جمعه هایی که همیشه سیاه است

یکی از معروف‌ترین رویدادهای فروش ویژه با تخفیف بسیار زیاد «بلک فرایدی» (Black Friday) یا «جمعه سیاه» است که در اکثر نقاط جهان برگزار می‌شود. حتی چند سالی است که حراج جمعه سیاه در ایران هم‌زمان با دیگر کشورهای دنیا یا در قالب فروش ویژه‌ شب یلدا برگزار می‌شود.  

آخرین جمعه ماه نوامبر به نام جمعه سیاه (Black Friday) شناخته می شود. این روز که تقریبا آغاز خریدهای سال جدید میلادی محسوب می شود، با برگزاری حراج های متعدد و ارائه تخفیف های قابل توجه در نقاط مختلف جهان بویژه آمریکا و اروپا همراه است. وعده رشد اقتصادی این است که فقرا می توانند مانند ثروتمندان زندگی و ثروتمندان نیز زندگی الیگارشی (oligarchy) را تجربه کنند.

بازارهای اقتصادی کشورهای مختلف در این روز با حراج و تخفیف رونق بیشتری در مقایسه با سایر فصول و ماه‌های سال می‌گیرند و خریداران با شوق و شور زیاد به فروشگاه‌های مختلف هجوم می‌برند. البته طبیعی است که با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا که همچنان در تمام جهان ادامه دارد، در سال ۲۰۲۰ بیشتر شاهد رونق گرفتن حراج‌های اینترنتی و آنلاین در روز بلک فرایدی باشیم.

اما نکته اینجاست که ، درحال حاضر با محدودیت های سیاره زمین مواجه هستیم؛ از تغییرات آب و هوایی، هدر رفت خاک، از بین رفتن زیستگاه ها و گونه های گیاهی – جانوری، بحران پلاستیک که همه این مشکلات ناشی از افزایش میزان مصرف – مصرف گرایی – بشر است. برآورده کردن وعده زندگی لوکس برای همه به دو دلیل: نبود فضای فیزیکی و (فضای) زیست محیطی امکانپذیر نیست.

اما رشد باید ادامه داشته باشد و این مسأله، یک ضرورت سیاسی است. به نام استقلال و حق انتخاب، بازاریابی یا مارکتینگ از آخرین یافته های علمی برای شکستن سپر دفاعی و مقاومت در برابر خرید استفاده می کند.

در هر نسل، شاهد تغییر عادت های خرید و مصرف هستیم. شاید 30 سال قبل خرید بطری آب (آب بسته بندی) کاری مضحک بود، چراکه افراد می توانستند از طریق شیر آب، به آب تمیز و فراوان دسترسی داشته باشند؛ اما اکنون میلیون ها بطری آب معدنی در سراسر دنیا استفاده می شود.  

تا زمانی که به فرهنگ مصرف گرایی ادامه دهیم، تا زمانی که به فکر خرید کالاهایی مانند سونای برف، خنک کننده قابل حمل هندوانه و تلفن همراه هوشمند برای سگ ها باشیم، هر جمعه می تواند جمعه سیاه باشد.

اما آیا راه حلی برای مدیریت این خریدها وجود دارد تا کمترین آسیب به محیط زیست و سیاره زمین وارد شود؟ گاهی عنوان می شود که با مصرف گرایی سبز می توانیم رشد دائمی را با بقای سیاره زمین هماهنگ کنیم؛ اما نتایج برخی مطالعات نشان می دهند که تفاوت قابل توجهی بین مصرف کنندگان آگاه و ناآگاه (نسبت به محیط زیست) وجود ندارد.

مطالعاتی در مجله Environment and Behaviour منتشر شد ه که عنوان می کند، مصرف کنندگان آگاه (conscious consumers) به نسبت سایر افراد، انرژی و کربن بیشتری مصرف می کنند.

آگاهی زیست محیطی در بین افراد ثروتمند بالاتر است، اما این نوع نگرش نیست که بر سیاره زمین تأثیر می گذارد، بلکه سطح درآمد ما است.هرچه ثروتمندتر باشیم، ردپای ما بیشتر خواهد بود. مصرف کنندگان سبز اغلب بر رفتارهایی متمرکز هستند که از "منافع زیست محیطی کمتری" برخوردارند.

مطالعه صورت گرفته توسط اکسفام (Oxfam) نیز عنوان می کند، 1 درصد ثروتمندترین افراد جهان، 175 برابربیشتر از 10 درصد فقیرترین افراد جهان کربن تولید می کنند

سیستم فعلی مبتنی بر زندگی لوکس خصوصی و بدبختی عمومی است و این مدل: نعمت و محرومیت، جانور دو سری است که انسان ها را نابود خواهد کرد. اما همه این بحث ها مانع از این نمی شود که تلاش ها در مسیر حفظ محیط زیست و بقای زمین را متوقف کنیم.

به سیستم متفاوتی نیاز داریم که تنها ریشه در مباحث اقتصادی نداشته باشد، بلکه واقعیت های فیزیکی را نیز مدنظر قرار دهد؛ نیاز به ساخت دنیایی داریم که در آن، رشد ضروری نیست و آنچه حائز اهمیت است، کفایت فردی و رفاه و آسایش عمومی است. 

 

گزارش:مصومه سوهانی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا