مناسب ترین سامانه‌های دارویی معرفی شدند
زهرا نیک‌فر، فارغ‌التحصیل رشته شیمی کاربردی در مقطع دکتری و مجری طرح «طراحی سامانه‌های دارورسانی با استفاده از نانو مواد و محاسبات شیمیایی کوانتومی» با اشاره به اینکه پیشرفت‌های اخیر در فناوری نانو با معرفی نانو سامانه‌های انتقال دارو، بر مشکلات مقاومت دارویی در سلول‌های هدف غلبه کرده و حرکت دارو در عبور از موانع برای افزایش تاثیر روی سلول‌ها را تسهیل کرده است، گفت: با افزایش تجمع دارو در بافت هدف و کاهش تجمع آن در بافت سالم، بازده درمان و سمیت شیمیایی داروها کاهش می‌یابد. درواقع، شناخت خواص فیزیکی و شیمیایی مولکول‌های دارورسان و تشخیص جذب سلولی، سبب بهبود اثربخشی داروها می‌شود.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص هدف اجرای این پروژه اظهار کرد: به‌منظور معرفی سامانه‌های نوین و موثر در این زمینه، با بررسی برهمکنش‌های پیوند هیدروژنی و کوالانسی آن‌ها با داروهای انتخابی، عملکرد سامانه‌های طراحی‌شده برای دارورسانی با یکدیگر مقایسه شد. همچنین با امتحان اثر حلال‌های مختلف بر سامانه‌های طراحی شده و تفسیر نتایج حاصل از محاسبات انرژی پایداری، پارامترهای ترمودینامیکی، اوربیتال مولکولی و غیره، مناسبترین سامانه دارورسانی برای داروی مورد نظر انتخاب شد.
نیک‌فر با تاکید بر اینکه هدف این پروژه معرفی "مناسبترین سامانه برای داروهای انتخابی بود"، خاطر نشان کرد: نانولوله‌های کربنی و نانولوله‌های کربنی عامل‌دار شده با یک، دو و سه گروه فسفات به عنوان حامل برای مهمترین داروهای تجاری ضد پوکی استخوان مورد مطالعه قرار گرفتند و با انجام محاسبات شیمی کوانتومی و تحلیل داده‌های به دست آمده از آن، نانولوله سه فسفاته به عنوان مناسبترین حامل برای داروهای ضد پوکی استخوان تعیین شد.
وی با اشاره به بخش دیگر پروژه خود که در خصوص "دارورسانی هدفمند با استفاده از پپتیدها برای یک نوع داروی درمان سرطان" انجام شده است، تصریح کرد: از دیگر حامل های مورد استفاده در دارو رسانی که اخیرا هم مورد توجه قرار گرفته‌اند، پپتیدهای نفوذکننده به سلول هستند. پپتیدهای نفوذکننده به سلول شرایط انتشار موثر دارو از میان غشای پلاسمایی و همچنین انتقال موضعی دارو با سمیت کم و بازده بالا به محل هدف را فراهم می‌کنند.
وی ادامه داد: سامانه‌های دارورسان ایجاد شده در اثر تشکیل پیوندهای هیدروژنی قوی میان داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید با تری‌پپتید و تری‌پپتید عامل‌دار شده با گروه طلا- دی تیو اتیلن گلایکول، از دیگر سامانه‌های مورد بررسی در این پژوهش بودند. همچنین اتصال داروی سیکلوفسفامید به جایگاه‌های فعال حامل جهت تعیین مناسبترین سامانه مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج حاصل از محاسبات شیمی کوانتومی نشان‌دهنده موثر بودن استفاده از تری‌پپتید به عنوان حامل برای درمان سرطان نسبت به داروی بدون حامل بود.
نیک‌فر افزود: به منظور اهمیت شیمی محاسباتی به دلیل کاهش تعداد آزمایش‌های لازم و صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های تحقیقاتی، شبیه‌سازی سامانه های دارورسان پیش از انجام فعالیت‌های آزمایشگاهی گامی موثر برای انتقال هدفمند دارو است. علاوه بر این نانوحامل‌های طراحی شده در این پژوهش، پیش از این در هیچ‌کدام از فازهای محاسباتی و آزمایشگاهی در سایر کشورها مورد استفاده قرار نگرفته است.
نیک‌فر در پایان با تاکید بر اهمیت دستاوردهای این مطالعات، انتشار سه مقاله در سه ژورنال معتبر بین‌المللی را از نتایج حاصل از این پژوهش اعلام کرد و گفت: این طرح با راهنمایی پروفسور زهرا شریعتی‌نیا، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام شده است.
No tags for this post.
