آموختن با عطر «دو سیب»!
اعتیاد برای هر جامعه انسانی توأم با خساراتی است که جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را در برمی‌گیرد. اعتیاد نیروی جوان، درواقع زمینه‌ساز تخریب وانحطاط کامل آن اجتماع است. در بسیاری از کشورها سن آسیب‌پذیری برای شروع اعتیاد بین 20 الی 34 سال است.
در کنار مواد مخدر، امروزه اعتیاد به مواد دخانی یعنی توتون و تنباکو نیز به‌عنوان یک معضل بهداشتی و همه‌جانبه بشرمتمدن در دنیا مطرح است. در این میان، یک روش قدیمی و سنتی استعمال دخانیات، قلیان است که قدمت آن به بیش از 400 سال قبل برمی‌گردد. قلیان در مناطق مختلف جهان با نام‌های گوناگونی از قبیل شیشا، نارگیل و هوکا شناخته می‌شود.
به بیان متخصصان، آمارها نشان می‌دهند که روزانه حدود 100 میلیون نفر در جهان قلیان مصرف می‌کنند و حتی در بعضی مناطق، شیوع آن بیشتر از استعمال سیگار است. در طول سال‌های اخیر مصرف قلیان گسترش قابل‌توجهی در اروپا و آمریکای شمالی داشته است.
مصرف قلیان بین بزرگ‌سالان به‌ویژه مردان مسن در جوامع آسیایی و آفریقایی خصوصاً خاورمیانه و کشورهای عربی نیز رواج پیداکرده است. اما نکته نگران‌کننده‌تر، آن است که امروزه مصرف قلیان به‌طور شگفت‌آوری در بین جوانان علی‌الخصوص قشر دانشجو نیز محبوبیت یافته است و همچنین به‌طور چشمگیری مصرف آن در بین دختران و زنان رو به افزایش است.
این موضوع سبب شده است تا گروهی از محققان کشور، در این خصوص به انجام مطالعه‌ای مبادرت ورزند. در این تحقیق که توسط یک تیم پژوهشی هفت‌نفره از دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دانشگاه علوم پزشکی بم انجام شده است، محققان، میزان مصرف قلیان در دانشجویان علوم پزشکی را بررسی کرده‌اند.
در این مطالعه، 462 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده‌های بهداشت، تغذیه، پرستاری و مامایی، پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشارکت داشته و از طریق پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز پژوهشگران را فراهم آورده‌اند.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که شیوع مصرف سیگار و قلیان بین دانشجویان فوق به ترتیب حدود 12 و 6 درصد بوده است و در این خصوص، پسران نسبت به دختران درصد بیشتری داشتند.
بر اساس این یافته‌ها، حدود 35 درصد از دانشجویان، اظهار داشته‌اند که هرگز قصد ترک مصرف قلیان را ندارند و فقط چهار درصد از آنان، تمایل جدی به ترک رفتار فوق در یک ماه آینده را نشان داده‌اند.
محمدحسین کاوه، دانشیار و محقق مرکز تحقیقات علوم بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و همکارانش در این تحقیق بیان می‌دارند: «با توجه به نتایج به‌دست‌آمده که نشان‌دهنده شیوع قابل توجه مصرف قلیان و سیگار در جامعه دانشجویان است، اتخاذ تدابیر و برنامه‌ریزی‌های منسجم و مدون و اجرای مداخلات آموزشی و مشاوره‌ای در این رابطه، الزامی به نظر می‌رسد».
به گفته این محققان که نتایج پژوهش خود را در فصل‌نامه «آموزش بهداشت و ارتقای سلامت» منتشر کرده‌اند، «همچنین لازم است قوانینی برای کاهش دسترسی این افراد به دخانیات و مصرف این مواد در اماکن عمومی تصویب و اجرایی شود».
این یافته‌های مبتنی بر پژوهش، می‌توانند ضمن آگاه‌سازی جامعه بالأخص مسئولین امر، موجبات شروع حرکتی اساسی و قابل توجه برای مقابله با پدیده شوم اعتیاد به دخانیات را فراهم آورند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.
