به گزارش سیناپرس، تولید نانوذرات به‌طور گسترده‌ای با روش‌های فیزیکی و شیمیایی مختلف مورد مطالعه واقع شده است. اما این روش‌ها علاوه بر تحمیل هزینه‌های بالا، آلودگی زیست‌محیطی را به همراه دارند. به علاوه چنین روش‌هایی همراه با مصرف انرژی بالا بوده و برای انجام آن‌ها از مواد شیمیایی سمّی و خطرناک استفاده می‌شود.
همچنین، اغلب نانوذرات در محلول‌های آلی غیرقطبی سنتز می‌شوند که این، مانعی برای کاربردهای پزشکی آن‌ها است. لذا تمایل به گسترش روش‌های سازگار با محیط زیست و صرف هزینه‌های کمتر در این خصوص، بسیار در دنیا مورد توجه قرار گرفته است.
در مقابل، بر اساس گفته‌های متخصصان، تولید نانوذرات با روش زیستی، شامل استفاده از سیستم‌های مختلف زیستی، از موجودات ساده مانند باکتری‌ها تا موجودات پیچیده مانند قارچ‌ها و گیاهان است. برخی مزایای تولید زیستی نانوذرات شامل ساده، سریع و مقرون به صرفه بودن، زیست سازگاری، امکان سنتز نانوذرات در اندازه و ریخت شناسی های مختلف، انجام فرایند در دما و فشار محیط، کاهش مصرف انرژی، در دسترس بودن آرایه‌های متنوع به‌عنوان منبع زیستی، پایداری و تولید آن‌ها به صورت محلول در آب هستند.
در این خصوص، محققانی از دانشگاه کاشان و مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور اقدام به انجام تحقیقی کرده‌اند که در آن سنتز نانوذرات نقره توسط میکروب‌ها در کنار اثرات ضد میکروبی آن‌ها بررسی شده است.
آن‌ها بدین منظور سویه‌های مختلف باکتری را از خاک معدنی موسوم به نخلک واقع در شرق نائین جداسازی کرده و از میان آن‌ها، یک سویه باکتری مقاوم به نقره را برای تولید نانوذرات نقره انتخاب کردند. به گزارش سیناپرس، سپس توانایی این سویه برای تولید نانوذرات نقره به‌صورت خارج‌سلولی و داخل‌سلولی بررسی شد و علاوه بر آن، توانایی این نانوذرات برای فعالیت ضدمیکروبی علیه سایر باکتری‌ها بررسی گردید.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که سویه باکتری مذکور با عنوان NM1 که یک باکتری کوکسی گرم مثبت است، قادر است به خوبی نانوذرات را هم به‌صورت داخل‌سلولی و هم خارج‌سلولی سنتز کند و این نانوذرات سنتزشده، اثر ضدمیکروبی خوبی بر ضدسویه‌های استاندارد مورد آزمایش دارند.
فرشته جوکار کاشی، استادیار و محقق گروه زیست‌شناسی سلولی و ملکولی دانشکده شیمی دانشگاه کاشان و همکارش در این باره می گویند: «امروزه مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی نسبت به عوامل بیماری‌زا و عفونی، ازجمله معضلات علم پزشکی است و یکی از نگرانی‌های جامعه پزشکی، گسترش روزافزون این مقاومت‌هاست که دلیل آن استفاده نامناسب و خودسرانه از آنتی بیوتیک ها است».
به گزارش سیناپرس، به گفته آن‌ها «افزایش مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی سبب افزایش هزینه‌های درمان و طولانی شدن دوره نقاهت می‌شود و این امر نیاز به جستجوی ترکیب‌های جدید با توانایی ضدمیکروبی و جایگزین برای آنتی بیوتیک ها را ضروری می‌کند».
بر اساس یافته‌های حاصله، سویه باکتری جدا شده از معدن نخلک، منبع زیستی خوبی برای سنتز نانوذرات نقره با توانایی ضدمیکروبی است و به اعتقاد جوکار کاشی و همکارش، می‌توان در بررسی‌های آینده این ترکیب را برای بررسی‌های بیشتر با هدف ساخت مواد ضدعفونی‌کننده پیشنهاد داد.
به گزارش سیناپرس، این نتایج علمی و فنی را مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در اولین شماره سال 1400 خود منتشر نموده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه