بهترين زمان براي باروري ابرها
احد وظيفه روز چهارشنبه در گفت و گو با ايرنا افزود: ايران كشوري نيمه خشك و بياباني است و متوسط بارندگي در آن يك چهارم متوسط جهاني است بنابراين بودجه رطوبتي زيادي وجود ندارد كه بتوان از آن حداقل در مناطق مياني كشور براي بارور كردن ابرها استفاده كرد اين در حالي است كه اين نوع اقدامات بسيار گرانقيمت هستند.
وي اظهار كرد: بر اساس اعلام و اسناد سازمان جهاني هواشناسي، باروري ابرها حدود 10 تا 15 درصد مي تواند افزايش بارندگي آنهم در مكان هايي كه شرايط مناسب داشته باشند، به همراه داشته باشد بنابراين در صورت نبود رطوبت كافي، به احتمال بسيار زياد باروري در آن منطقه جواب نخواهد داد مخصوصا اگر هستك هايي كه از قبل در جو وجود داشته به اندازه كافي باشند.
وجود ذرات ميكروسكوپي همانند گرد و خاك ، دوده ، بلورهاي نمك و ديگر ذرات از آنها تحت عنوان هستك ها نام برده مي شود .
وظيفه ادامه داد: در منطقه اي هستيم كه ذرات گرد و خاك در جو زياد است و اين مساله تا حدودي باروري ابرها را با شك و ترديد مواجه مي كند با توجه به اينكه با وجود اين ميزان ذرات گرد و خاك، آيا لازم است كه ما ذرات ديگري را هم وارد جو كنيم.
وي افزود: براي بارور كردن ابرها بايد نسبت رطوبت ابر و تعداد ذرات موجود در آن به خوبي بررسي شود و بعد عمليات هسته دار كردن انجام شود آن هم بايد در منطقه اي صورت گيرد كه مقدار بارش سالانه به حد كافي باشد تا مثلا 10 درصد اضافه بارش ملموس باشد.
مدير كل پيش بيني سازمان هواشناسي ادامه داد: به عنوان مثال در منطقه اي كه سالانه 100 ميليمتر بارندگي دارد، اگر عمليات باروري ابر انجام شود تا شاهد 10 درصد افزايش بارش باشيم در واقع مي شود 10 ميليمتر بارندگي كه اين ميزان هم فايده اي ندارد و مشكلي را حل نمي كند، مثلا اگر در منطقه كويري باشد آن 10 ميليمتر جواب يك روز تبخير را هم نمي دهد.
وي گفت: با توجه به شرايط خشك و نيمه خشك بودن كشور قطعا باروري ابرها در همه جا جواب نمي دهد ولي در جاهايي مانند شمال كشور يا فصل هايي از سال در جنوب غرب كشور به شرطي كه شناخت كافي از ويژگي هاي سامانه بارشي آن منطقه باشد، مي تواند جواب دهد، مثلا در تابستان جواب نخواهد داد.
وي اظهار كرد: ابرها حاوي بخار آب، ذرات گرد و خاك و موادي مانند ذرات آلاينده جو هستند كه در هوا وجود دارند و براي بارور كردن بايد حتما ذره اي باشد تا بخار آب دور آن جمع شود كه به آن هسته ميعان مي گويند.
وظيفه درباره نحوه بارور كردن ابرها توضيح داد: در شرايطي كه رطوبت و هستك ها به اندازه كافي باشد اگر مواد هسته دار مانند يديد نقره يا دي اكسيد كربن كه به يخ خشك معروف است، را وارد كنيم قطرات آب دور هستك ها جمع و قطرك هاي ابر را شكل مي دهند بعد به هم مي چسبند و تشكيل قطره باران مي دهند و زماني كه اندازه آنها به حد كافي رسيد و بر جاذبه زمين غلبه كرد شروع به سقوط مي كنند و در اين زمان از داخل ابرها نيز قطرات ديگري به آنها اضافه مي شود كه وزن را بالا مي برد و به صورت باران به زمين مي بارد.
وي ادامه داد: بنابراين هرچه مقدار رطوبت بيشتر باشد دانه هايي كه تشكيل مي شوند درشت تر و ملموس تر خواهند بود، حال اگر جو رطوبت كافي نداشته باشد و تعداد اين هستك ها هم فراتر از حد نياز باشد، قطراتي كه شكل مي گيرند بسيار ريزتر هستند چون به اندازه كافي رطوبت وجود ندارد تا قطره ها درشت شوند و بتوانند به صورت باران بريزند در نتيجه ممكن است ابري شكل گيرد اما باراني تشكيل نخواهد شد حتي اگر شكل هم بگيرد در همان لايه هاي مياني تا فوقاني جو تبخير مي شود.
وي افزود: حال در جوي كه رطوبت كافي وجود ندارد بياييم مواد هسته دار يا همان يديد نقره اضافه كنيم در واقع، عملا فراتر از نياز ابر هسته وارد آن كرديم كه كار منطقي نيست، شليك كردن مواد به هستك ها با ژنراتورهاي زميني و موشك از زمين انجام مي شود يا اينكه با هواپيماهاي مخصوص اين كار انجام مي شود كه هر دو روش هزينه بر است بنابراين انجام چنين كاري نياز به مطالعه دقيق و علمي دارد.
