از مدیریت بحران تا معضلات نوسازی
به‌طورکلی شهرها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که شهروندان بتوانند در بهترین کیفیت زندگی کنند.به‌بیان‌دیگر شهری ایده آل در نظر گرفته می‌شود که شهروند آن و یا گردشگری که به آن شهر وارد می‌شود بتواند از آسایش، آرامش، تفریح، شرایط مناسب فعالیت و سایر امکانات بهره‌مند شود.
به نظر می‌رسد اگر بخواهیم از این منظر به یک شهر نگاه کنیم، بتوان این‌گونه ادعا کرد که تهران به‌طور کامل در زمره این‌گونه شهرها نیست. چالش‌های شهرسازی در کلانشهر تهران به‌وضوح دیده می‌شود و علیرغم هشدارهای پی‌درپی تاکنون فعالیت ثمربخشی در این زمینه انجام نشده است.
مهندس محمدمهدی تندگویان، نایب‌رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران:
مشکل اساسی تهران، بافت نوسازی شده است
سازه‌های ناامن و ساخت‌وسازهای غیراستاندارد بیشتر در قسمت جنوبی شهر و در محدوده پایین‌تر از خیابان انقلاب قرار دارند که از این میان مناطق 10،11 و 12 وضع به‌مراتب بدتری دارند. چراکه در این مناطق هم بافت‌ها ریزدانه‌اند و هم فرسوده هستند. صرف‌نظر از بافت‌های فرسوده شهر تهران، به نظر می‌رسد مشکل اساسی این شهر، بافت نوسازی شده تهران است. چراکه، اغلب وقتی به جزئیات سازه‌هایی که به‌ظاهر نوساز هستند، توجه می‌کنیم متاسفانه هزار و یک مشکل اجرایی و فنی و تاسیساتی را در خود دارد. مشکل اساسی در سازه‌هایی است که مسئولیت آن با نظام‌مهندسی است. سازه‌هایی که ناظر داشته و ساخته شده و پس از پایان کار می‌بینیم که مشکلات فنی و اجرایی دارد. به‌عنوان‌مثال، ایمنی سازه‌ها در مقابل زلزله در شهر تهران مشکل اساسی دارد که این موضوع از نبود نظارت صحیح و اصولی سازمان نظام‌مهندسی ناشی می‌شود. شهرداری درنهایت بر اساس تایید سازمان نظام‌مهندسی پایان کار می‌دهد و نمی‌تواند به این موضوع ورود پیدا کند. ازاین‌رو، می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که به‌طورکلی سیستم اجرایی ساخت در شهر تهران مشکل دارد. به این معنی که پیمانکارهای سازنده سازه‌ها، بر اساس استانداردها عمل نمی‌کنند و ما با مشکل عدم پیمانکاری استاندارد در ساخت‌وسازهای شخصی مواجه هستیم. چنانکه می‌بینیم که هر فردی با هر تخصصی اقدام به ساخت‌وساز در سطح شهر می‌کند، این در حالی است که در شهرهای بزرگ جهان که مانند تهران در معرض بلایای طبیعی قرار دارند، وضع ساخت‌وسازها به‌هیچ‌وجه این‌گونه نیست. از سوی دیگر، علیرغم نظارت شورای شهر با توجه به این‌که این نهاد از جایگاهی مانند نظام‌مهندسی برخوردار نیست، در عمل هر نوع نظارتی که انجام می‌دهیم موثر واقع نمی‌شود. ازنظر نظارت و رسیدگی شورای شهر هم هیچ کاستی وجود ندارد و مشکل اساسی ما نبود ضمانت اجرایی است.
دکتر محمدرضا فرزاد بهتاش، کارشناس شهرسازی و استاد دانشگاه:
تهران نه شهری پیاده مدار است و نه سواره محور
وقتی به تهران و شهرهای بزرگ کشور نگاه می‌کنیم، می‌بینیم شهرهایی هستند که هم پیاده و هم سواره در آنها با محدودیت و مشکل مواجه هستند. به‌عبارت‌دیگر تهران نه شهری پیاده مدار است و نه سواره محور. امروزه خیابان‌های تهران به پارکینگ تبدیل‌شده‌اند و ترافیک بسیار زیاد موجب آشفتگی شهر تهران شده است. علاوه بر این در زمینه مدیریت بحران و امدادرسانی هم مشکلاتی وجود دارد که برخی از این مشکلات به بافت‌های فرسوده بازمی‌گردد. در بخش‌های جنوبی تهران که دارای بافت‌های فرسوده و معابر تنگ و باریک هستند، به دلیل نامناسب بودن معابر نه آمبولانس می‌تواند از آنجا عبور کند و نه سیستم‌های امدادی می‌توانند وارد کوچه‌ها شوند.
ایمنی و مدیریت بحران در شهر تهران وضع مطلوبی ندارد و ضریب ایمنی در شهر ما هنوز با وضع مطلوب جهانی فاصله زیادی دارد.
