اختلالات طیف اوتیسم (ASD) اختلالات پیچیدهای است و مطالعات انجامشده نشان میدهند که این اختلالات با صدها ژن مرتبط هستند و به همین دلیل هنوز دلیل اصلی این بیماری کشف نشده است.
اوتیسم بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارتهای ارتباطی تأثیر میگذارد. در واقع کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیتهای مربوط به بازی، دارای مشکل هستند و این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنها دشوار میکند.
هنوز دلیل قطعی و مشخصی برای اختلال اوتیسم شناسایی نشده ولی تحقیقات دانشمندان نشان میدهد؛ این اختلال با صدها ژن و یک شبکه مولکولی پیچیده در ارتباط است. برخی از پژوهشگران نیز معتقدند، ممکن است اوتیسم در اثر اتصال ضعیف بین نیمکرههای راست و چپ مغز ایجاد شود.
معمولاً کودکانی که دارای عارضه اوتیسم هستند، خود را با موضوعاتی سرگرم میکنند که فهم آن موارد برای سایرین دشوار است و این موضوع میتواند شرایط زندگی را برای این کودکان دشوار کند. موضوعی که باید در این میان مد نظر قرارداد، این است که این گروه از کودکان، مسیر و نگرش خاص خود را برای مواجهه با دنیای اطراف خود و حرکت به جلو در زندگی دارند.
بر اساس تعریف عمومی پزشکی، اوتیسم نوعی بیماری و اختلال رفتاری است که دارای نشانههایی از قبیل اختلال در رفتارهای ارتباطی و کلامی بوده و این اختلال در پسران شایع تر از دخترها بوده و بر رشد طبیعی مغز تأثیر میگذارد از دیگر نشانههای اوتیسم میتوان به انجام حرکات تکراری و مداوم و مشکل در ایجاد ارتباطات اجتماعی اشاره کرد، علائم اوتیسم معمولاً در سالهای نخست زندگی ظاهر میشود.
به گزارش سیناپرس، کودکان اوتیسمی زمانی که در معرض خطر قرار دارند به سختی میتوانند میان غریبه و آشنا وجه تمایز قائل شوند، دچار تغییرات ناگهانی خلق و خو شده، نسبت به شرایط و اطرافیان واکنش تند نشان میدهند، به سرعت عصبانی شده و در فضا و شرایط جدید وحشتزده میشوند و در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری نیز در آنها دیده میشود. در این افراد حرکات تکراری مانند دست زدن، پریدن و پاسخهای غیرمعمول به افراد، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده میشود. در برخی موارد، اوتیسم موجب بروز حساسیت در بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی افراد مبتلا به این عارضه میشود.
والدین با انجام این آزمایش غربالگری قادر خواهند بود بیماری اوتیسم را تشخیص داده و به پزشک مراجعه کنند. این پرسشنامه غربالگری، PDQ-1 نام دارد:
- آیا کودک به نقاط یا حرکات علاقهمند میشود و یا نسبت به آنها بیتوجه است؟
- آیا کودک به نام خود عکسالعمل نشان داده و پاسخ میدهد؟
- آیا کودک به بازی کودکانه «دالی موشه» علاقه نشان داده و آن را دنبال میکند؟
- آیا کودک صحبت کردن را با ادای کلمات آغاز کرده است؟
- آیا کودک با دیگران ارتباط برقرار میکند؟
متأسفانه روش درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد و روشهای درمانی فعلی بیشتر مبتنی بر کنترل عوارض و کمک به زندگی عادی در بیماران است. نوع رفتار والدین کودکان مبتلا به اوتیسم، تأثیر به سزایی در بهبود علائم این بیماری دارد.
والدین این گروه از اطفال باید تحت تعلیمات ویژه آموزشی قرار گیرند. پژوهشهای جدید نشان میدهد که استفاده از بازیهای رایانهای میتواند شرایط جسمی و روحی کودکان مبتلا به اوتیسم را بهبود بخشیده و این موضوع به ویژه در زمینه اختلالات بینایی این گروه از کودکان کاربرد دارد.
