مولتیپل اسکلروزیس یا به‌اختصار، MS، یک بیماری خودایمنی مزمن در سیستم اعصاب مرکزی است. این بیماری ماهیت پیش‌رونده دارد و منجر به اختلالات جسمانی و شناختی خفیف تا شدید در بزرگ‌سالان می‌شود. تقریباً 2.5 میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند.
آغاز این بیماری بیشتر در سنین 20 تا 40 سالگی بوده و شیوع آن در زنان بیش از دو برابر مردان است. MS می‌تواند علائم مختلفی ازجمله تغییر در حواس، مشکلات بینایی، ضعف عضلانی، افسردگی، مشکلات هماهنگی و گفتار، خستگی مزمن، اختلالات شناختی، مشکل در حرکت و درد را ایجاد کند و در موارد شدید نیز با معلولیت کامل همراه باشد.
طبق نظر متخصصان، عوارض بیماری MS باعث کاهش کیفیت زندگی می‌شود. علاوه بر این عوارض، کمبود پیش‌آگاهی و نبود درمان قطعی موجب بروز نشانه‌های روان‌شناختی متعددی در این بیماران می‌شود که افسردگی، اضطراب و استرس از شایع‌ترین آن‌ها هستند.
بیماری MS ماهیت پیش‌رونده داشته و باوجود درمان‌های متعدد، همچنان یکی از ناتوان‌کننده‌ترین بیماری‌هایی است که بر جنبه‌های مختلف زندگی اثر می‌گذارد، به‌طوری‌که زندگی طبیعی و عادی فرد بیمار در بهترین دوران آن‌که نیاز به فعالیت و تشکیل خانواده و زندگی دارد، با ابتلا به این بیماری و عوارض متعدد و غیر قابل پیش‌بینی آن مختل می‌گردد.
برای بررسی بیشتر عوارض روان‌شناختی این بیماری، پژوهشگرانی از دانشگاه اصفهان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان، مطالعه‌ای کیفی را به انجام رسانده‌اند.
در این مطالعه 24 بیمار مبتلابه MS با رعایت حداکثر تنوع در جنسیت، سن، طول دوران بیماری و شدت آن و همچنین هشت متخصص در حوزه‌های مغز و اعصاب، اعصاب و روان، روانشناسی بالینی و روان‌پرستاری از استان گیلان مشارکت داشته‌اند.
جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از شرکت‌کنندگان، از طریق مصاحبه انجام شده و این داده‌ها سپس با استفاده از روش‌های آماری و به کمک کامپیوتر، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند.
نتایج این تحقیق نشان دادند که بیماران مبتلابه MS، درگیر مشکلات روان‌شناختی متعددی در حوزه‌های فردی، تعاملی و در ارتباط با بیماری هستند.
به گفته مهرداد کلانتری، استاد و پژوهشگر دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان و همکارانش، «از مجموع اطلاعات به‌دست‌آمده در این مطالعه، سه مضمون فراگیر شامل مشکلات فردی، مشکلات تعاملی و مشکلات مربوط به بیماری شناسایی شدند».
آن‌ها می‌گویند: «مشکلات فردی شامل: اختلال شخصیت، افسردگی، خواب، شناختی، اضطراب، جسمانی، خودتنظیمی، رفتارهای خودشکن، روان‌پریشی و سوءمصرف مواد و الکل بودند. همچنین مشکلات تعاملی شامل: حساسیت بین فردی، پرخاشگری، جنسی، اجتماعی و وابستگی بوده و مشکل مربوط به بیماری نیز شامل واکنش به بیماری بود».
نتایج این مطالعه، شواهد مستندی را در مورد مشکلات روان‌شناختی بیماران مبتلابه MS ارائه داده‌اند که در چهارچوب محدودیت‌ها می‌توانند بستری مناسب برای مطالعات آینده باشند.
کلانتری و همکارانش معتقدند: «با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، ضروری است به‌منظور بهبود وضعیت روانی، کیفیت زندگی و سازش‌پذیری بیماران مبتلابه MS، برنامه‌ها و مداخلات روان‌شناختی مبتنی بر این مشکلات تدوین و ارائه شود».
این یافته‌های علمی پژوهشی در «مجله تحقیقات نظام سلامت» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان منتشر شده‌اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.