اگر می خواهیم عزت خود را حفظ کنیم باید رویکردمان جهاد مستمر باشد
دکتر محمود تولایی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، گفت: اگر به ادبیات مقام معظم رهبری در طی چند سال گذشته دقت کرده باشیم، در طول سال گاهی تعداد تکرار کلمات علم و فناوری در سخنرانی های ایشان از چندهزار بیشتر می شود. مفهومش این است که برای ایشان محرز است که اقتدار و عزت و استقلال کشور در گرو اتکا بر توان خودی است و این توان خودی از طریق ظهور و بروز توانایی های علمی جوانان این سرزمین حاصل می شود به همین دلیل هم اعتقاد ویژه ای بر استعداد فرزندان ایران زمین دارند. نگاه ایشان این است که باید کل ملت را پای این موضوعات آورد.
تولایی افزود: اگر به تجربیات یک دهه گذشته رجوع کنیم، ابتدا مقام معظم رهبری مطالبات خودشان در حوزه علم و فناوری را متوجه دولت ها می کردند. بعد از آن بحث اساتید و دانشجویان را مطرح کردند و الان مستمرا تاکید می کنند که اگر می خواهیم پیشرفت کنیم باید دغدغه علمی به گفتمان غالب جامعه تبدیل شود یعنی همه بخواهند.
رییس سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری کشور، خاطرنشان کرد: وقتی ایشان افق 50 ساله یا 1440 را مطرح می کنند و می گویند باید به مرجعیت علمی برسیم، مفهومش این است که اساتید امروز که در 40، 45 سال آینده در شرایط فعالیت نیستند بلکه جوانان امروز در جایگاه اساتید نشسته اند و آنها باید چنین مرجعیتی را محقق کنند. ایشان بر جهاد مستمر علمی تاکید می کنند. چرا جهاد مستمر؟ جهاد یک عمل دفعی است. وقتی انسان احساس می کند دشمنی پیش رویش است، تلاش می کند که دشمن را دفع کند. اما اگر دشمن پایدار باشد، در مقابلش جهاد مستمر لازم است. در قصه علم هم همین طور است. وقتی امروز برخی کشورها با اتکا بر علم و فناوری خود بر کشورهای دیگر آقایی می کنند، اگر ما می خواهیم عزت خود را حفظ کنیم باید رویکردمان جهاد مستمر باشد.
وی در ادامه اظهار داشت: بحث مدیریت دانش و پژوهش محور دیگری است که ایشان مطرح کردند. خب تحقیقات به شکل گسترده و پراکنده دارد صورت می گیرد اما به دلیل اینکه این تحقیقات با همدیگر به صورت هدفمند پیوند نمی خورد، سبب می شود تحقیقات تک تک، کاری را به سرانجام نرساند. بنابراین ایشان تاکید می کنند که انسجام بخشی در برنامه ریزی و سیاستگذاری و نظارت در حوزه علم و فناوری و به روزرسانی مستمر نقشه جامع علمی کشور باید مورد توجه قرار گیرد. این اتفاق نیازمند یک مدیریت دانش است که قطعا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارتخانه های علوم و بهداشت و درمان، چرخه ها و بخش هایی از این مجموعه حرکت را در اختیار دارند.
وقتی رهبر افق 50 ساله یا 1440 را مطرح می کنند و می گویند باید به مرجعیت علمی برسیم، مفهومش این است که اساتید امروز که در 40، 45 سال آینده در شرایط فعالیت نیستند بلکه جوانان امروز در جایگاه اساتید نشسته اند و آنها باید چنین مرجعیتی را محقق کنند.
تولایی تصریح کرد: نکته دیگری که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند، این است که تعلیم و تربیت و پرورش در کنار تحقیق و پژوهش باشد. ارتقای سلامت روحی و معنوی دانش پژوهان و به عبارت دیگر حاکمیت ارزش ها در محیط های علمی و تربیت اساتید و دانشجویان متعهد موضوعی است که ایشان بر آن تاکید می کنند.
رییس سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری کشور، گفت: بحث تقویت عزم ملی و افزایش درک اجتماعی نسبت به اهمیت توسعه علم و فناوری دیگر محور مورد توجه ایشان است. اگر دانش پژوهان ما همت کنند و تلاش کنند و محصول دانش بنیان تولید کنند اما یک بازاری یا بازرگان یا مصرف کننده ما متوجه اهمیت آن نباشد، معلوم است که بازار تجارت ما فرصت سازی برای محصولات بیگانه می کند و حاصل دسترنج علمی فرزندان خود مردم نادیده گرفته می شود.
وی افزود: ایشان به تاریخ علمی و فرهنگی عظیم کشور عنایت دارند و بر معرفی چهره های فاخر علمی و فرهنگی ما به جامعه و جوانان به عنوان الگو تاکید می کنند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ما از سرمایه انسانی نخبه فراوانی برخورداریم. چقدر به شکل هدفمند کارها را به اینها می سپاریم و به وسیله صنعت و سازمان های کاربر از اینها حمایت می کنیم؟ خب اگر این اقدام صورت می گرفت که با مهاجرت مغزها مواجه نبودیم. مهمترین چالش در این عرصه سهم پژوهش در GDP و درآمد سرانه ملی است که مقام معظم رهبری همواره بر آن تاکید داشتند و متاسفانه در سال های گذشته دولت های مختلف، تلاش کردند اما در عمل همیشه زیر یک درصد GDP به پژوهش اختصاص یافت. ایشان رساندن این سهم را به 4 درصد مطالبه می کنند. طبیعی است اگر همین منابعی که امروز برای پژوهش اختصاص دادیم چهار برابر شود، آیا دیگر می شود تصور کرد که دانشجویان تحصیلات تکمیلی ما چون بودجه در اختیارشان نمی گذاریم، کار بی ارزشی ارایه کنند که تنها به مدرک برسند؟
تولایی افزود: به نظر من یک بخش از فرمایشات ایشان که خیلی جالب بود تاکید بر افزایش نقش بخش های غیردولتی در گسترش علم و فناوری است. امروز ایشان تاکید می کنند که سهم وقف و امور خیریه در حوزه علم و فناوری باید افزایش پیدا کند و همین طور شبکه های ارتباط ملی و فراملی بین دانشگاه و مراکز علمی داخل و خارج کشور توسعه پیدا کند، در واقع گسترش همکاری هم در سطح دولتی و هم نهادهای مردمی.
وی در پایان متذکر شد: به نظر می رسد که دیده بانی مقام معظم رهبری با آن بصیرتی که بر حوزه پیشرفت جهانی دارند و مستمرا به ما اطلاع می دهند، مثل همان دیده بانی است که وقتی خطر را احساس می کند به زیرمجموعه ها منتقل می کند. ایشان این هوشیاری و آگاهی را از طریق هم سخنرانی های خودشان و هم ابلاغ سیاست های کلی نظام در این عرصه ها برای حفظ مسیر پیشرفت کشور به ما می دهند و این تکلیف همه دانشمندان و همه مدیران و همه جوانان است که برای عملیاتی کردن آنها اقدام کنند.
گفتگو: فرزانه صدقی
No tags for this post.
