در مقابل کرونا چه سلاح‌هایی داریم؟

هفتم آوریل سال 1948 میلادی سازمان بهداشت جهانی تأسیس‌ شده و در تقویم جهانی این روز که برابر با 19 فروردین است، به‌عنوان روز بهداشت جهانی شناخته می‌شود. در حال حاضر مهم‌ترین دغدغه سازمان بهداشت جهانی و مهم‌ترین تهدید بهداشتی که کل بشریت با آن روبه‌رو شده، ویروس کرونای جدید و بیماری ناشی از آن یعنی کووید 19 است. به همین دلیل در گزارشی ویژه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

گسترش و همه‌گیری ویروس کرونا کماکان در سراسر جهان ادامه داشته و روزانه بر مبتلایان و جان‌باختگان بیماری کووید 19 افزوده می‌شود. محققان، دانشمندان و پزشکان با فرماندهی سازمان بهداشت جهانی در تلاش برای به دست آوردن راهی برای درمان و یا جلوگیری از ابتلا به این بیماری هستند. علاوه بر پژوهش‌های مختلفی که در این زمینه در بسیاری از نقاط جهان انجام‌شده، راه‌کارها و استفاده از داروهای موجود نیز برای کاهش شدت بیماری یا درمان آن به کار گرفته می‌شود.

داروهای ضد انگلی، آیورمکتین (Ivermectin) قادر است ظرف 48 ساعت مانع از رشد و نمو ویروس جدید کرونا در کشت سلولی در آزمایشگاه ‌شود. این یافته‌های جدید امید تازه‌ای برای مبارزه با ویروس جدید کرونا در محققان و پزشکان ایجاد کرده است.

در حال حاضر به جهت نبود روش خاص درمانی و داروی ویژه‌ای برای درمان بیماری کووید 19، در کشورهای مختلف از داروهای متفاوتی برای درمان و مقابله با این بیماری استفاده می‌شود. این عمل تا زمانی که داروی مناسب برای درمان و واکسن مؤثری برای جلوگیری از ابتلای به این بیماری به دست آید مورداستفاده قرار می‌گیرد.

همان‌گونه که گفته‌ایم، در حال حاضر پزشکان برای درمان بیماران مبتلا به کووید 19 از داروهای موجود در بازار استفاده می‌کنند. در اینجا نگاهی به برخی از این داروها و روش‌های درمانی می‌اندازیم:

• داروهای ضد انگلی

در جدیدترین پیشرفت، پژوهشگران استرالیایی در تحقیقات خود دریافتند که داروهای ضد انگلی، آیورمکتین (Ivermectin) که برای درمان عفونت‌های انگلی مورداستفاده قرار می‌گیرد، ظرف 48 ساعت مانع از رشد و نمو ویروس جدید کرونا در کشت سلولی در آزمایشگاه می‌شود. درواقع این دارو طی 48 ساعت رشد ویروس کرونای جدید را در سلول متوقف می‌کند.

علاوه بر این، پژوهشگران دریافتند که حتی یک دوز از این دارو نیز اساساً می‌تواند تمام اسید ریبونوکلئیک یا آر اِن اِی ویروس را تا 48 ساعت از بین ببرد. این پژوهشگران در تلاش هستند تا در مرحله بعدی تحقیقات خود بررسی کنند که آیا دوز مجاز برای استفاده انسان برای مقابله با بیماری کووید 19 مؤثر است یا خیر.

در حال حاضر داروی ضد انگلی ایورمکتین در شرایط آزمایشگاهی در برابر طیف گسترده‌ای از ویروس‌ها از جمله ایدز، دنگو، آنفلوانزا و ویروس زیکا مؤثر است. این یافته‌های جدید امید تازه‌ای برای مبارزه با ویروس جدید کرونا در محققان و پزشکان ایجاد کرده است. خلاصه این تحقیقات و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله تحقیقات ضدویروس (Antiviral Research) به چاپ رسیده و قابل‌دسترس است.

لازم به توضیح است که این دارو هنوز روی انسان امتحان نشده است و محققان برای اینکه بتوانند دوز مناسب برای انسان را به دست آورند باید به تحقیقات و آزمایش‌های خود ادامه دهند. علاوه بر این، چند داروی بالقوه در حال حاضر تحت آزمایش‌های بالینی قرار دارند و اگر نتایج آن‌ها مناسب و قابل‌قبول باشد، می‌توانند در دستور کار انبوه‌سازی قرار گیرند و به بازار بهداشت و درمان وارد شوند. البته این مسئله کمی زمان‌بر است.

• داروی آنفولانزا

محققان ژاپنی از نوعی داروی درمانی آنفولانزا جهت درمان بیماری کووید 19 استفاده می‌کنند. داروی آویگان (Avigan) به‌عنوان داروی درمانی آنفولانزا در این کشور مورداستفاده قرار می‌گیرد اما به نظر می‌رسد که دارای پتانسیل درمانی برای درمان سایر بیماری‌ها ازجمله ابولا و یک بیماری ناشی از گزش کنه به نام tick-borne نیز است. البته تأکید شده است که به دلیل اثر سوء این دارو بر جنین، استفاده آن در زنان باردار توصیه نمی‌شود.

اومیفنوویر (Umifenovir) که با نام آربیدول هم شناخته می‌شود، یک داروی ضدویروس است که در روسیه و چین برای درمان آنفلوانزا به کار می‌رود و توسط شرکت دارویی فارم‌استاندارد ساخته می‌شود. این دارو تحت آزمایش‌های بالینی روی افراد مبتلابه بیماری کرونای جدید بوده و اثر آن‌ امیدبخش گزارش‌شده است.

• داروهای ضد مالاریا

کلروکین (chloroquine) و هیدروکسی کلروکین (hydroxychloroquine) که داروهای ضد مالاریا هستند برای درمان عفونت بیماری کووید 19 آزمایش‌شده و مورداستفاده قرار می‌گیرند. استفاده از این داروها در برخی از کشورها از جمله چین، فرانسه و ایالات‌متحده آمریکا در حال انجام است. بااین‌حال، هنوز هیچ مدرک محکمی برای اثبات اثربخشی این داروها وجود ندارد البته سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده داروی هیدروکسی کلروکین را برای استفاده درمانی در بیماران مبتلا به ویروس کرونا تأیید کرده است.

• داروهای ضد ایدز

پزشکان بسیاری از کشورها همچنین از دو داروی ضد ایدز همچون لوپیناویر (lopinavir) و ریتونوویر (ritonavir) برای درمان بیماران مبتلا به کووید 19 استفاده می‌کنند. سازمان کنترل استاندارد داروی هند استفاده از این داروها را برای درمان بیماران مبتلا به کووید 19 در بیمارستان‌های این کشور تصویب کرده است البته هنوز اثربخشی این روش درمانی نیز مشخص نیست.

• داروی ضدویروسی رمدسیویر (Remdesivir)

در ایالات‌متحده آمریکا، یک شرکت زیست‌فناوری در حال انجام آزمایش بالینی داروی ضدویروسی رمدسیویر در بیماران مبتلا به کووید 19 است. داروی رمدسیویر، دارویی برای درمان ابولا است. پیش‌ازاین محققان این دارو را برای یک بیماری مبتلا به بیماری کووید 19 مورداستفاده قرار داده‌اند.

• واکسن سل

تحقیقات در مورد اثربخشی واکسن سل در درمان و مقابله با بیماری کووید 19 ادامه دارد. محققان استرالیایی و اروپایی در حال انجام آزمایش‌هایی هستند تا ببینند آیا واکسن باسیل کالمت-گورین یا همان واکسن ب ث ژ یا سل می‌تواند سیستم ایمنی بدن را برای کاهش علائم تنفسی در افراد مبتلا به کووید 19 تقویت کند. در حال حاضر آزمایش‌های بالینی این واکسن برای دو گروه پرخطر، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و سالمندان متمرکز است.

این واکسن حاوی مقادیر ضعیف شده از باکتری‌های سل است. این امر بدن را به ایجاد آنتی‌بادی برای حمله به باکتری‌های سل تحریک می‌کند بنابراین از این نظر منحصربه‌فرد بوده که ممکن است سیستم ایمنی را نیز در برابر بیماری‌های دیگر همچون کووید 19 تقویت کند.

