زن شدن یا مرد شدن؛ کدام پذیرش اجتماعی دارد؟
به گزارش سیناپرس، هویت جنسی یعنی تصور شخص نسبت به زن یا مرد بودن و این که احساس و برداشت وی نسبت به زن یا مرد بودن چگونه است. اما اختلال هویت جنسی به معنای احساس عدم رضایت مستمر فرد از جنسیت خود و احساس تعلق به جنسیت مخالف است، که این مورد جزئی از اختلالات روانپزشکی محسوب میشود.
این افراد از سالهای اولیه زندگی، با محیط خود در تعارض قرار میگیرند. بدین ترتیب که اندامهای جنسی خود را نفرتآور میدانند و این احساس منجر به تقاضای مصرانه برای عمل جراحی بهمنظور تغییر جنسیت میگردد.
اختلال در پذیرش نقش جنسی یا اختلال هویت جنسیتی ازجمله اختلالاتی است که افراد را دچار سردرگمی نموده و آنها را از پذیرش و ارائه مسئولیتها و حقوق و امتیازات اجتماعی محروم میدارد، چراکه اغلب افراد از پذیرش مردان زننما یا زنان مردنما پرهیز میکنند.
به گزارش سیناپرس، اختلال هویت جنسی مسیر زندگی فرد را دگرگون و آنان را دچار بحران هویت میکند. این بحران هویت جنسی و عدم تطابق مختصات جنسی و جنسیتی آنان مشکلات فراوانی در تمامی ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی ازجمله، افزایش احساس وابستگی، کاهش اعتمادبهنفس، کاهش سرمایه اجتماعی و افزایش احساس آسیبپذیری در مبتلایان ایجاد میکند. اما آیا انجام عمل تغییر جنسیت میتواند به واقع حل کامل چنین مشکلاتی را در بر داشته باشد؟
در این خصوص، پژوهشی توسط محققانی از دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده که در آن کیفیت زندگی بیماران اختلال هویت جنسیتی بعد از عمل تغییر جنسیت مورد ارزیابی علمی واقع شده است.
در این تحقیق ازمجموع 186 نفری که شماره تلفن آنها یا از طریق رابط و یا از طریق دسترسی به پروندههای بهزیستی شهر مشهد و بیمارستان امام رضا به دست آمده بود، 51 نفر رضایت به شرکت در فرایند مطالعه را داده و از طریق مصاحبه، اطلاعات مورد نیاز پژوهشگران را فراهم آوردند.
نتایج این تحقیق نشان داد که درمجموع، کیفیت زندگی زنان و مردانی که عمل تغییر جنسیت انجام میدهند بعد از عمل افزایش مییابد.به گزارش سیناپرس، اما بهطورکلی، میزان کیفیت زندگی زنانی که عمل تغییر جنسیت انجام میدهند و مرد میشوند، مخصوصاً در ابعاد مطلوبیت اجتماعی، هیجانات، وابستگی، کمال جسمانی، بهمراتب بیشتر از مردانی است که عمل تغییر جنسیت به زن را انجام میدهند.
در این باره، مجید فولادیان، استادیار و محقق گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد و همکارش می گویند: «با توجه به یافتههایی که از بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی افراد دارای اختلال هویت جنسی به دست آمد میتوان چنین نتیجهگیری کرد افرادی که عمل تغییر جنسیت انجام داده و در قالب جنسیت جدید در جامعه حاضر میشوند، اغلب از سوی خانواده طرد میشوند و از سوی جامعه نیز اگر انجام عمل آنان آشکار شود، پذیرفته نخواهند شد».
آنها میافزایند: «همچنین زنان به لحاظ جنسی، بعد از عمل، از رضایت بیشتری برخوردار هستند. کسانی که عمل زن به مرد انجام دادهاند، از اندام جنسی کاملی برخوردار نیستد و در رابطه جنسی نیز موفقیتی ندارند، به همین دلیل میزان رضایت جنسی کسانی که عمل زن به مرد کردهاند از کسانی که عمل مرد به زن کردهاند کمتر است».
اما بر اساس یافتههای این تحقیق، گروه اخیر، یعنی کسانی که عمل زن به مرد انجام دادهاند، در جامعه از پایگاه اجتماعی بهتری برخوردارند. به گزارش سیناپرس، به همین دلیل هم کیفیت زندگی آنان بهطورکلی از کسانی عمل مرد به زن انجام دادهاند بیشتر است.
این یافتههای علمی که در نوع خود جدید و برای جامعه ایرانی به نوعی منحصر به فرد هستند، در فصلنامه «بررسی مسائل اجتماعی ایران» به چاپ رسیدهاند. این نشریه متعلق به دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است.
گزارش: محمدرضا دلفیه