به گزارش سیناپرس، استفاده از این روش بازیهای تمرینی که در حقیقت نوعی بازی ویدئویی جهت انجام فعالیتهای عملی محسوب میشوند، پتانسیل کافی برای اضافه شدن به روشهای درمانی در کودکان مبتلا به اوتیسم و گروهی از این افراد که از اختلالات بینایی رنج میبرند داشته و میتواند محرکهای موجود در سیستم عصبی آنها را تقویت کند. البته گاهی برای درمان اوتیسم از روشهای دارویی نیز استفاده میشود.
برای نمونه پژوهشهای جدید دانشمندان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در ایالاتمتحده آمریکا منجر به شناسایی دارویی جدید شده است که برای درمان نقصهای مرتبط با وظایف سلولهای عصبی انسان کاربرد داشته و میتواند جهت درمان اوتیسم استفاده شود.
با توجه به اینکه دلایل ایجاد اوتیسم ناشناخته بوده و روش درمان قطعی نیز برای آن وجود ندارد، روش قطعی پیشگیری از اوتیسم هنوز ارائه نشده است اما مطالعات بالینی نشان میدهد که برخی موارد میتوانند خطر ابتلا به اوتیسم را کاهش دهند.
مهمترین عوامل پیشگیرانه از اوتیسم عبارتاند از:
تغذیه با شیر مادر: مصرف شیر مادر، خطر ابتلا به اوتیسم را در نوزادانی که زمینه ابتلا به این اختلال را به صورت ژنتیکی دارند، کم میکند. یک تیم پژوهشی به سرپرستی کاتلین کرول (Kathleen Krol) از موسسه ماکس پلانک در لایپزیک آلمان، با تمرکز بر تغذیه با شیر مادر، ژنها و توانایی درک احساسات دریافتند نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند کمتر به اوتیسم مبتلا میشوند.
دیابت بارداری: احتمال تولد فرزندان دارای اختلال اوتیسم در مادرانی که طی 26 هفته نخست بارداری خود، به دیابت بارداری مبتلا میشوند، بسیار بیشتر از سایر مادران باردار است.
بارداری در سن بالا: احتمال ابتلا به اختلال اوتیسم در فرزندان والدینی که در سنین بالا نسبت به بچهدار شدن اقدام میکنند به نسبت والدین جوان، بیشتر است
باورهای غلط در مورد اوتیسم
افراد دارای اوتیسم از نظر هوشی مشکلدارند: افراد دارای اوتیسم از نظر هوشی تفاوت چندانی با سایر افراد نداشته و در صورت برخوردار شدن از آموزش مناسب میتوانند در جنبههای مختلف علمی، هنری و … رشد کرده و حتی بسیاری از دانشمندان در طول تاریخ دارای این عارضه بودهاند.
اوتیسم درمانپذیر نیست: این باور کاملاً غلط بوده و باید اعلام کرد که اوتیسم قابلکنترل بوده و افراد دارای این عارضه در صورت ارائه آموزشهای صحیح، قادر به داشتن زندگی عادی خواهند بود.
واکسنهای سهگانه منجر به اوتیسم میشوند: در برخی کشورها شایعهای مبنی بر این موضوع وجود دارد اما مطالعات پژوهشگران نشان میدهد واکسنهای سهگانه trivalent دیفتری، کزاز و سیاهسرفه به هیچ عنوان نقشی در افزایش خطر ابتلا به اوتیسم نداشته و اصولاً از عوامل ایجادکننده این عارضه محسوب نمیشوند.
این نکته را فراموش نکنیم؛درست است که علت اصلی این بیماری ناشناخته است اما نباید براساس شبه علم و باورهای غیرعلمی با بیماری ها برخورد کنیم.
گزارش: احسان محمدحسینی
No tags for this post.