز شده و روش تشخیصی آن را در ایران راه اندازی کرده ایم. به علت دارا بودن ژنتيك خاص در اين اندامك ، براي تبار شناسي استفاده مي شود كه تا كنون چندين مقاله براي جابجايي انسان در زمان عصر يخبندان با كمك همكاران ايتاليايي به چاپ رسانده ایم.

دکتر هوشمند تاکید کرد: تمام روش‌های ارائه شده برای تشخیص بیماری‌های نادر بر اساس روش‌های ژنتیکی است.  البته تشخیص و کمک به جلوگیری در زمینه های بیماری های نقص ایمنی، متابولیک،بیماری های عصبی عضلانی، ناشنوایی و بیماری های چند ژنی همچنین بیماری های چند علتی مانند انواع سرطان ها، ام اس، دیابت ، نازایی و ناباروری و ….. ادامه دارد.

وی تاکید کرد: با وجود اینکه حدود 20 هزار بیماری ژنتیکی وجود دارد که تا كنون 5 هزار روش تشخیصی برای آن در دنیا مهیا شده است، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک بر آن است تا بتواند تا حد امکان روش های به روز برای کمک به بیماران و همچنین تحقیقات در این زمینه را گسترش دهد.

به گفته این محقق، آزمایشگاه ایجاد شده در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک به کمک آزمایشگاه های بخش خصوصی در این زمینه از زمان تشکیل جنین تا سن بزرگسالی خدماتی را در راستای ارتقای کیفیت زندگی به خانواده‌ها ارائه می دهد.

دکتر هوشمند در پایان از خانواده ، اساتيد ، معلمان، دوستان و همچنين از مراكزی كه هم اكنون با وی همكاري دارند شامل پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيك و زيست فن آوري، بنياد بيماريهاي خاص، مركز طبي كودكان، بيمارستان مفيد، مركز تحقيقات آسم و آلرژي، مركز تحقيقات گوش بيمارستان حضرت رسول، بيمارستان بقيه الله، بيمارستان رضوي مشهد و  … تشكر کرد.

همچنین این استاد خاطرات و تجربيات خود را در كتابي به نام "روزگار آموزگار" به چاپ رسانده است.

گفتنی است، جایزه آیسسکو در تکنولوژی سال 2014 شامل لوح تقدیر، مدال طلا و جایزه نقدی به مبلغ 5 هزار دلار همزمان با برگزاری هفتمین نشست وزرای علوم و تحقیقات کشورهای اسلامی که طی روزهای 27 تا 28 آذر ماه جاری در شهر رباط مراکش برگزار می‌شود، به دکتر مسعود هوشمند، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری اعطا می‌شود.

 

No tags for this post.