این روز با هدف توجه به این اکوسیستم و ترویج فرهنگ حفظ کوهستان در همه کشورها ثبت کند تا سند حمایت و حفاظت از کره زمین و ساکنانش تا ابد پابرجا بماند. با توجه به اینکه ایران نیز در کنار سایر کشورها نخستین سند مربوط به حفاظت از کوه ها را امضا کرد و به جرگه متعهدان به حفاظت از کوهستان پیوست؛ اما به جرات می توان گفت کمتر به حفاظت و سلامت کوهستان های خود متعهد ماند.
به گزارش سیناپرس، سازمان ملل متحد برای این روز نمادی هم در نظر گرفت. این نماد شامل سه مثلث متساوی الاضلاع است که هر یک از این مثلث ها نمادی از نقش های کوه در زندگی انسان ها است. اولین مثلث از سمت راست با علامت سبز رنگ؛ نشانی از سرسبزی و محصولاتی است که در دامنه کوه ها رشد می کند. نماد دوم یک دایره نارنجی در دل خود دارد، که نشان از گنج های نهفته در دل کوه است.
در آخر نوک قله کوه قرار دارد، جایی که رسیدن به آن باعث فتح قله کوه می شود. یک الماس آبی رنگ در بالای کوه که به معنای حفظ دمای محیط زیست و حفظ دمای زمین است.
کوهنودی نیز به واسطه ارتباط با طبیعت ورزشی پرهیجان و جذاب است که تاثیر بسیاری در آرامش و سلامتی دارد. کوهنوردی موجب ارتقای سطح سلامتی و اعتماد به نفس می شود. کوهنورد زمانی که به قله می رسید، لذت منحصر به فردی را تجربه می کند، با حس غروری که به دست می آورد، از نظر روحی صبورتر و از نظر جسمانی قوی تر می شود. ضمن اینکه خلاقیت های منحصر به فردی را تجربه می کند که دیگران از وجود آن عاجز هستند.
نکات جالبی که در خصوص کوهستان ها باید بدانید این است که ۱/۱ میلیارد نفر از جمعیت جهان در مناطق کوهستانی زندگی میکنند. همچنین ۲۷ درصد مساحت خشکی های جهان به مناطق کوهستانی تعلق دارد که اهمیت نگهداری کوهستان ها را تاکید می کند. کوهستان ها ۸۰ درصد آب شیرین مصرفی مردم دنیا را تامین می کنند و ۲۳ درصد جنگل های جهان در مناطق کوهستانی واقع شده اند.
معضلات کوهستان
کوهستان ها با وجود انرژی مثبت و استقامتی که دارد از گزند تخریب گران نیز در امان نمانده است؛ از معدنکاری و توسعه های شهری و روستایی گرفته تا زباله هایی که به این طبیعت خدادادی آسیب می رسانند.
یک فعال محیط زیست در گفتگو با سیناپرس معتقد است: بشر همراه با پیشرفت علم و تکنولوژی آسیب های زیاد و صدمات جبران ناپذیری به مناطق کوهستان وارد کرده است، صدماتی که جبران آن بسیار مشکل و هزینه بر است.
حسین عبیری گلپایگانی با بیان اینکه یکی از دغدغه های اصلی بشر، توسعه پایدار در کوهستان است می افزاید: کوهستان ها به جهت دارا بودن منابع غنی اقتصادی، پتانسیل عظیمی برای انسان ها محسوب می شوند و بشر به واسطه پیشرفت علم و تکنولوژی، انواع و اقسام طرح های عمرانی را در کوهستان ها اجرا کرده اند و به همین جهت بهره برداری های بیش از حد از این مناطق موجب صدمات جبران ناپذیر شده است.
وی که در فعالیت های محیط زیستی خود سابقه درخشانی دارد و سال ها برای توقف معدن کاری و بهره برداری از کوه های ایران فعالیت کرده است، به سیناپرس می گوید: در بهره برداری از کوهستان ها بخش های عظیمی به روش های مختلف از آن منتفع شده اند. در بخش دولتی می توان به فدراسیون کوهنوردی، وزارتخانه ها و سازمان های مختلف اشاره کرد. در بخش خصوصی نیز جوامع محلی و کسانی که در حاشیه مناطق کوهستانی زندگی میکنند فعالیت هایی انجام داده اند، از سوی دیگر شرکت های خصوصی بهرهبردار نیز بیکار نمانده و با خرید و اجاره این مناطق به بهره برداری از کوهستان پرداخته اند.
این فعال اجتماعی با اشاره به اینکه طبق نظر کارشناسان اگر زباله ای در سطح شهر ریخته شود، شهرداری برای جمع آوری آن حدود 70 برابر هزینه می کند تا این زباله به سطل زباله بازگردد، ادامه می دهد: رهاسازی زباله در این مناطق به هزینه های زیادتری احتیاج دارد که شاید هفتصد و هفت هزار برابر نیز برای این جمع آوری کم باشد. زیرا شهرداری برای جمع آوری زباله در این مناطق وجود ندارد.
به گفته این فعال محیط زیست؛ اگر زباله های رها شده در طبیعت به حال خود باقی بمانند، شاید سالهای سال و حتی به اندازه عمر این زبالهها، به طبیعت آسیب بزنند. مدت عمر زباله های پلاستیکی، شیشه ای و شیمیایی شاید از عمر بیست الی سی نسل ما انسان ها بیشتر باشد و ای کاش در هنگام رها سازی زباله در طبیعت به سلامت کودکان خود و آیندگان و نسل بعد از خود بیاندیشیم.
گفتگو:نیلوفر منصوری