در روزگار امروزی، قسمت عمده زندگی هر شخص صرف اشتغال می‌گردد و می‌توان گفت افراد، بیش از نیمی از اوقات بیداری خود را در محیط کار می‌گذرانند. کار هم مانند سایر بخش‌های زندگی دارای استرس‌های خاص خود است.
منابع استرس شغلی در محیط کار، شامل عوامل محیطی و فیزیکی، عوامل انسانی و عوامل سازمانی هستند و اگر شخص قادر به مقابله مؤثر با این عوامل تنش‌زا یا اصطلاحاً استرسورها نباشد، در صورت طولانی شدن، این مساله منجر به کاهش رضایت شغلی و درنهایت منجر به فرسودگی شغلی می‌شود.
به گزارش سیناپرس، بنا به گفته متخصصان، مهم‌ترین تعریف از فرسودگی شغلی، بر پایه یک نظریه روانی اجتماعی که سه بعد خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و کاهش موفقیت فردی را در نظر می‌گیرد، ارائه‌شده است. فرسودگی شغلی یک سندرم روان‌شناختی است که به‌عنوان پاسخ طول کشیده به استرسورهای بین فردی مزمن در کار در نظر گرفته می‌شود و سه بعد کلیدی این پاسخ شامل خستگی مفرط، احساس بدبینی و گسیختگی از کار و احساس ناکارآمدی و فقدان موفقیت فردی است.
در رابطه با این موضوع، گروهی از محققان کشور از دانشگاه علوم پزشکی ایلام پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن میزان شیوع فرسودگی شغلی در ایران مورد ارزیابی واقع شده است.
این مطالعه که به شیوه مروری انجام شده است، از طریق جستجوی سیستماتیک پایگاه‌های علمی داخلی و خارجی و بدون محدودیت زمانی انجام شده است و سپس داده‌های به‌دست‌آمده از آن، مورد تجزیه‌وتحلیل کامپیوتری قرار گرفته‌اند.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که بالاترین میزان شیوع فرسودگی شغلی در ایران مربوط به بعد موفقیت فردی است. همچنین بر اساس نوع شغل نیز در ابعاد خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و موفقیت فردی به ترتیب کتابداران، کارکنان دانشگاه و دندان‌پزشکان بیشترین میزان فرسودگی شغلی را نشان دادند.
به گفته احسان بسطامی، پژوهشگر مرکز تحقیقات آسیب‌های روانی- اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایلام و سایر همکارانش در این تحقیق، خستگی عاطفی، به احساس کم‌آوردن ازنظر عاطفی و تحلیل منابع عاطفی فرد اطلاق می‌شود. این بعد از سندرم فرسودگی شغلی، بعد استرسی و پایه فرسودگی شغلی است. مسخ شخصیت نیز به پاسخ منفی، یا فقدان کمال جداشده به دیگرافراد اطلاق می‌گردد که غالباً کمال‌گرایی را شامل می‌شود. همچنین کاهش موفقیت فردی، به کاهش احساس کارآمدی و تولیدگرایانه بودن در محیط کار گفته می‌شود.
به گزارش سیناپرس ،آن‌ها می‌افزایند: با توجه به شیوع فرسودگی شغلی در ایران و این‌که بیشترین میزان شیوع فرسودگی شغلی در ایران مربوط به بعد موفقیت فردی است، لازم است استراتژی‌های مقابله‌ای مؤثر جهت تقلیل و کنترل عوامل استرس شغلی و فرسودگی شغلی در برنامه‌ریزی‌های سازمانی در نظر گرفته شود.
بنا بر توصیه این محققان، همچنین بایستی با در نظر داشتن عوامل مؤثر در ایجاد فرسودگی شغلی، توجه به تدابیر پیشگیرانه و مداخله‌ای لازم جهت کاهش این آفت کاری به‌منظور ارتقا رضایت شغلی کارکنان، بهبود کیفیت کار و افزایش بهره‌وری سازمان در دستور کار متصدیان مربوطه قرار گیرد.
شایان ذکر است این یافته‌های علمی پژوهشی در قالب یک مقاله فنی در فصل‌نامه «بهداشت و ایمنی کار» متعلق به انجمن علمی بهداشت کار ایران منتشر شده‌اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.