هدف گذاري براي كاهش تعداد وقوع و مساحت جنگلي آسيب ديده از آتش سوزي ها
به گزارش پايگاه اطلاع رساني سازمان حفاظت محيط زيست، معصومه ابتكار در جلسه هم انديشي و هماهنگي براي مقابله با آتش سوزي جنگل ها در فصل تابستان با بيان اينكه هدف گذاري، فرآيند كار و دستورالعمل ها براي مقابله با آتش سوزي عرصه هاي طبيعي و جنگلي كاملا مشخص شده است، گفت: انجام مانورهاي آمادگي براي مقابله با آتش سوزي عرصه هاي جنگلي منجر به شناسايي نقاط قوت و ضعف و افزايش اثربخشي اقدامات مي شود.
وي با يادآوري نامگذاري سالجاري توسط مقام معظم رهبري به نام سال اقدام و عمل، اظهار كرد: بايد با اقدام و عمل مناسب حافظ منابع طبيعي و محيط زيست كشور به عنوان زيرساخت و سنگ بناي اوليه رشد و توسعه و پيشرفت كشور و يكي از اركان مهم اقتصاد مقاومتي باشيم.
وي افزود: هدف گذاري سالجاري كاهش تعداد وقوع و مساحت جنگلي آسيب ديده از آتش سوزي ها به رغم پيش بيني تابستان گرمتر و افزايش 1.5 تا 2 درجه اي دما طي ماه هاي پيش رو است.
معاون رئيس جمهوري اشاره اي هم به نقش هماهنگ كننده اي سازمان مديريت بحران داشت و اظهار كرد: يكي از وظايف مهم اين دستگاه، ارزيابي و مديريت ريسك است.
رئيس سازمان حفاظت محيط زيست ضمن تاكيد بر ضرورت واكنش سريع در حوادث، تصريح كرد: آموزش، هماهنگي و برنامه ريزي خوبي در اين زمينه صورت گرفته و زيرساخت ها و نقشه راه مشترك تعريف شده است اما همچنان بايد مانورها و پروتكل اجرايي اطفاء حريق با جديت پيگيري و اجرايي شود.
به گفته وي، واكنش سريع، فرماندهي واحد، تشريك مساعي و هماهنگي هاي بين استاني و درون استاني، افزايش هماهنگي هاي بين بخشي و تقسيم كار مشخص از ضروريات دستيابي به هدف تعريف شده براي كاهش عرصه متاثر از حريق در سالجاري است.
ابتكار با بيان ضرورت بهره گيري از تجربيات، دانش و ظرفيت هاي ملي و بين المللي، خاطرنشان كرد: سازمان نقشه برداري مي تواند كمك بسيار موثري در زمينه تجزيه و تحليل تصاوير ماهواره اي عرصه هاي طبيعي و جنگلي داشته باشد.
وي همچنين خواستار بهره گيري از ظرفيت و توان انساني، فني و تجهيزات نيروهاي مسلح براي مقابله با آتش سوزي در عرصه هاي طبيعي و جنگلي كشور شد.
معاون رئيس جمهوري اشاره اي هم به اهميت و ضرورت بهره گيري از پهپادها براي پايش مناطق و اطفاء حريق داشت و گفت: در كنار برنامه ريزي هاي ملي با توجه به شرايط متفاوت استان ها بايد برنامه ريزي هاي جداگانه اي نيز با در نظر گرفتن شرايط استاني صورت گيرد.
همچنين فرهاد دبيري معاون محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به بارندگي هاي اخير و افزايش پوشش گياهي در مراتع و جنگل ها، پيش بيني هاي موجود مبني بر افزايش دماي هواي كشور و آغاز زودتر فصل گرما بر اثر تشديد اثرات تغيير اقليم، گفت: يكي از مهمترين تهديدها براي طبيعت و محيط زيست در اين فصل، آتش سوزي جنگل ها و عرصه هاي طبيعي كشور است.
وي اشاره اي هم به آغاز فصل سفر و افزايش تردد و حضور گردشگران در مناطق جنگلي و عرصه هاي طبيعي داشت و بر ضرورت آموزش رفتار صحيح در عرصه هاي طبيعي و جنگلي به مردم تاكيد كرد.
*** پيشنهاد ايجاد يگان آتش نشان هوايي
بنابراين گزارش، محمد اسلامي معاون وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح نيز با ارائه گزارشي از روند هماهنگي هاي صورت گرفته براي همكاري ناجا و هوانيروز ارتش در اعزام بالگرد به مناطقي كه طعمه حريق مي شوند، پيشنهاد داد: يگان ويژه آتش نشان هوايي براي انجام ماموريت در مناطق جنگلي ايجاد و تحت آموزش و تجهيز قرار گيرد.
وي همچنين از همكاري وزارت متبوع خود در توليد تجهيزات مورد نياز، ديده باني زميني و تجهيز خودروهاي فرماندهي، عملياتي و آتش نشاني خبر داد.
معاون وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح گزارشي نيز از چالش هاي موجود داشت و خواستار رفع آن ها شد.
اسلامي ضمن تاكيد بر ضرورت اجراي مانورهاي هماهنگي پيش از شدت گرفتن گرما، تصريح كرد: طي همكاري با رصدخانه ماهواره اي سازمان جغرافيايي مي توان پيش بيني و پيشگيري از حوادث آتش سوزي در عرصه هاي طبيعي و جنگلي كشور داشت.
*** عوامل اجرايي اطفاء حريق هاي جنگلي مورد حمايت بيمه قرار گيرند
در ادامه، محمد اسماعيل نجار رئيس سازمان مديريت بحران كشور ضمن ارائه گزارشي از روند اقدامات صورت گرفته، گفت: ضروري است تا هماهنگي هاي بيشتري در سطح استان ها براي عملياتي شدن پرواز بالگردها حين وقوع حوادث آتش سوزي جنگل ها صورت گيرد.
وي پيشنهاد داد به منظور جبران خسارات مادي و معنوي احتمالي كه به عوامل اجرايي و جوامع بومي و محلي حين كمك در اطفاء حريق مناطق جنگلي و عرصه هاي طبيعي كشور وارد مي شود، حمايت هاي بيمه اي پيش بيني شود.
نجار خاطرنشان كرد: استقرار تيم هاي ورزيده در مناطق مستعد آتش سوزي براي انجام گشت هاي روزانه، همچنين آموزش مسافران و گردشگران حاضر در مناطق جنگلي و عرصه هاي طبيعي مي تواند كمك بزرگي براي كاهش سطوح درگيري آتش سوزي در فصل گرما باشد.
نماينده سازمان هوافضا سپاه نيز با بيان اينكه اطفاء حريق جنگلي جزء ماهيت ها و ماموريت هاي از پيش تعريف شده اين ارگان نبوده، گفت: دغدغه هاي موجود در اين حوزه، منجر به شكل گيري همكاري هاي ميان دستگاهي در اين زمينه و ورود سازمان هوافضاي سپاه به اين عرصه شده است و اميدواريم اين حضور منجر به حفظ سرمايه هاي طبيعي كشور شود.
وي ضمن تاكيد بر رعايت الزامات در اين حوزه، اظهار كرد: به عنوان مثال بالگردي كه مجاز به پرواز در شب نيست، امكان اعزام به منطقه درخواستي در شب را ندارد.
*** كاهش 50 درصدي وسعت جنگلي تحت تاثير حريق در سال 94 نسبت به سال 93
همچنين علي تيموري مديركل حفاظت و مديريت شكار و صيد سازمان حفاظت محيط زيست در اين جلسه با ارائه آماري از تعداد و وسعت آتش سوزي هاي رخ داده در مناطق جنگلي تحت حفاظت سازمان حفاظت محيط زيست، گفت: در سال 94 به رغم افزايش تعداد آتش سوزي ها نسبت به سال 93، مساحت كمتري بر اثر آتش سوزي ها دچار تخريب شد.
تيموري افزود: به رغم رشد بيش از 28 درصدي در تعداد دفعات حريق طي سال 94 نسبت به سال 93، شاهد كاهش حدود 50 درصدي وسعت جنگلي تحت تاثير حريق در سال 94 نسبت به سال 93 بوديم.
*** عوامل انساني وقوع 98 درصد آتش سوزي هاي جنگلي را رقم مي زند
وي با بيان اينكه نتايج تحقيقات و آمارهاي موجود نشان مي دهد كه حدود 98 درصد آتش سوزي هاي جنگلي در مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست بر اثر عوامل انساني همچون بي احتياطي طبيعت گردان يا گردشگران و فقط 2 درصد به دليل عوامل طبيعي است، اظهار كرد: ارائه آموزش به عموم مردم و آگاه سازي آنها از روش هاي صحيح طبيعت گردي و گردشگري در جنگل مي تواند تا حد زيادي از تعداد حادثه هاي حريق در جنگل بكاهد.
مديركل حفاظت و مديريت شكار و صيد سازمان حفاظت محيط زيست همچنين اشاره اي به نقش جوامع بومي و محلي در كمك رساني به ماموران و سازمان هاي متولي براي اطفاء حريق داشت و خواستار ارائه آموزش هاي تخصصي به آن ها به منظور پيشگيري از آسيب هاي احتمالي حين امدادرساني شد.
اين مقام مسئول برگزاري 14 مانور مقابله با آتش سوزي جنگل ها در 14 استان كشور، راه اندازي ستاد راهبردي عمليات واكنش سريع و استقرار تيم اطفاء حريق در مناطق مستعد آتش سوزي، پايش مستمر مناطق چهارگانه در فصول محتمل به حريق، و افزايش همكاري و هماهنگي ميان دستگاهي را از جمله دلايل كاهش وسعت مناطق تحت تاثير حريق اعلام كرد و گفت: يكي از مواردي كه سال گذشته مورد پيگيري و انجام قرار گرفت، موضوع قرارداد چندجانبه سازمان مديريت بحران كشور، سازمان هوافضاي سپاه، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري و سازمان حفاظت محيط زيست براي بهره گيري از امكانات و خدمات پروازي در زمان حريق هاي جنگلي بود.
*** تدوين طرح جامع پنج ساله مديريت، پيشگيري و اطفاء حريق در عرصه هاي طبيعي كشور
تيموري اشاره اي هم به نشست مشترك ارگان هاي مرتبط با آتش سوزي جنگل ها با معاون اول رئيس جمهور داشت و افزود: راه اندازي كميته اطفاء حريق كشور با محوريت وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و سازمان مديريت بحران و همچنين تهيه و تدوين طرح جامع پنج ساله مديريت، پيشگيري و اطفاء حريق در عرصه هاي طبيعي كشور با همكاري وزارت كشور به محوريت سازمان مديريت بحران، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و سازمان هاي حفاظت محيط زيست و جنگل ها، مراتع و آبخيزداري از دستاوردهاي اين جلسه بود.
وي تخصيص اعتبار دولتي براي تجهيز دستگاه هاي مرتبط، همچنين تخصيص درون دستگاهي از سوي سازمان حفاظت محيط زيست براي پيشگيري و مقابله با آتش سوزي را از ديگر اقدامات صورت گرفته برشمرد و خاطرنشان كرد: در همين زمينه، ستاد واكنش سريع نيز از سال پيش تشكيل و فعاليت خود را آغاز كرده است.
*** 95 درصد آتش سوزي هاي مناطق جنگلي و عرصه هاي طبيعي دنيا بر اثر عوامل انساني است
در ادامه، ناصر مقدسي رئيس شوراي عالي جنگل ها، مراتع و آبخيزداري با اشاره به ديدار اخير با وزير كره جنوبي، گفت: در بخشي از صحبت ها، وي اشاره اي به نابودي 3500 هكتار از جنگل ها كره طي سال داشت.
مقدسي افزود: اين در حالي است كه حدود 50 درصد از عرصه طبيعي و جنگلي كره، خصوصي است و براي همين ميزان نيز 45 فروند بالگرد اطفاء حريق جنگلي در اختيار دارند.
وي با بيان اينكه دولت به رغم كمبود اعتبارات و چالش هاي جدي بودجه اي به دليل اهميت موضوع حفظ اراضي جنگلي كشور، سال گذشته اعتبار خوبي به موضوع پيشگيري و اطفاء حريق جنگل هاي كشور تخصيص داد، گفت: توسعه پايگاه هاي اطفاء حريق در استان ها، تجهيز خودرو و ساير ملزومات بخشي از اقدامات صورت گرفته در سال 94 است.
رئيس شوراي عالي جنگل ها، مراتع و آبخيزداري ضمن يادآوري نتايج پژوهش ها و مطالعات صورت گرفته توسط فائو، اظهار كرد: بر اساس نتايج ارائه شده، حدود 95 درصد آتش سوزي هاي مناطق جنگلي و عرصه هاي طبيعي در دنيا بر اثر عوامل انساني است و اين به معناي ضرورت ترويج و گسترش آموزش هاي عمومي در اين زمينه است.
مقدسي اشاره اي هم به نقش رسانه ملي در اين موضوع داشت و خواستار افزايش اطلاع رساني و آموزش عمومي براي حفظ عرصه هاي جنگلي و طبيعي از سوي صدا و سيما شد.
*** رابطه مستقيم ميان افزايش بارندگي با افزايش آتش سوزي تهديدي براي عرصه هاي جنگلي
قاسم سبزعلي فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري نيز با اشاره به افزايش قابل توجه پوشش گياهي عرصه هاي تحت مديريت نسبت به سال گذشته به دليل افزايش بارندگي و رطوبت خاك، گفت: متاسفانه افزايش بارندگي ها ارتباطي مستقيم با افزايش آتش سوزي نيز دارد و از اين رو ضروري است همكاري و هماهنگي ميان دستگاهي و درون دستگاهي بيشتري براي پيشگيري، مقابله و اطفاء حريق صورت گيرد.
