به گزارش سیناپرس، بسیاری از تیزهوشان و افراد مستعد جامعه، فاقد پیشرفت مطلوبی هستند. عدم آگاهی متخصصان، مربیان و والدین درباره ویژگی‌های کودکان تیزهوش منجر به مسائل بین فردی می‌شود که نتیجه آن سرخوردگی چنین کودکانی است و ممکن است زندگی این رهبران آینده در مخاطره قرار گیرد.
افراد تیزهوش و با استعداد کسانی هستند که نشانه‌هایی از قابلیت بالای عملکرد در برخی حوزه‌ها ازجمله هوش، خلاقیت، هنرمندی، رهبری و زمینه‌های تحصیلی ویژه را نشان می‌دهند. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی حاکی از آن هستند که تشخیص و شکوفا کردن هوش و استعداد این کودکان حائز اهمیت است و باید شرایطی فراهم آید تا این ظرفیت‌های خدادادی به حداکثر شکوفایی برسند.
به گفته محققان پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ناهماهنگی درونی در بسیاری از کودکان تیزهوش دیده می‌شود. خستگی و دل‌زدگی در این کودکان شایع است و این امر ضرورت تنظیم هیجانی در آن‌ها را برجسته می‌کند.به گزارش سیناپرس، توانایی تنظیم هیجان، نقش مهمی در کارکرد و آسیب‌شناسی مهارت‌های اجتماعی، هیجانی و شناختی دارد. هیجانات همان‌طور که می‌توانند یاری گر باشند، آسیب‌رسان نیز هستند. اصطلاح تنظیم هیجانی یعنی فرایندهایی که هیجانات با استفاده از آن‌ها خود را تنظیم می‌کنند. تنظیم هیجان دربردارنده فرایندهای بیرونی و درونی است که از طریق آن افراد هیجان‌ها را برای دستیابی به اهداف مدیریت می‌کنند.
در این خصوص، یک مطالعه پژوهشی توسط محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام و واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شده که در آن، استفاده از بازی «لگو» برای تنظیم هیجان کودکان تیزهوش مورد ارزیابی علمی قرار گرفته است.
این تحقیق روی 30 نفر از کودکان 4 تا 5 سال حاضر در مرکز لگوی آموزشی شهر تهران انجام شده است. این کودکان به دو گروه تقسیم شدند و برای یکی از این دو گروه 12 جلسة 60 دقیقه‌ای آموزش خلاقیت با استفاده از لگو انجام شد. سپس توانایی تنظیم هیجان هر دو گروه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که آموزش خلاقیت با استفاده از لگو تأثیر قابل توجهی بر توانایی تنظیم هیجان و بی‌ثباتی هیجانی در کودکان تیزهوش دارد.
معصومه بذول نژاد، محقق گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام و همکارانش در این باره می گویند: «برای تبیین این نتیجه می‌توان گفت که کلاس‌های لگوی آموزشی چون بر اساس نظریه تجربی طراحی شده بودند، کودکان را شخصاً در تجربه یادگیری به شکلی آزاد و کاشفانه درگیر می‌نمایند. بنابراین می‌توان از این علاقه کودکان به بازی جهت ایجاد انگیزه برای تغییرات رفتاری و هیجانی کمک گرفت».
به گزارش سیناپرس، به گفته آن‌ها، «کودکان فوق با پرورش خلاقیت و استفاده از راهکار حل مسئله و تنظیم هیجان، از خودآگاهی هیجانی بیشتری برخوردار گشته و ثبات عاطفی بیشتری را در بازی و موقعیت‌های مختلف نشان دادند. آن‌ها در زمان بازی همدلی و انعطاف‌پذیری بیشتری را نیز از خود نشان می‌دادند».
همچنین بر اساس این یافته‌ها، توانایی کنترل هیجانات منفی در کودکان تحت آموزش با لگو، افزایش یافته و کمتر تغییرات ناگهانی خلق که آنان را غیرقابل پیش‌بینی می‌کرد را نشان می‌دادند. در واقع، آنان می‌کوشیدند تا فرایندهای مربوط به ایجاد هیجان‌های خود را اصلاح نموده و شدت تجارب هیجانی خود را کاهش دهند.
بذول نژاد و همکارانش بر این اساس، پیشنهاد کرده‌اند که مشاوران و درمانگران برای بهبود تنظیم هیجان کودکان تیزهوش از روش آموزش خلاقیت با استفاده از لگو استفاده نمایند.
گفتنی است این یافته‌ها به صورت یک مقاله فنی و علمی پژوهشی در نشریه «ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی» متعلق به باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی منتشر شده‌اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه