ابتکار:مذاکره با افغانستان درباره هامون ادامه دارد
معصومه ابتکار روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: برای احیای تالاب بین المللی هامون طرحی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی داریم که در تمام این سطوح در حال کار هستیم.
وی اظهار کرد: در سطح ملی در تلاش هستیم تا مردم با اهمیت حفظ و حیات هامون آشنا شوند تا نقش مهمی در حفاظت از آن داشته باشند.
وی گفت: در سطح منطقه ای هم مذاکراتی با دولت افغانستان داشتیم حتی با اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان نیز گفت و گو کردم و همچنان نیز ادامه دارد، زیرا تالاب بین المللی هامون بسیار مورد توجه دولت یازدهم است و اقداماتی که در این دوره انجام شد تقریبا بی نظیر بود یعنی تاکنون هیچ دولتی نسبت به هامون تا این اندازه توجه نداشته است.
معاون رییس جمهوری افزود: یکی از مهمترین اقدامات دولت در ابتدای دوره رفع موانعی بود که از ورود آبهای سیلابی از رود فراه به تالاب هامون جلوگیری می کرد، همچنین در 3 سال گذشته در چند نوبت تالاب از طریق آب های سیلابی آبگیری شده است.
وی اظهار کرد: با توجه به گرمای هوا و تبخیر شدید در بستر تالاب آبهای موجود در آن خشک شده است اما سبزی ناشی از ورود آب به بستر، وضعیت بهتری برای تالاب به وجود آورده است به طوری که اکنون در نقاط زیادی از هامون نیزار و مناطق سبزی که پوشش گیاهی خوبی دارند، دیده می شود.
ابتکار ادامه داد: علاوه بر این برای هامون تامین حقابه از چاه نیمه ها تعیین شد که امسال از این محل چندین بار آبگیری شد.
چاه نیمه چاله های طبیعی بزرگی در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر زابل و ۵ کیلومتری شهرستان زهک و در کنار روستای قلعه نوی قرا دارد. آب مازاد رودخانه هیرمند توسط کانالی به آن هدایت می شود، گنجایش این مخازن ۷۰۰ میلیون متر مکعب است که به صورت دریاچه مصنوعی درآمده است. ظرفیت کل این چاه نیمه ها در بهترین حالت یک هفتم تالاب بین المللی هامون است.
وی به اقدامات بین المللی برای نجات هامون نیز اشاره کرد و گفت: بعد از تلاش های فراوان، سال گذشته تالاب هامون به عنوان ذخیره گاه زیستکره در مراسمی به ثبت جهانی رسید که این نشان از اهمیت موضوع حفاظت از هامون دارد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره آبگیری تالاب هامون اظهار کرد: به علت شرایط بارندگی در حال حاضر آبگیری هامون از طریق آبهای سیلابی زیاد صورت نمی گیرد اما در خصوص تامین حقابه از طریق چاه نیمه ها همچنان پیگیر موضوع هستیم که روند ادامه داشته باشد.
ابتکار ادامه داد:همچنین برای صید ماهیان موجود در تالاب هامون مجوز صادر شد و بر این اساس حجم زیادی ماهی از این تالاب صید شد و بعد از اینکه هامون خشک شد ماهی های زیادی برای تبدیل به پودر ماهی نیز از بستر هامون جمع آوری شد.
معاون رییس جمهوری تاکید کرد: مردم محلی از شرایط آبگیری تالاب هامون بسیار بهره مند شدند و هدف هم این است که اهالی بومی قدر تالاب هامون را بدانند و در حفاظت از آن همکاری کنند که در این زمینه نیز اقدامات خوبی در سطح استانی در حال انجام است.
وی اظهار کرد: رویکرد دولت نسبت به حفا ظت از هامون بسیار جدی است و گام های خوبی برداشته شده است، حال اگر هامون فعلا آب ندارد بخشی مربوط به شرایط اقلیمی است که به علت گرمای هوا تبخیر بسیار زیاد است.
چندی پیش با آبگیری تالاب هامون و ورود سیلاب های فصلی به بستر حجم زیادی ماهی وارد تالاب شد که متقاضیان با اخذ مجوز اقدام به صید کردند که با خشک شدن بستر تالاب نیز هزاران قطعه ماهی با گرفتار شدن در خشکی از بین رفتند که در این صورت نیز افراد اقدام به جمع آوری آنها برای تهیه پودر ماهی کردند.
محبعلی سیستانی مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان(آبهای داخلی) چندی پیش به ایرنا گفته بود: 500 هزار قطعه بچه ماهی از درون برکه های آب باقی مانده در تالاب بین المللی هامون به وسیله 110 گروه صیادی جمع آوری شد، بچه ماهیان جمع آوری شده از تالاب بین المللی هامون برای اهداف مختلفی مانند پرورش در استخرهای پرورش ماهی و عرضه در بازار مصرف جمع آوری شدند.
وی افزود: همچنین بیش از 350 تن ماهی زنده و خشک شده که از بستر در حال خشکیدن تالاب هامون جمع آوری شده نیز به کارخانه های تولید پودر ماهی در استانهای کرمان، خراسان رضوی، جنوبی، و شمالی منتقل شد.
*** تالاب هامون
دریاچه و تالاب بین المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین المللی جهان و یکی از ذخیره گاه های زیستکره در ایران است. دریاچه و تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
این تالاب از سه دریاچه کوچک به نام های هامون پوزک، هامون صابری و هامون هیرمند تشکیل شده است که در زمان فراوانی آب به هم می پیوندند و دریاچه هامون را تشکیل می دهند. رودخانه هیرمند شریان اصلی ورود به هامون و رودخانه های خاش رود، فراه، هاروت رود، شوررود، حسین آباد و نهبندان به هامون می ریزند.
وسعت دریاچه هامون در زمان پرآبی ۵۶۶۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. دریاچه هامون وابسته به رودخانه هیرمند است و این وابستگی باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشکلاتی را برای کل سیستم به وجود آورد.
تالاب هامون در چهارمین کنگره جهانی ذخیره گاه های زیست کره که روزهای پایانی سال ۱۳۹۴ در لیما پایتخت پرو برگزار شد، توسط یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیست کره ثبت شد و به این ترتیب تعداد ذخیره گاه های زیست کره در ایران به ۱۲ مورد افزایش یافت.