توسعه و پیشرفت جوامع مرهون پژوهش است

سیناپرس:وی بورسیه فلوشیب دولت ژاپن در دانشگاه زوکوبا ژاپن در رشته برنامه ریزی حمل و نقل شهری، بورسیه تکمیلی دانشگاه استرالیای جنوبی، بورسیه پسادکتری دولت ترکیه و فلوشیپ پسادکتری اندوور دولت استرالیا را از آن خود کرده است. پژوهش های دکتر سلطانی در زمینه طراحی شهری،  برنامه ریزی حمل و نقل و مدلسازی شهری است.

دکتر سلطانی همچنین عضو سازمان نظام مهندسی فارس، جامعه مهندسان شهرساز، انجمن شهرسازی استرالیا ، عضو جامعه مطالعاتی حمل و نقل شرق آسیا  و بنیاد نخبگان است.

وی از سال 1385 عضو هيأت علمي دانشگاه شيراز است و تأليف بيش از 25 عنوان مقاله‌ چاپ شده در مجلات دارای نمايه‌ ISI و Scopus ، 30 عنوان مقاله‌ چاپ شده در مجلات فارسي علمي – پژوهشي و بيش از 60 عنوان مقاله در كنفرانس‌هاي داخلي و بين‌المللي؛ عقد 15 قرارداد پژوهشي برون دانشگاهي و تأليف و ترجمه چند كتاب تخصصي در كارنامه‌ علمي وی به چشم مي‌خورد. این ادانشیار بخش شهرسازي دانشكده‌ هنر و معماري دانشگاه شيراز همچنین موفق شده است در جشنواره‌ بزرگداشت پژوهشگران برتر كشور در سال 1391، عنوان پژوهشگر برتر كشور را از آن خود كند. تمامی این موفقیت های علمی باعث شد گفت و گوی کوتاهی با این استاد و پژوهشگر برتر داشته باشیم.

پژوهش و بطور کلی جایگاه پژوهش در کشور را چطور ارزیابی می کنید؟

توسعه و پیشرفت جوامع امروزی مرهون پژوهش است و برخورداری از شاخص های موفقیت بالاتر در زمینه های پژوهشی بیانگر رشد یک کشور است. در مدیریت دانایی محور، پژوهش زیربنا و کلید توسعه پایدار تلقی می شود. بر همین اساس ، هر گونه برنامه ریزی و آینده نگری برای وضعیت آتی بایستی برآمده از نتایج تحقیقات علمی باشد و استقلال طلبی و پیشرفت بدون توجه به مبانی توسعه علمی عملا چیزی جز شعار نخواهد بود. 

چه راهکاری برای پیشرفت و توسعه پژوهش ها دارید؟

به عقیده من ،بهترین راهکار برای پیشرفت و توسعه پژوهش ها، اهتمام جدی دولت و نهادهای مدیریتی بر علم و فناوری و تبدیل علم به ثروت خواهد بود.همچنین بهره گیری از تجارب کشورهای پیشرفته با لحاظ کردن ملاحظات بومی، اسلامی و ایرانی نیز یکی از راه های پیشرفت و توسعه پژوهش هاست.

موانع اصلی موجود بر سر راه پژوهشگران کشور را در چه می دانید ؟

حمایت ناکافی از طرف دولت و نهادهای ذی ربط از موانع موجود بر سر راه پژوهشگران کشور است.همچنین تعدد دستگاههای متولی پژوهش و تصمیم گیران و تصمیم سازان در این حوزه و سردرگمی پژوهشگران، فقدان روحیه جمعی و همکاری و فعالیت گروهی در بین اساتید دانشگاه ها، مخدوش شدن اصل استقلال آرا کارشناسی و یافته های علمی از ملاحظات اجتماعی و سیاسی و همچنین سرقت علمی در محیط های دانشگاهی و غیردانشگاهی و فقدان اراده لازم برای برخورد با آن و تاکید بر کیفیت و اثربخشی تحقیقات به جای نگاه آماری و کمی نیز از موانع و مشکلات بر سر راه پژوهشگران کشور است .

رشد تولید مقالات علمی چقدر در پیشرفت و پشبرد اهداف علمی می تواند موثر باشد؟

تولید مقاله و گزارش های علمی و تحقیقاتی لازم است ولی کافی نیست. در واقع، در چرخه دانش، باید از تولید علم به تولید ثروت و قدرت برسیم که متاسفانه اکنون چنین نیست. بسیاری از صنایع، واحدهای تولیدی و حتی دستگاههای اجرایی ما با مشکلات عدیده ای مواجه هستند ،اما دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ما تنها نظاره گر هستند و پیوند دانشگاه و صنعت کماکان لرزان و ناپایدار است. بنابراین لازم است حداقل بخشی از موضوع مقالات و تحقیقات ما بر نیازهای واقعی کشور متمرکز شود و از طرفی دیگر در دولت و سطح دستگاههای اجرایی و نظام مدیریتی کشور اعتقاد و اعتماد کافی نسبت به دانشگاه به وجود آید. به مین دلیل  می بینیم که میان رشد علمی کشور (در مفهوم رشد تولید مقالات) و رشد اقتصادی و فنی کشور رابطه معناداری دیده نمی شود.

در نتیجه این وظیفه نهادهایی همچون وزارت علوم و معاونت علمی ریاست جمهوری است که در حوزه تصمیم گیری و  سیاست گذاری در توسعه دانش بازنگری اساسی انجام بدهند و باید تحقیقات دانشگاهی و به تبع آن پژوهشهای علمی ما به سمت  نیازهای کاربردی و مشکلات روزافزون کشور در بخش صنعت، کشاورزی و اجتماعی-فرهنگی سوق داده شود.

به اعتقاد شما سطح علمی فعالیت های پژوهشی ایران در مقایسه با جهان چگونه است؟

در رشته‌های‌ هنر و معماری و شهرسازی به دلیل برتری نسبی این رشته ها در کسب ثروت، بسیاری از دانش آموختگان و اهل فن تابع شرایط بازار شده و به نحوی از پژوهش‌ در مفهوم آکادمیک آن دور می افتند. البته ناگفته نماند که هستند اساتیدی که در حوزه بازار فردی موفق و از نظر علمی به دلیل اتکا بر یافته های تجربی و واقعیت های بیرونی برجسته اند. اما روند غالب به سمت فعالیت های صرف آکادمیک‌ و پژوهشی نیست.این درحالی است که انتظار می رود ،دولت اعتبارات کافی ‌ برای ‌پژوهش‌های‌ حوزه هنر تخصیص بدهد و باعث کاهش نگرانی مادی پژوهشگران شود .  در غیر این صورت نباید انتظار داشت که  رشته های گروه هنر نسبت‌ به ‌سایر حوزه‌های‌ علمی‌ و دانشگاهی‌، در موقعیت مطلوبی  قرار بگیرند و در تولید دانش‌ جهانی‌، سهمی داشته باشند

چه توصیه ای به پژوهشگران  ودانشجویانی که دراین حوزه فعال هستند، دارید؟

اساتید و پژوهشگران گروه هنر و معماری و شهرسازی واقف هستند که میان مبادی و موضوعات رشته های فنی و علوم پایه و حتی علوم انسانی با رشته های  هنر تفاوت وجود دارد و سهم تولید مقاله در گروه هنر در دنیا کمتر از 5 درصد است. بر خلاف  علوم پایه ، مهندسی و علوم پزشکی که غالبا با موضوعات عینی و جهان‌شمول سر و کار دارند در هنر و علوم انسانی مسائل چند بعدی و همراه با عدم قطعیت و در عین حال پیچیدگی بالاتری هستند.

 از طرفی دیگر نقش زمینه، کانتکست و بوم بسیار پررنگ است و روش تحقیق (در معنای مرسوم آن چه به صورت کمی و چه کیفی) بسیار متفاوت از سایر رشته هاست. متاسفانه ما هم با فقر بنیان های نظری روبرو هستیم و هم نمونه های تجربی و برآمده از داده های دارای اصالت.همچنین از طرف دیگر  نظریه پردازی از جایگاه و اهمیت لازم برخوردار نیست و بخش اعظم دانش متکی بر آرا و تجربیات نویسندگان غربی است.  علاوه بر آن با کمبودهای متعدد از قبیل درک نادرست جایگاه هنر و همچنین کمبود امکانات و تسهیلات مواجه هستیم. با تمام این شرایط به پژوهشگران این حوزه میگویم؛ اول اتکا به خداوند متعال، دوم تقویت اعتماد به نفس و روحیه خستگی ناپذیری و تلاش برای معرفی و تفهیم شرایط و محودیت های تحقیق در حوزه هنر به متولیان امور را در برنامه خود جای دهند.

نویسنده:فرگل غفاری

 

 

 

 

No tags for this post.