وفاداری کادر پزشکی در دوران کرونا ثابت شد

حسام الدین ریاحی، پزشک و متخصص در زمینه اخلاق پزشکی در گفتگو با سیناپرس درباره اهمیت مولفه های اخلاق پزشکی در شرایط شیوع یک بیماری و اپیدمی گفت: در علوم پزشکی رشته های تخصصی و جنبی متنوعی وجود دارد که به گسترش دانش و فناوری های پزشکی کمک می کند و باعث می شود تشخیص و درمان راحت تر صورت گیرد. این روند ادامه داشت تا اینکه در علم پزشکی خلائی احساس شد که مربوط به جای خالی علوم انسانی و کاربردهای آن در این علم بوده است. این جا بود که علوم ارتباطات، جامعه شناسی، روان شناسی و انواع دیگر علوم انسانی در علم پزشکی مطرح شد و میان این علوم ارتباط تنگاتنگی به وجود آمد.

رشته ای نو پا می گیرد

وی افزود: به دلیل حجم زیاد دروس پزشکی در دانشگاه گنجاندن مفاهیم علوم انسانی در ساختار درسی این علم امکان پذیر نیست.  به همین دلیل در چند سال اخیر تلاش شد در یک درس و بحث جداگانه آنچه که زیر چتر علوم انسانی پزشکی می‌ توان در نظر گرفت را در درسی به نام «اخلاق پزشکی» خلاصه کنیم. گفتنی است، «اخلاق پزشکی» در برگیرنده فصل های زیادی است که یکی از آن ها به رفتار حرفه ای یا اخلاق حرفه ای پزشکان مربوط می شود.

ریاحی گفت: وفاداری کادر پزشکی که در ذیل عنوان اخلاق حرفه ای بحث می شود، خصیصه ویژه ای است که این گروه را از حرفه های دیگر پزشکی در حیطه‌های آموزش و پژوهش جدا می کند. این گروه ها نه تنها در هنگام کار بلکه در خارج  از آن هم ملزم به رعایت اخلاق حرفه ای هستند؛ در واقع برای آن ها منفعت جانی و مالی بیمار مهمترین مولفه در اخلاق پزشکی محسوب می شود. آنچه که مربوط به حضور کادر درمان در شرایط فعلی می شود هم مبتنی بر این باور است که هر فردی که وارد رشته پزشکی می شود باید به نفع مالی و جانی بیمار متعهد باشد.

راهی به سوی سلامت جامعه

به گفته این پزشک، در بروز اپیدمی ها عموم مردم باید از مکان‌ هایی که امکان ابتلا بالاست دوری کنند و تلاش کنند زنجیره شیوع قطع شود. اما تیم پزشکی باید حضور و بروز کاملا پر رنگی داشته باشند و به نوعی جان بیمار نسبت به جان خوشان ارجحیت دارد. اگر تیم پزشکی بخواهد منفعت خود را نشان ندهد به نوعی حرفه ای عمل نکرده است. در نتیجه ویژگی ذاتی این حرفه است که پزشکان تعهد کافی به منفعت بیماران داشته باشند. در واقع اخلاق پزشکی تمام عالم پزشکی را در بر می‌گیرد و هر کنش یا واکنش پزشکان در مقیاسی فراگیر در اپیدمی ها باید تحت نظارت ضوابط پزشکی انجام شود. هسته اصلی این ضوابط وفاداری به تمامی منفعت بیمار است.

بهتر است هر چیزی را باور نکنیم

وی در ادامه با اشاره به برخی سوگیری ها در ارائه اخبار گفت: برخی اینگونه می پندارند که شیوع ویروس همه گیری مانند کووید 19 سرمایه هنگفتی را روانه بدنه پزشکی کشور می کند. این یک تصور غلط است چراکه با اصل اخلاق پزشکی مغایرت دارد. بحث منفعت بیمار، موارد مالی را هم شامل می شود. وقتی پزشک می خواهد دارویی بنویسد باید به این موضوع توجه کند که آیا فرد بیمار توانایی تهیه دارو را دارد یا خیر؟ بنابراین امروز در بحث خدمات مربوط به بیماری کرونا هم پزشکان تلاش می کنند منفعت بیمار در وهله نخست مورد توجه قرار گرفته شود.

این متخصص در عرصه اخلاق پزشکی درباره تخصیص منابع مالی در دوران کرونا گفت: در تخصیص منابع مالی که یکی دیگر از مولفه های اخلاق پزشکی است؛ تلاش تیم پزشکی این بوده که تا کنون  بودجه های بیشتری را برای کادر درمان دریافت کردند. از آنجایی که به طور طبیعی دولت ها بودجه های مالی خود را صرف بخش های مختلف نظامی، عمرانی و زیرساخت های سلامت می کنند، نظام سلامت همواره رقیب هزینه های دفاعی یا زیرساخت های عمرانی بوده است، چراکه معتقدیم انسان ها زیرساخت های اساسی یک جامعه هستند؛ هر چقدر هم پل و سد و غیره بسازیم وقتی زیرساخت های سلامت جامعه آسیب دیده باشد، دیگر بخش ها عملا بی استفاده خواهد بود.

آیا تست کرونا رایگان می شود

ریاحی یکی از اهداف اصلی ساختار سلامت کشور را رایگان شدن تست کرونا دانست و خاطرنشان کرد: یکی از اهداف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مهار کرونا، تخصیص منابع مالی کافی است؛  برای مثال مردم نباید برای تست و آزمایش ها کرونا هزینه‌ ای متقبل شوند.  این امر جزو  مطالبات کادر درمان است که برای تامین داروها و روند درمان هم صدق می کند.

وی افزود: البته دولت هم قول هایی داده است که هزینه های مذکور رایگان شود، اما هنوز شاهد چنین اتفاقی در کشور نبوده ایم. یکی از دلایل رایگان بودن تست کرونا در کشورهای پیشرفته، تخصیص بودجه کافی به ساختار سلامت آن ها بوده است. در حقیقت هزینه یک تست کرونا که گاهی به یک میلیون تومان هم می رسد رقمی نیست که افراد بتوانند به راحتی پرداخت کنند.

وی افزود: رایگان شدن تست ها باعث می شود تا پژوهشگران سریع تر به اطلاعات سلامت مردم دسترسی پیدا کنند. درست مانند تجربه کشورهایی چون کره جنوبی یا چین که این امر مربوط به بخش تخصیص منابع در اخلاق پزشکی می شود. در حقیقت جداسازی افراد ناقل و سالم باعث می شود، میزان شیوع به شدت کاهش یابد. در غیر این صورت دولت به طریق دیگری متحمل هزینه خواهد شد. برای مثال مجبور است در اثر شیوع بیشتر و جمعیت زیاد بیماران دستگاه های تنفسی زیادی را تهیه کند.

 به گفته ریاحی؛ یکی از این تخصیص منابع مالی باید در پرداخت حقوق بیکاری به افرادی باشد که برای جلوگیری از شیوع بیماری شغل و کسب و کار خود را از دست داده اند. در واقع باید به افراد حقوق بیکاری تعلق گیرد چراکه بسیاری از مردم برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا مجبور بودند در خانه بمانند. اگر این افراد به کسب و کار خود ادامه می‌دادند و به سیاست های جلوگیری از شیوع ویروس پایبند نبودند هزینه های بیشتری را به دولت و زحمت بیشتری به کادر درمان داده بودند.

وی با اشاره به پایبندی کادر درمان به مولفه‌های اخلاق پزشکی گفت: حضور داوطلبانه مردم در کادر پرستاری و تعامل بخش خصوصی با دولتی برای مهار ویروس کرونا باعث شده است مردم رضایت بالاتری داشته باشند و این باور و اعتماد عمومی که شاید تا پیش از کرونا تا حدی مخدوش شده بود کمی بهبود پیدا کرد. به عنوان نشانه می توان گفت؛ آثار هنری تولید شده با موضوع کادر درمان نشان دهنده آن است که این افراد تا حد زیادی میان مردم محبوبیت پیدا کرده اند. اعتماد مردم به کادر درمان بیشتر است چراکه خودشان شاهد این امر هستند که در کنار بیماران، پزشکان و پرستاران هم جانشان را از دست می دهند. 

گفتنی است، مردم به خوبی فهمیده اند که کادر درمان بیماران را به مثابه خانواده خود تلقی می کنند و امروزه می توان نمره قبولی خوبی به رابطه آحاد جامعه با نظام سلامت کشور داد.

گفتگو:مهتاب دمیرچی

No tags for this post.