غربالگری و قرنطینه کردن به موقع بیماران مهمترین مراحل قرنطینه هوشمند است

با توجه به مهار نشدن بیماری و ادامه شیوع کرونا در ماه های گذشته، شاهد رکوردزنی هایی در ابتلا، بستری و فوت شدگان هستیم، به نظر می رسد با راه اندازی طرح قرنطینه هوشمند بتوانیم بر این بیماری سرکش، فائق بیاییم.

برخی کشورها با انجام آزمایش وسیع، شناسایی و ردیابی به موقع بیماران و افراد در تماس با آنها و قرنطینه افراد مشکوک، دست از اعمال محدودیت های گسترده کشیدید.

دکتر اسماعیل اکبری، مشاور عالی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه ای به روسای دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور با طرح سوالی مبنی بر آیا قرنطینه هوشمند می تواند بیماری را کنترل کند و ما باید آن را اجرا کنیم، نوشت: با ردیابی بیماران و افراد در تماس با آنها و قرنطینه افراد در تماس با مبتلایان می توان این بیماری را تا حد زیادی مهار کرد.

پس از اجرای این طرح، همکاران اپیدمیولوژیست می توانند اعلام کنند کجا را و به چه مدتی باید ببندیم (lock down ). اصرار بر تعطیلی عمده گران ترین روش برای کنترل بیماری است و هرگز امکان استمرار برای آن وجود ندارد بلکه تنها فرصتی فراهم می کند تا نظام سلامت به وظایف خود عمل کند.

با توجه به حضور ویرانگر ویروس کرونا در کشور که خواب را از چشمان شما و جان را از کالبد مردمان گرفته است، لازم دیدم نامه ای دیگر پیرو نامه شماره ۵۵/۱۰۴/د مورخ ۱۱ فروردین سال ۹۹ بنویسم و در درجه اول تقاضا کنم آن نامه را یکبار دیگر پس از گذشت هشت ماه مطالعه فرمایید.  

علت نوشتن این نامه تغییراتی است که در ساختار مدیریتی کشور برای کنترل کرونا ایجاد شده و نتایجی که از آلودگی این ویروس منحوس برای مردمانمان پیش آمده منجر به تغییر شاخص های ارزیابی شده است.  

ورود حاکمیت برای پشتیبانی از مجریان در کنترل کرونا، تاسیس قرارگاه در ستاد ملی کرونا به رهبری وزیر کشور، تشکیل شورای مشورتی مدیریت بیماری کرونا در وزارت بهداشت، حضور ساختارهای علمی و دلسوز اجتماعی، مانند بسیج کشور برای پشتیبانی نیروهای بهداشتی، اعلام آمادگی میلیونی نیروهای تحت پوشش سازمان هلال احمر و تغییرات علمی در شناخت عملکرد ویروس و چگونگی مهار آن از جمله تغییرات در این زمینه است.

همانطور که قبلا ذکر شده است، مقابله با یک اپیدمی (که امروز پاندمی شده) از استانداردهای علمی روشنی برخوردار است و عدم رعایت آن منجر به شکست و مرگ مردم می شود. اصول و دلایل کنترل اپیدمی ناشی از ویروس شامل موارد زیر است: 
– شناخت عملکرد و عامل اپیدمی و بیولوژی انتشار و بیماری زایی آن که امروز به خوبی انجام شده و می دانیم که انسانی عامل انتشار و انسان دیگری آماده ابتلا است.
– انسان های مبتلا به سه گروه، شامل بیماران نیازمند مراقبت در بیمارستان، بیماران نیازمند مراقبت سرپایی و بیماران بدون علامت تقسیم می شوند.
هر سه گروه چه در خانه، خیابان و چه در بیمارستان، حاملین ویروس و عاملین انتشار آن بوده و این سه گروه به عنوان عامل و نماد انتشار ویروس، گروه اصلی هدف نظام سلامت هستند.

شناسایی زودرس مبتلایان از اهداف اصلی نظام سلامت است

مشاور عالی وزیر بهداشت در این نامه آورده است: شناسایی زودرس همه مبتلایان (Totally Early Detection =TED) و پاسخ سریع به آنها (Rapid Response) اهداف اصلی نظام سلامت است.
برای هدف اول، از هر چه در اختیار داریم استفاده می کنیم، استاندارد امروز استفاده از کیت های PCR است، اما مسئولین حوزه سلامت هرگز نباید منتظر لوازم تسهیل گر باشند و پاسخ سریع را لحظه ای به عقب بیاندازند.
به خاطر داشته باشیم که در چهار روز اول ابتلا بین ۱۰۰-۸۰ درصد تست ها منفی کاذب هستند و پس از آن احتمال مثبت شدن بیشتر می شود و روز هشتم تا دهم به ۱۰۰-۸۰ درصد می رسد و از آن به بعد باز هم کاهش می یابد، به طور خلاصه قریب ۳۸ درصد موارد تست ها PCR منفی کاذب هستند آن هم در شرایطی که نمونه گیری درست و علمی و انجام تست نیز با شاخص های علمی انجام شده باشد.  
به هر حال نظام سلامت با مدیریت سردمداران خط مقدم باید کشف زودرس همه مبتلایان (TED) را چه با نشانه های بالینی یا روش های اپیدمیولوژیک و چه با استفاده از کیت های تشخیص و غیره انجام دهند.
پس از شناسایی مبتلایان و حاملین، عده ای با شاخص های معینی که اعلام شده است به بیمارستان می روند و همکاران ما در بالاترین سطح تحصیلی پرستاری و طبابت از آنها مراقبت می کنند اما وظیفه مسئولین سلامت در اینجا تمام نمی شود و اقداماتی باید صورت دهند. عده ای هم یا با دستور یا بدون دستور مقرر می شود که در خانه قرنطینه شوند که بر اساس شاخصه ویروس این مدت ۱۴ روز است (با شرایطی تا ۱۰ روز کاهش می یابد). 
نکته بسیار مهم این است که عدم مراقبت از ویروس در این سه گروه بیمار و حاملین است. همچنین عدم شناخت و پیگیری کسانی که با این گروه مبتلا و حامل در تماس بوده اند که این گروه به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول  افرادی که در تماس نزدیک با بیمار بوده اند (به مدت یک ربع ساعت در فاصله یک متری و یا هر شاخصی که مایل باشید تعریف کنید). این افراد از نظر نظام سلامت باید عامل و حامل و بیمار تلقی شده و هرگز نباید از زیر چتر مراقبت فعال نظام سلامت خارج شوند. دسته دوم افرادی هستند که با این افراد در تماس نزدیک بوده اند.  
بنابراین نظام سلامت مسئول کنترل پنج گروه شامل، بیماران در بیمارستان ها، بیماران با علائم خفیف، حاملین سالم، افراد در تماس نزدیک، افراد در تماس با گروه چهار هستند.
وظیفه اول نظام سلامت با کشف این پنج گروه تمام می شود که ممکن است با بهره گیری از تست های آزمایشگاهی یا اقدامات اپیدمیولوژیک و نشانه های بالینی باشد. وظیفه دوم پاسخ سریع به آنها است. پاسخ سریع یعنی هیچ یک از افراد این پنج گروه نباید از زیر چتر مراقبتی نظام سلامت خارج شوند.  
معمولا سه کار برای پاسخ سریع به این پنج گروه انجام می شود:  
۱- عده ای در بیمارستان هستند که باید علاوه بر مراقبت های بیمارستانی مورد ردیابی قرار گیرند تا معلوم شود چگونه و از کجا مبتلا شده اند (ردیابی ویروس) این اطلاعات توسط همکاران ارجمند اپیدمیولوژیست مورد ارزیابی و تحلیل قرار می گیرد.  
۲- آنهایی که بیمار بودند و در خانه مراقبت می شوند (گروه دو و سه)، باید نظام سلامت از قرنطینه خانگی آنها مطمئن باشد (نه اعلام کند مبتلای زنجانی به شمال رفته یا اردبیلی به تهران آمده است) این نشان از ضعف عملکرد نظام سلامت است که این افراد را از زیر چتر مراقبتی فعال خود خارج کرده و ویروس را رها کرده است.  
۳- گروه چهار و پنج نیز همانند گروه دو و سه باید تحت نظارت مستقیم برای قرنطینه قرار گیرند. و هرگز نباید آنها را به دلیل  سالم بودن و نداشتن علامت رها کنیم به طوری که این گروه از عوامل اصلی بقا و انتشار ویروس هستند.  

قرنطینه‌های منطقه‌ای باید ایجاد شود

اکبری نوشته است: از واجبات ایجاد قرنطینه های منطقه ای برای خدمت به این افراد طی دوره ایزولاسیون است. مولفه های این مراکز با راه اندازی بیمارستان صحرایی متفاوت است و باید از هتل ها، مدارس، اردوگاه ها و … استفاده شود هرچه تاخیر در این امر سبب انتشار بیشتر ویروس می شود.
موضوع قرنطینه هم نکته ای است که باید عرض کنم، هدف ایزوله کردن فرد است که اگر امکان آن در منزل وجود دارد با شاخص های روشن وزارت بهداشت بلامانع است وگرنه حتما باید در محلی مناسب قرنطینه شوند.  
آنهایی که در منزل هستند باید به نحوی مراقبت شوند که حتی برای تهیه مایحتاج ضروری از منزل خارج نشوند تا دوره قرنطینه را به طور کامل طی کنند.  
معمولا بدحال ترین افراد در بیمارستان بستری هستند، غیر از درمان، مراقبت و ردیابی ویروس، هرگز نباید به یک فرد آلوده کننده تبدیل شوند، بدین معنی که هرگز نباید اجازه دهیم این بیمارستان ها "همراه" داشته باشند. یعنی کسانی وظیفه مراقبت از این فرد را به عهده بگیرند و سپس به جامعه برگردند.  
آنچه گفتم را در قالب اعدادی که امروز در کشور اعلام می شود، ذکر می کنم، روزانه حدود ۱۰ هزار نفر بیمار با تست تشخیصی PCR کشف می کنیم که اگر ضریب منفی کاذب را در نظر بگیرید، عدد تغییر می کند.  
روزانه حدود سه هزار نفر را در بیمارستان بستری می کنیم و روزانه حدود هفت هزار نفر را به قرنطینه خانگی می فرستیم. به عبارتی روزانه از حال هفتاد هزار نفر (افراد در تماس نزدیک) بی خبریم یا در زیر چتر ما نیستند و روزانه حدود چهارصد هزار نفر را اصلا نه تست و نه پیگیری می کنیم. این عدد تقریبی است اما در ویتنام و کره جنوبی حدود ۶ برابر گروه در تماس نزدیک بوده است.

منبع:ایرنا