وي ضمن تاكيد بر ضرورت افزايش آگاهي هاي عمومي و تخصصي مردم و نيروهاي دستگاه هاي متولي، خواستار بهره گيري از تجارب، دانش و ظرفيت هاي جهاني در اين حوزه شد.
سبزعلي تعيين و شناسايي كانون هاي بحران، پيش بيني ذخيره گاه هاي آبي در كانون هاي احتمالي بحران به ويژه در مناطق صعب العبور، برنامه ريزي براي بهره گيري از ظرفيت جوامع بومي و محلي در زمان امداد رساني را از جمله اقدامات سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري در اين حوزه برشمرد و خاطرنشان كرد: همچنان تا نقطه مطلوب فاصله زيادي وجود دارد.
*** مخاطرات آتش سوزي جنگل ها براي سازمان حفاظت محيط زيست بيشتر است
بنابراين گزارش، مرتضي فريد مديركل بازرسي، نظارت و ارزشيابي كاركنان سازمان حفاظت محيط زيست با بيان اينكه مديريت حوادث با مديريت ريسك فاصله بسياري دارد، گفت: مهمترين زمان براي اطفاء و مقابله با حوادث آتش سوزي در عرصه هاي جنگلي و طبيعي، ساعات اوليه شروع آتش سوزي و مديريت درست براي اطفاء حرق و مقابله با گسترش آن در ساعات ابتدايي وقوع حادثه است.
وي افزود: مخاطرات آتش سوزي در عرصه هاي طبيعي و جنگلي به دليل آسيب هاي وارده بر وحوش و زيستگاه ها علاوه بر خسارات وارده به پوشش طبيعي و جنگلي، براي سازمان حفاظت محيط زيست بسيار بيشتر است.
*** سرعت آتش سوزي در مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست بيشتر است
در ادامه، حمزه ولوي مديركل حفاظت محيط زيست استان فارس با اشاره به چالش ها و نواقص موجود در استان ها در سطح دستگاهي و ميان دستگاهي، گفت: سرعت آتش سوزي در مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست به دليل يكدست تر بودن عرصه بيشتر از عرصه هاي طبيعي است.
وي خاطرنشان كرد: به منظور نتيجه گيري بهتر در سالجاري، استفاده از بالگرد به ويژه در مناطق صعب العبور، تخصيص اعتبار براي پشتباني از نيروهاي بومي و محلي امدادرسان براي اطفاء حريق، افزايش بهره وري منابع انساني و تجهيزات، استفاده از پهپاد و آموزش افراد به صورت تخصصي ضروري است.
همچنين مهرداد فتحي بيرانوند مديركل حفاظت محيط زيست استان لرستان نيز با ارائه گزارش مشابهي يكي از نواقص موجود را وزن بالاي تجهيزات اطفاء حريق دانست و گفت: اين تجهيزات بايد به گونه اي طراحي شوند كه نيروي انساني قادر به حمل آن ها در گرماي شديد و مسافت طولاني باشد.
وي همچنين خواستار تجميع امكانات مادي و معنوي استان ها در هنگام وقوع حادثه شد و افزود: مشاركت نيروهاي بسيج و ارتش به دليل زبدگي اين نيروها براي مقابله با حوادث، بسيار موثر خواهد بود.
در ادامه، مازيار سليمان نژاد مديركل حفاظت محيط زيست استان ايلام نيز بر ضرورت مراقبت پس از اطفاء حريق در مناطق آسيب ديده به منظور پيشگيري از وقوع مجدد آتش سوزي تاكيد كرد و گفت: يكي از موارد مغفول مانده در آتش سوزي هاي عرصه هاي طبيعي و جنگلي، وحوش آسيب ديده هستند.
حسيني معاون اداره كل حفاظت محيط زيست استان گلستان اشاره اي به كاهش چشمگير حوادث آتش سوزي در استان گلستان داشت و گزارشي از اقدامات صورت گرفته در استان ارائه داد.
وي يكي از نواقص موجود در اين حوزه را رها شدن زيستگاه ها و جوامع پيراموني و مردم محلي و بومي حاشيه مناطق آسيب ديده در آتش سوزي عرصه هاي جنگلي و طبيعي دانست و خواستار برنامه ريزي براي رفع اين نقيصه شد.
جلسه هم انديشي و هماهنگي براي مقابله با آتش سوزي جنگل ها در فصل تابستان به ميزباني سازمان حفاظت محيط زيست و با حضور معصومه ابتكار معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست، رئيس سازمان مديريت بحران كشور، معاون وزارت دفاع و پشتباني نيروهاي مسلح، معاون سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري و نمايندگان سازمان هاي هوافضاي سپاه و مديريت و برنامه ريزي كشور، مديران كل حفاظت محيط زيست استان هاي فارس، همدان، ايلام، لرستان برگزار شد.