هم گام با دنیا بر لبه مرزهای علم حرکت می کنیم

دکتر رامین قهرمان زاده در گفتگو با خبرنگار سیناپرس گفت: دراین طرح گاوهایی با نژاد برتر از جنس ماده از نقاط مختلف دنیا جمع آوری می شوند و تخمک آنها استحصال شده و در شرایط آزمایشگاهی، تلقیح مصنوعی اتفاق می افتد؛ به این ترتیب جنین هایی با نژادهای برتر چه از نظر نژاد گوشتی، چه از نظر نژاد شیری و چه از نظر نژادهای دومنظوره خواهیم داشت.

به گفته او، به تازگی دانش فنی این پژوهش کامل و به بهره برداری رسیده است.همچنین یکی از شرکت های این مجموعه از پژوهشگاه جدا شده و روی طرح فوق فعالیت می کنند و جنین های مختلفی را برای شرکت ها و نقاط مختلف ایران تأمین می کند.

این دانشیار پژوهشگاه ابن سینا در ادامه خاطرنشان کرد: به دنبال این کشف، روی سایر حیوانات مزرعه ای سنگین مانند گاومیش، اسب و شترمرغ هم فعالیت هایی را آغاز کرده ایم و امیدواریم در آینده ای نزدیک به دانش فنی آنها نیز دست پیدا کنیم.

خوراک کم تر، بهره وری بیشتر

قهرمان زاده درباره مزیت استفاده از جنین های آزمایشگاهی گاوهای نژاد برتر و تکثیر آنها اظهار کرد: گاوهایی با نژاد خاص مانند نژاد گوشتی، هزینه های کم تری دارند و حتی در مقایسه با گاوهای معمولی، ممکن است خوراک کمتری داشته باشند، اما ضریب تبدیل بالاتری دارند به این معنا که در مقایسه با گاوهای معمولی گوشت بیشتری نسبت به استخوان دارند.
قهرمان زاده تأکید کرد: مصرف علوفه زیاد برای صنعت گاوداری هزینه زیادی به دنبال دارد که یکی از معضلات موجود است و از آنجایی که کشور ما کشوری بیابانی است و خیلی هم سرسبز نیست، هر چه بتوانیم تکنولوژی را به سمتی ببریم که کم تر بخورند و بهره وری بیشتری داشته باشند، ارزش بالاتری دارد.
معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه ابن سینا افزود: سوی دیگر گاوهایی با نژاد شیری، نژادهای خاصی هستند که نه تنها حجم شیر تولیدی آنها بالاتر می رود، درصد چربی شیر هم افزایش می یابد و در نتیجه درصد تولید کره و خامه از شیر این نژادها بالا رفته و می تواند مانع ارزبری به ویژه در صنعت کره شود.
این دکترای شیمی آلی به خبرنگارسیناپرس گفت: این موضوع نخستین باری است که با این ابعاد در حال انجام است. البته برخی مراکز تحقیقاتی کارهایی انجام داده اند اما پژوهشگاه ابن سینا نخستین مرکزی است که دانش فنی کامل تولید گاوهای شیری، گوشتی و دومنظوره را انجام داده و به گسترده ترین حالت ممکن پاسخگوی ارگان های مختلف در کشور است.
قهرمان زاده تاکیدکرد:کشورهای خارجی پیشرفته دنیا از جمله اروپا مدت هاست که روی دانش فنی این طرح به طور گسترده کار می کنند و به خوبی توانسته اند از بهره وری آن استفاده کنند.

سلول های بنیادی خون قاعدگی

قهرمان زاده با اشاره به طرح دیگری که چند وقتی است در پژوهشگاه ابن سینا در حال انجام است ؛خاطرنشان کرد: در پژوهشگاه روی سلول های بنیادی هم فعالیت هایی داشته ایم. عوارضی که در خانم ها در سنین بارداری دیده شده، پایین آمدن سن یائسگی و مشکلاتی چون ذخایر تخمک در خانم ها ، باعث شد تا محققان پژوهشگاه بتوانند با استفاده از سلول های بنیادی خون قاعدگی این مشکلات را تا حد زیادی مرتفع کنند.

وی افزود: سلول های بنیادی را می توان از منابع مختلف بدن چون بند ناف، مغز استخوان و بافت چربی استحصال کرد ولی بین اینها، ساده ترین و کم دردترین روش، استفاده از سلول های بنیادی خون قاعدگی است که در شرایط مخصوص «اتاق تمیز» کشت داده می شوند و اثرات درمانی بسیار خوبی روی این قبیل مشکلات می گذارند و برای اولین باری است که در ایران در حال انجام است.

به گفته معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه ابن سینا، این سلول های بنیادی گرفته شده از خون قاعدگی در کنار رفع نقایص ذخیره تخمک در خانم ها، نارسایی های تخمدانی را هم بهبود می بخشد.

