شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان، ابتلا به سرطان پستان است. بنا بر آمار، حدود 40 هزار نفر در ایران مبتلابه سرطان پستان هستند که سالانه بیش از 7 هزار نفر به آن‌ها اضافه می‌شود.
به عبارتی میزان بروز این بیماری در ایران 20 مورد جدید در هر صد هزار زن در سال است. این بیماری به‌گونه‌ای است که اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود احتمال درمان آن بیشتر از مراحل بعدی است. عوامل متعددی در بروز سرطان پستان دخالت دارند که از آن میان می‌توان به عوامل محیطی و ژنتیکی اشاره کرد.
به عقیده متخصصان، در سرطان‌ها میزان بقای بیمار به‌عنوان معیار اصلی کنترل بیماری و میزان تأثیر درمان، شاخصی پذیرفته شده است. همچنین برخی عوامل دیگر نیز روی مدت‌زمان بقای بیماران اثرگذار هستند.بنابراین تعیین این عوامل اثرگذار بر افزایش مدت‌زمان بقای بیماران از اهمیت زیادی برخوردار است. در این خصوص، محققان از مدل‌سازی به‌عنوان یکی از روش‌های مهم بررسی زمان بقا استفاده می‌کنند.
درواقع، یکی از اهداف اصلی مدل‌سازی داده‌های بقا، تعیین عوامل اثرگذار بر زمان بقا است، بنابراین می‌توان اثر عوامل مؤثر را با کمک روش موسوم به «تحلیل بقا» تعیین کرد.
در همین رابطه، یک مطالعه پژوهشی توسط گروهی پنج‌نفره از محققان دانشگاه علوم پزشکی اراک و دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام شده است که در آن، عوامل اثرگذار بر میزان بقای بیماران مبتلابه سرطان پستان مورد ارزیابی واقع شده‌اند.
این مطالعه با استفاده از اطلاعات 493 زن مبتلابه سرطان پستان مراجعه‌کننده به کلینیک امام خمینی همدان طی سال‌های 1380 تا 1396 انجام شده است. محققان در این مطالعه، از نرم‌افزارهای آماری و مدل ریاضی موسوم به «مدل کاکس» برای برآورد میزان بقا و عوامل اثرگذار بر میزان بقای بیماران، استفاده کردند.
نتایج این مطالعه که در فصلنامه علمی پژوهشی «بیماری‌های پستان ایران» منتشر شده است، نشان می‌دهد که سن و اندازه تومور با بقای بیماران مبتلابه سرطان پستان رابطه زیادی دارد. درنتیجه با افزایش آگاهی زنان نسبت به معاینات دوره‌ای و تشخیص زودرس بیماری می‌توان مخاطره مرگ را کاهش داد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
در این خصوص، فاطمه امیری، محقق گروه آمار زیستی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک و همکارانش می‌گویند: «میانگین سنی بیماران مورد بررسی، حدود 50 سال بود و میزان بقای 5 و 10 ساله آن‌ها نیز، 86 و 61 درصد برآورد شد. نتایج حاکی از آن بود که متغیرهای سن و اندازه تومور، رابطه قابل توجهی با مخاطره مرگ بیماران مبتلابه سرطان پستان دارد».
علاوه بر این‌ها، یافته‌های این مطالعه نشان داد که انجام فرایند درمانی رادیوتراپی نیز می‌تواند با میزان بقای چنین بیمارانی مرتبط باشد.
امیری و همکارانش با توجه به این یافته‌ها، اعتقاد دارند، «با افزایش آگاهی زنان نسبت به معاینات دوره‌ای و تشخیص زودرس، می‌توان مخاطره مرگ در آن‌ها را کاهش داد. همچنین از این طریق، مدت‌زمان بقای بیماران افزایش می‌یابد و می‌توان به کمک آن، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد».
گفتنی است نشریه مورد اشاره فوق که به انتشار نتایج این تحقیق پرداخته است، متعلق به مرکز تحقیقات سرطان پستان پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.