امیدی نو برای بارداری زنان در سنین بالا

سالها دانشمندان بر این باور بودند که هر نوزاد دختر در بدو تولد، تخمک های لازم برای باروری را در بدن خود دارد. این امر و نیز اینکه تعداد تخمک ها از حدود 40 سالگی به بعد رو به کاهش می نهد و در نتیجه، بارداری پس از سنی مشخص ناممکن می شود.

با این حال در سال 2004، گروهی از پژوهشگران دانشگاه ماساچوست نشان دادند که تخمدان دربردارنده سلول های پیش ساز تخمک است که حداقل در حالت تئوریک می توانند به تخمک های جدید تبدیل شده و یا وضعیت تخمک های موجود را بهبود بخشند. این دانشمندان بعدها شرکت دانش بنیان «اوا ساینس» (OvaScience) را بنیان نهادند.

این شرکت در حال حاضر به ارائه رویکردی برای باروری در زنان نازا پرداخته است که در آن میتوکندری تولیدکننده انرژی از سلول های پیش ساز  تخمک به درون تخمک های موجود تزریق شده و به این ترتیب به بهبود وضعیت آنها می انجامند و در گام بعدی نیز می توان از این تخمک ها در فرآیند لقاح آزمایشگاهی بهره گرفت. گفتنی است حدود یک ماه پیش بود که نخستین نوزاد حاصل از این روش به دنیا آمد.

خانم دکتر «میشل دیپ» (Michelle Dipp) که یکی از پژوهشگران فعال در این پروژه است، در گفتگویی به تشریح جزئیات بیشتری از این شیوه درمانی نوین پرداخته است.

 

فناوری اوا ساینس چه مزیت هایی نسبت به شیوه لقاح مصنوعی فعلی دارد؟

از هر 6 زوج در سراسر دنیا، یک زوج با مشکل ناباروری روبروست و متاسفانه شیوه رایج درمان ناباروری یعنی لقاح مصنوعی (IVF) برای بسیاری از آنها ناکارامد است. هدف ما از این پروژه، پرداختن به ریشه اصلی ناباروری و بررسی دلایل عدم موفقیت لقاح مصنوعی یعنی تخمک های ناسالم بود. اکنون می دانیم که در بخش دیواره خارجی تخمدان زنان، مقداری سلول پیش ساز  تخمک وجود دارد. در یکی از شیوه های درمانی طراحی شده که اکنون به صورت تجاری در دسترس است، ما میتوکندری را به تخمک های موجود اضافه می کنیم. در یک شیوه دیگر که هنوز در مرحله آزمایشی است، ما سلول های پیش ساز  تخمک را برداشته و به درون تخمدان منتقل می کنیم تا بتوانند در طی فرآیند لقاح مصنوعی به تخم بدل شوند. در شیوه سوم که آن هم در حال بررسی است، ما سلول های پیش ساز  را برداشته و آنها را درون تخمک در بیرون از بدن زن رشد می دهیم.

 

آیا این شیوه های درمانی در نهایت به تغییر برداشت ما از ساعت زیستی بدن و فرآیند پیری می انجامد؟

هر قدر سن یک زن افزایش می یابد، این سلول های پیش ساز جوان تخمک، همراه او هستند. به نظر می رسد که این سلول ها پیر نمی شوند، زیرا در ناحیه ای که خون چندانی بدان نمی رسد حضور دارند و در نتیجه، غیرفعال باقی می مانند. من فکر نمی کنم که این یافته ما به تغییر آنچه در مورد بارداری و افزایش سن می دانیم بیانجامد.

 

یک زن تا چه سنی می تواند باردار شود؟

تعیین حداکثر سنی که یک زن می تواند از شیوه لقاح آزمایشگاهی استفاده کند به تشخیص پزشک او بستگی دارد و معمولاً به سن یائسگی ختم می شود. در پایان سنین باروری، زنان علاوه بر لقاح آزمایشگاهی باید هورمون هایی را نیز مصرف کنند تا بتوانند باردار شوند.

 

آیا محدودیتی در میزان استفاده مردم از این شیوه جدید وجود دارد؟

زنان بسیاری دوست دارند هر چه زودتر صاحب فرزند شوند. افزون بر این، سن ازدواج در بسیاری از کشورها به خاطر ادامه تحصیل دختران در دانشگاه بالا رفته است. از آنجا که افزایش سن زنان سبب کاهش احتمال باروری آنها می شود، میزان موفقیت شیوه لقاح آزمایشگاهی نیز کاهش می یابد. به همین دلیل پیش بینی می کنیم که در آینده، میزان استقبال از این شیوه نوین به مراتب افزایش یابد. بر اساس پیش بینی ها، ارزش این بازار تا سال 2020 به بیش از 20 میلیارد دلار خواهد رسید.

 

هزینه این درمان بسیار بالاست و 15 هزار دلار بیشتر از شیوه لقاح آزمایشگاهی خرج بر می دارد. آیا این مساله محدودیت دسترسی افراد به این شیوه نوین نمی شود؟

این مساله در مورد لقاح آزمایشگاهی هم صدق می کند. بسیاری از زوجین نابارور نمی توانند از عهده پرداخت مخارج این شیوه برآیند. با این حال برخی پزشکان و موسسات، تمهیداتی برای کاهش هزینه های لقاح آزمایشگاهی در پیش می گیرند.

 

شواهد موجود تا چه حد گویای موفقیت شیوه شماست، در حالیکه آزمایش های تصادفی کنترل شده برای اثبات کارایی آن وجود ندارد؟

آمارهای جدید ما نشان می دهد که زنانی که نتوانستند با شیوه لقاح مصنوعی باردار شوند، با این شیوه جدید موفق به بارداری شدند. این خبر بسیار خوشحال کننده است، زیرا این زنان گواهی بر موفقیت این شیوه هستند. در ضمن، درمان های باروری با داروها متفاوت هستند و به همین جهت، بر خلاف داروها نیازی به آزمایش های تصادفی کنترل شده ندارند.

 

منبع: technologyreview

No tags for this post.