• دستگاه آزمایشگاهی مبتنی بر هوش مصنوعی

یک ابزار جدید آزمایشگاهی که مبتنی بر هوش مصنوعی است به پزشکان کمک می‌کند تا پیش‌بینی کنند، بیماران جدید مبتلا به بیماری کووید 19، آیا دچار شدت عفونت ریوی خواهند شد یا خیر؟ این دستگاه مبتنی بر الگوریتم یادگیری ماشینی کار می‌کند. استفاده از این ابزار می‌تواند به پزشکان کمک کند تا بیمارانی که احتمال شدت بیماری در آن‌ها بالاست، شناسایی‌شده و پیش‌ازاین که بیماری در بدن این افراد گسترش پیدا کند، از وخامت بیماری آن‌ها جلوگیری شود. درواقع پزشکان با کمک این ابزار می‌توانند جان تعداد بیشتری از بیماران را نجات دهند و به‌طورکلی توسط این دستگاه، سیستم‌های مراقبت بهداشت جهانی در سراسر دنیا سهولت پیدا می‌کند.

در حال حاضر گروهی از داروهای بالقوه برای درمان بیماری کووید 19 نیز تحت آزمایش‌های بالینی قرار دارند تا به‌طور عمده ساخته شوند که در اینجا اشاره‌ای به آن‌ها می‌کنیم:

• واکسنی مبتنی بر تنباکو

یک شرکت سیگارسازی بریتانیایی، آزمایش‌های پیش بالینی یک واکسن مبتنی بر گیاه تنباکو که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید 19 در نظر گرفته‌شده را آغاز کرده است. اگر آزمایش‌های این واکسن به‌خوبی پیش برود، این شرکت قصد دارد تولید خود را در مقیاس گسترده در دو ماه آینده آغاز کند و اعلام کرده است که هدف از این کار، منفعت مالی آن نخواهد بود.

• واکسن MRNA-1273

واکسن MRNA-1273 توسط شرکت بیوتکنولوژی مودرنا (Moderna) با همکاری مؤسسه ملی سلامت (NIH) از شاخه‌های وزارت بهداشت آمریکا تهیه‌شده است. به گفته محققان، این واکسن باعث تحریک سیستم ایمنی بدن در ساخت آنتی‌بادی‌هایی می‌شود که می‌توانند جلوی ویروس جدید کرونا را گرفته و از پیشرفت بیماری کووید 19 جلوگیری کنند. اولین آزمایش‌های انسانی این واکسن در ماه گذشته در ایالات‌متحده آمریکا آغاز شد. تعدادی از افراد بزرگ‌سال سالم از انستیتوی تحقیقات سلامت امپراتور ماندگار واشنگتن (Kaiser Permanente Washington Health Research Institute) در سیاتل این واکسن را دریافت کردند.

واکسن‌های RNA با قرار دادن بدن در کد ژنتیکی (mRNA) برای آنتی‌ژن‌های خاص به‌جای استفاده از پروتئین‌ها کار می‌کنند. در سلول‌های بدن ما از mRNA برای ساختن پروتئین استفاده می‌شود که با این عمل، پاسخ سیستم ایمنی بدن ما را دقیقاً مانند عملکرد واکسن معمولی، تحریک می‌کند. این واکسن‌های RNA مزایای زیادی نسبت به واکسن‌های معمولی دارند که می‌توان گفت آن‌ها بسیار سریع‌تر، ایمن‌تر و ارزان‌تر تولید می‌شوند.

• واکسن خوراکی ویروس کرونا

موسسه تحقیقات میگال گالیل (Migal Galilee) نیز یک واکسن خوراکی برای مقابله با ویروس کرونا ارائه داده است. تیم تحقیقاتی این موسسه ادعا كردند كه این واكسن خوراكی جدید می‌تواند بیماری کووید 19 را به سرماخوردگی بسیار ملایم تبدیل كند. انجام آزمایش بالینی این واکسن در دستور کار قرار دارد.

گزارش: فاطمه کردی

No tags for this post.