محققان انستيتوي برين مانيد سوئيس اعلام كرده‌اند؛ ظرف 10 سال آينده بشر قادر به شبيه‌سازي كامل عملكرد مغز انسان در مدل مصنوعي خواهد شد و براساس خبري كه خبرگزاري ايسنا منتشر كرد، يك دانشمند علم اعصاب ادعا كرده، قادر است مدلي خلق كند كه عملكردهاي مغز انسان را شبيه‌سازي كند.
وي خاطرنشان كرده است: من كاملا مطمئنم اين كار هم به لحاظ بيولوژيك و هم به لحاظ فناوري امكان‌پذير است؛ هرچند مغز ساختاري بسيار پيچيده دارد، اما فناوري امروز تاكنون به قدر كافي پيشرفت كرده كه به ما امكان دهد مهندسي مغز را طراحي و احيا كنيم. در ضمن اين دانشمند شاهد ادعاي خود را هم ساخت روبا‌ت‌هاي امروزي مي‌داند كه قادرند هزاران بار سريع‌تر از انسان بررسي، كند و كاو و نقشه كشي كنند.
وقتي اين خبر را خواندم، به ياد مصاحبه چند ماه گذشته‌ام با دكتر كمال خرازي، رئيس هيات امناي پژوهشكده علوم‌شناختي افتادم كه اتفاقا بخش‌هايي از آن به توانايي ساخت مغز مصنوعي مربوط مي‌شد. به اعتقاد دكتر خرازي، آنچه براي ساخت مغزمصنوعي انجام مي‌شود، به بخشي از كاركردهاي مغز شباهت دارد وگرنه نمي‌توان ادعا كرد بشر روزي بتواند ماشيني بسازد كه دقيقا كار مغز انسان را انجام دهد.
بخصوص كه ما فراتر از فيزيك مغز، به وجود ذهن نيز اعتقاد داريم كه پديده‌اي فراتر از جنبه‌هاي مادي مغز است. در واقع پرسش‌هاي بسيار پيچيده‌اي درباره ماهيت ذهن و رابطه آن با مغز وجود دارد كه فلاسفه ذهن بايد آنها را پاسخ دهند. سوالاتي از اين نوع كه ماهيت آگاهي و شعور چيست؟ اراده از چه مقوله‌اي است؟ آيا مي‌توان دستگاهي ساخت كه داراي شعور، آگاهي و حتي هوش به معناي واقعي آن باشد؟
براي درك پيچيدگي كار دكتر خرازي بايد به بزرگ‌ترين ابررايانه جهان به نامRoad Runner اشاره كرد كه براي شبيه‌سازي انفجارهاي هسته‌اي در آمريكا ساخته شده و در مركز هسته‌اي لاس آلاموس آمريكا نصب شده است. قدرت عملياتي اين ابررايانه يك ميليون ميليارد عمليات در هر ثانيه است. نكته جالب اين است كه تنها براي مطالعه كاركردهاي مغز در زمينه بينايي (يكي از هزاران توانايي اين ارگان استثنايي) نياز به چنين رايانه‌اي است، زيرا ميزان اطلاعاتي كه در يك عمل ساده «ديدن» به مغز مي‌رسد و ميزان عملياتي كه مغز روي آن انجام مي‌دهد، بسيار زياد است و بايد با رايانه‌هايي شبيه‌سازي شود كه از چنين قدرت محاسباتي برخوردار باشند
بهاره صفوی / روزنامه نگار علم