قهرمان زاده  تاکیدکرد: در حال حاضر، فاز مطالعاتی این طرح روی تعداد بیماران محدودی در حال انجام است و با توجه به اطمینانی که از اثربخشی این روش داریم، بعد از گذشت این فاز مطالعاتی و کسب مجوز، بیمار هزینه اولیه برای نگهداری کلی سلول های بنیادی را پرداخت می کند و پس از آن، با هزینه کم تری برای نگهداری سالانه می پردازد.
او در ادامه درباره هزینه هایی که صرف نگهداری این سلول ها می شود به سیناپرس گفت: نگهداری این سلول ها فضای خاصی را می طلبد و از تانک های ازت فاز بخار برای این منظور استفاده می شود که هر کدام ظرفیت ذخیره 96 هزار نمونه را دارند. هر کدام از این تانک ها بین 2 تا 3 میلیارد تومان قیمت دارند. به همین دلیل، نگهداری این نمونه ها هزینه بر است.

هم گام با دنیا پیش می رویم

قهرمان زاده درباره جایگاه پژوهش و تحقیق در ایران نسبت به جهان به سیناپرس گفت: نوع پژوهش و رشته ها با هم فرق دارد اما به جرأت می توان گفت که در برخی حوزه ها در لبه مرز علم در حال حرکت هستیم.
به عنوان مثال، از قبل عید که دنیا درگیر کرونا شد، ما بعد از شیوع کرونا در کشور، از 10 فروردین امسال به محققان و پژوهشگرانی که در این زمینه فعالیت داشتند، مأموریت دادیم که این آنتی ژنی را که با قیمت بسیار بالا برای تشخیص بیماران مورد استفاده قرار می گیرد، تولید کنند. هر میلی گرم از این آنتی ژن در اوایل سال، 5 هزار دلار قیمت داشت.

به گفته او، محققان پژوهشگاه ابن سینا حتی از کشورهای پیشرفته هم سریع تر موفق به تولید شدند به طوری که در عرض یک ماه توانستند به تکنولوژی و دانش فنی تولید این آنتی ژن دست یابند. به بزرگ ترین شرکت هایی که در زمینه تولید کیت فعالیت می کنند، نمونه هایی داده شد و مورد ارزیابی و تأیید آنها قرار گرفت. کیفیت آنها از نمونه های خارجی بیشتر نباشد، کم تر نیست و به خوبی می توان از آنها استفاده کرد.

قهرمان زاده در ادامه عنوان کرد: حتی در کیت های real time PCR که به روزترین علم دنیا در زمینه کووید- 19 است می توان گفت که از دنیا عقب نبودیم و پا به پای محققان جهانی پیش آمده ایم. در این حوزه، فعالیت های مختلفی انجام داده ایم و نتایج خوبی هم حاصل شده است.

نقش رسانه های علمی در تعامل محقق و صنعت

معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه ابن سینا در پاسخ به اینکه خبرگزاری سیناپرس به عنوان تنها رسانه علمی در زمینه ترویج علم چقدر می تواند موثر عمل کند،گفت: در دنیای امروز که دنیای اطلاع رسانی است و با توجه به حضور پررنگ فضای مجازی و اینترنت، نقش رسانه های خبری را نمی توان در بالا رفتن آگاهی نادیده گرفت.

وی افزود: : یکی از نقایصی که در کشور ما وجود دارد، این است که ارتباط نزدیکی بین محقق و صنعت وجود ندارد. محقق و صنعت از قابلیت های هم باخبر نیستند. بنابراین، با اطلاع رسانی و تبلیغ، نقاط مشترک زیادی بین محقق و صنعت ایجاد می شود. گاهی در صنعت پیش می آید که مواد اولیه موردنیاز خود را برای تولید کیت با وجود مشکلات تحریم با قیمتی گران وارد می کند که در این بین با مشکلاتی نظیر گمرک هم رودررو می شود؛ درصورتی که اگر بداند محققانی در داخل کشور هستند که می توانند همین ماده اولیه را با قیمتی بسیار پایین تر و با همین کیفیت تولید کنند، قطعا راحت تر، در مدت زمان کوتاه تر و قیمتی پایین تر می تواند به این ماده اولیه دسترسی پیدا کند.
او در ادامه تأکید کرد: این اطلاع رسانی ها می تواند در گسترش ارتباط میان محقق و صنعت و برآورده شدن نیازهای موجود جامعه تأثیرگذار باشد و تعامل ایجاد شده بین این دو می تواند به نفع مردم و کشور تمام شود که در نهایت به توسعه کشور به ویژه در علوم پایه بیانجامد.

گفتگو:ندا اظهری

 

No tags for this post.