ازاین‌رو، برای ارتقای کیفیت بر این اساس باید سراغ ایده‌هایی چون نوسازی، بهسازی و توانمندسازی رفت. با توجه به این‌که در محله‌های شهر تهران معابر و کوچه‌ها موجود هستند و نمی‌توانیم به بافت اصلی فضای شهری دست بزنیم، تنها کاری که در شهرسازی انجام می‌دهیم این است که بر اساس طرح تفصیلی مصوب، برنامه‌ریزی و اقدام کرده و بیشتر از ظرفیت شهر در هر بخش بار به آن تحمیل نمی‌کنیم؛ بنابراین، برخی استانداردها از طریق طرح تفصیلی ارائه می‌شود. این‌که چقدر الزام وجود داشته باشد که این طرح‌ها را رعایت کنند و در قالب ماده و تبصره‌ها تغییراتی در آن ندهند بحث دیگری است که باید به آن توجه شود.
محمد حقانی، رییس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران:
فضای سبز شهر تهران حال خوبی ندارد
متاسفانه روزبه‌روز از سطح و میزان فضاهای سبز تهران کاسته شده و برعکس، به سرانه ساخت‌وساز شهرمان اضافه می‌شود. اصولا یک شهر از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود که ساختمان‌ها و خیابان‌ها و بخش زنده شهری یعنی همین فضای سبز و رودخانه‌ها را شامل می‌شود. برای داشتن شهری ایده‌آل و مناسب برای زیستن، باید بین این دو بخش تعادل برقرار باشد؛ اما در طول سال‌های گذشته عدم تمرکززدایی از تهران و هجوم جمعیت مهاجر به این کلانشهر، باعث برای تامین مسکن و سرانه‌های خدماتی ، درختان و باغ‌ها به‌تدریج قطع و تخریب شوند و جای خود را به واحدهای مسکونی، برج‌ها و مجتمع‌های تجاری بدهند. یکی از مشکلات ما این است که هنوز تعریف درستی از سرانه فضای سبز نداریم. هر فردی به شیوه‌ای سرانه فضای سبز را تعریف می‌کند. گروهی درختکاری حاشیه خیابان‌ها را هم جزء سرانه می‌دانند و گروهی باغ‌ها را و عده‌ای دیگر باغچه‌های خانه‌ها و اراضی کشاورزی را هم فضای سبز می‌دانند. به همین دلیل برآورد مقدار فضاهای سبز، متفاوت است؛ مثلا وزارت راه و شهرسازی مقدار سرانه فضای سبز استاندارد در شهری مانند تهران را بین ٧ تا ١٢ متر می‌داند، اما سازمان محیط‌زیست این رقم را بین ٣٠تا ٥٠ متر و سازمان پارک‌ها این رقم را بین ٢٥ تا ٥٠ متر اعلام می‌کند. درهرحال از این آمارها که صرف‌نظر کنیم باید گفت وضع درختکاری و فضای سبز در شهر تهران اصلا خوب نیست.
معصومه آباد، رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران:
ایمنی و مدیریت بحران در شهر تهران وضعیت مطلوبی ندارد
واضح است که شهر تهران در حوزه‌های مختلف خدمات شهری با چالش‌های ایمنی بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ ساخت‌وساز در حریم مسیل‌ها، فرسوده بودن برخی از شریان‌های حیاتی و نیز قرار گرفتن تهران در بستری لرزه‌خیز وضع ایمنی این شهر را در شرایطی خاص قرار داده است. ضمن این‌که مشکلات ناشی از افزایش جمعیت نظیر ترافیک و مسائل زیست‌محیطی نیز از دیگر مواردی است که اوضاع تهران را به شرایط بحرانی رسانده است. بنابراین ایمنی و مدیریت بحران در شهر تهران وضع مطلوبی ندارد. ضریب ایمنی در شهر ما هنوز با وضع مطلوب جهانی فاصله زیادی دارد. ازاین‌رو، نیازمند تدوین شاخص ترکیبی با نگاه سلامت‌محور از عوامل موثر در حوادث هستیم تا بتواند عملکرد ایمنی در حوزه‌های مختلف شهری و در مقایسه با سایر کشورها را مورد ارزیابی قرار دهد. در این راستا بهبود ایمنی شهرسازی، عمران، حمل‌ونقل و محیط‌زیست مستلزم انجام فعالیت‌های مستمر، یکپارچه و منظم است که باید در زمینه‌های مختلف مدیریتی، طراحی و ساخت، ایمنی و بهبود شرایط و رفع نقاط حادثه‌خیز، همراه با تبلیغات و آموزش‌های موثر ایمنی به شهروندان و توانمندسازی عمومی انجام شود.
گزارش: هانیه حقیقی
پرونده ویژه سیناپرس با عنوان " روی خط مشکلات تهران" را اینجا بخوانید.
No tags for this post.
