برای هر انسانی و به‌ویژه درمورد دختران، سال‌های خاصی به‌مثابه موعـد مناسـب گـزینش همسر به شمار می‌آید که اگردر طی این سال‌ها مانعی بر سرراه ازدواج جوانان قرار گیـرد و از این سن مطلوب گذر کنند، ازدواجشان به سنین بالاتر موکول و سخت تر می‌شود.
بخشی از دختران ایرانی تقریباً با موانع مشابهی در امر ازدواج مواجه‌اند. درواقع انتظار از ازدواج در طول سال‌های اخیر تغییر کرده، ولی راهکـار مناسـبی بـرای رسـیدن بـه ازدواج موفق از سوی خانواده و جامعه به نسل جوان ارائه نشـده اسـت. ناهمـاهنگی در ایـن امر به موانع ازدواج و ازدواج‌های ناپایدار ختم شده است.
به گفته متخصصان، میانگین سن ازدواج افراد تحصیل‌کرده در مقایسـه بـا افـراد بـا تحصـیلات انـدک، بالاتر است. همچنین سطوح تحصـیلی رابطـه معکوسـی بـا میـانگین سـن ازدواج دارنـد کـه مشخص می‌کند تحصیلات با بهبود موقعیت زنان، تأخیر در ازدواج را به همراه داشـته اسـت. در یک پژوهش حدود 80 درصد زنان مجرد گفته‌اند که امکان زنـدگی بـدون دغدغه خاطر و نگرانـی بـرای دختـران مجرد در جامعـه مـا وجـود نـدارد و از فقـدان امنیـت اجتماعی شکایت کرده‌اند.
این موضوع مورد توجه محققانی از دانشگاه خاتم تهران قرار گرفته تا در خصوص آن پژوهشی را به انجام رسانند. در این پژوهش تجربه‌های زندگی دختران مجرد و غیرشاغل سی تا چهل‌ساله و مشکلاتی که با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، مورد بررسی واقع شده‌اند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، مضامین استخراج‌شده از مصاحبه‌ها نشان داد که هم فشارهای منفی و هم فشارهای مثبت ناشی از تجرد در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی چنین دخترانی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به موارد مختلف تقسیم‌بندی کرد.
آناهیتا خدابخشی، پژوهشگر گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خاتم تهران و همکارش در این خصوص می گویند: تأخیر در ازدواج دختران بالای 30 سال باعث تجربه کردن استرس‌های گوناگونی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌شود که ممکن است سلامت روانی فرد را با خطراتی مواجه سازد. نتایج پژوهش ما حاکی از آن است که متأسفانه افسردگی و اضطراب یکی از پیامدهای تجرد بالای 30 سال در دختران است که بیکاری و نگاه منفی جامعه و اطرافیان به آن دامن زده است.
به گفته این محققان،در این تحقیق، افرادی که تجرد خود را پذیرفته بودند، نسبت به‌مجرد بودنشان حس و حـال خـوبی داشتند و توانسته بودند سازگاری لازم را با تجردشان باوجود آورنـد. از دیـد روانشناسـان سازگاری عبـارت اسـت از ثبـات عـاطفی و جسـارت در روابـط اجتمـاعی و نیز علاقه بـه تحصیل در فرد که به‌صورت عاطفی، اجتماعی و آموزشی دیده می‌شود.
آن‌ها می‌افزایند: در مقابل پـذیرش تجرد، عدم پذیرش آن از سوی تعـداد بیشـتری از افـراد شرکت‌کننده در پـژوهش وجـود داشت. این افراد از مجرد بودنشان احساس خوبی نداشتند و خود، دیگران و جامعه را دلیـل اصلی تجرد خود می‌دانستند و مجـرد مانـدن در 30 سـالگی و بالاتر از آن، پدیـده ای غیرقابل‌تصور برای آن‌ها بود.
طبق یافته‌های تحقیق، افراد گروه دوم نمی‌خواستند شرایط کنونی‌شان را بپذیرند و بـه همـین دلیـل عده‌ای از آنان دچار علائم جسـمانی اسـترس شـده بودنـد؛ ماننـد تـپش قلـب، عـرق سـرد، بی خوابی‌های شبانه و عده‌ای دیگرتصور می‌کردند که افسرده‌اند و افسـردگی را انتخـاب کرده بودند. آنان تمام ساعات خود را در گوشه‌ای از خانـه زانـوی غـم بغـل می‌گرفتند و خود را به روش خودشان مجازات می‌کردند و به‌نوعی می‌خواستند از خـانواده و جامعـه انتقام بگیرند.
این یافته‌های پژوهشی نشان از آن دارند که گروه زیادی از دختران مجرد جامعه، تحت فشارهای منفی زیادی قرار دارند که بایستی با رفع موانع ازدواج، ضمن بهبود شرایط کلی جامعه از آسیب‌های بیشتر به آن‌ها جلوگیری به عمل آورد.
گفتنی است این یافته‌ها در فصل‌نامه «روان‌شناسی فرهنگی» که وابسته به گروه علوم‌رفتاری پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها است، منتشر شده‌اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.