راهی برای توسعه شبکه‌ های اجتماعی بومی کارآمد

نگاهی به پهنه اینترنت نشان می‌دهد که امروزه شبکه‌های اجتماعی بزرگی در سطح جهانی با سودآوری و تعداد کاربران رو به گسترش در حال کارند.
در ایران نیز شبکه‌های محدودی راه‌اندازی شده که بعضاً با شکست مواجه شده‌اند. ورود به عرصه شبکه‌های اجتماعی چه در حوزه ایجاد این شبکه‌ها و چه در حوزه تحلیل آن‌ها، نیاز به یک راهبرد و سیاست قوی دارد.

اما ظاهراً این موضوع در حوزه ملی مغفول مانده است. در دنیا مواردی چون فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام ازجمله مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی هستند که افراد بسیار زیادی را جذب خود کرده‌اند.

به بیان پژوهشگران متخصص، ازآنجایی‌که این شبکه‌ها به یکی از مهم‌ترین بخش‌های شبکه جهانی اینترنت تبدیل گردیده‌اند، بسیاری از کشورها اقدام به ایجاد چنین شبکه‌هایی به‌صورت بومی کرده و از این طریق به کاربران خود سرویس‌هایی متناسب با فرهنگ و آداب و رسوم ملی خود را ارائه می‌نمایند.
در برخی از کشورها شبکه‌های اجتماعی بومی نسبت به شبکه‌های اجتماعی عمومی و معروف دنیا در سطح محبوبیت یکسانی قرار دارند. ازجمله این کشورها می‌توان به کشورهای چین، ژاپن، روسیه، هند، یونان و کانادا اشاره کرد. در کشور ما ولی جای چنین شبکه‌هایی که دارای مخاطب اجتماعی بالایی باشند، به نظر خالی است.

این موضوع، توجه گروهی از محققین کشورمان را جلب نموده تا به پژوهش در خصوص آن بپردازند. در این تحقیق، پژوهشگرانی از مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به بررسی الزامات توسعه شبکه‌های اجتماعی فراگیر بومی در آینده پرداخته‌اند.
در پژوهش مورد اشاره، تعدادی از متخصصین و خبرگان حوزه شبکه‌های اجتماعی، مشارکت داشته و داده‌های مورد نیاز پژوهشگران را فراهم نمودند.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، الزامات در توسعه شبکه اجتماعی فراگیر بومی را می‌توان به الزامات ایجادی، الزامات حمایتی، الزامات تحلیلی و الزامات راهبردی دسته‌بندی نمود. بر این اساس، از دیدگاه تقاضا (کاربران)، موفقیت شبکه‌های اجتماعی در گرو عوامل وابسته به مفید بودن و حس تعلق هستند و از دیدگاه عرضه (کسب‌وکار) نیز، توجه به عوامل رشد و پایداری کسب‌وکار باعث موفقیت شبکه‌های اجتماعی بومی می‌شود.

سحر کوثری، محقق مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و همکارانش در این پژوهش می‌گویند: «توجه به نیازهای جوانان، استفاده از تحلیل‌های مربوط به شبکه‌های اجتماعی آنلاین موجود، شفاف‌سازی قوانین و مقررات مرتبط، ارائه مشوق‌ها و حمایت‌های زیرساختی، ملاحظه معیارها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار و ایجاد دسترسی آزاد به داده‌ها و اطلاعات عمومی ازجمله راهبردهای پیشنهادی به‌منظور توسعه شبکه‌های اجتماعی فراگیر بومی هستند».

به بیان این محققان، «توسعه شبکه‌های اجتماعی ملی و بومی می‌تواند در دستیابی به اهداف اشاره‌شده در سند راهبردی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور در خصوص شبکه‌سازی خدمات کمک نماید.

این اهداف به‌منظور صیانت از هویت دینی، ملی و ارزش‌های انسانی، حفظ حریم خصوصی و آزادی‌های مشروع و صیانت از منافع ملی تدوین شده‌اند. در این رابطه ایجاد فضای همکاری تجاری و ایجاد مکانیسم‌های حمایت فنی و مالی از اهمیت زیادی برخوردار بوده و توجه به تولی و تصدی بخش خصوصی در امور مربوطه نیز ضرورت دارد».

این یافته‌ها در قالب یک مقاله علمی پژوهشی در فصل‌نامه رشد فناوری متعلق به مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات رویش جهاد دانشگاهی منتشر شده‌اند.

گزارش: محمدرضا دلفیه

No tags for this post.