هیچ رسانه ای بی طرف نیست

اگر این مقوله را به عنوان یک اصل بپذیریم به راحتی در می یابیم که چرا همواره رسانه ها به حکومت ها و دولت ها وابسته اند و وسایل ارتباط جمعی گوناگون به عنوان حوزه های برتر در عرصه سیاست مطرح می شوند.

این کارکرد تا آنجا اهمیت دارد که بسیاری از کارشناسان رسانه معتقدند که در عصر حاضر، بدون مدد و همراهی رسانه ها، هیچ راهی برای کسب قدرت و اعمال نفوذ بر افکار عمومی وجود ندارد. حال سوالی که در اینجا پیش می آید این است که اگر ماهیت رسانه اینگونه است چرا این وابستگی در رسانه هایی که در آن سوی مرزها فعالیت می کنند، دیده نمی شود و در کشور ما تا این حد محسوس است؟

یک روزنامه نگار پیشکسوت در گفتگو با سیناپرس در پاسخ به این سوال، گفت: اگر سیاست را به معنای یک مفهوم کلی مانند تدبیر امور بدانیم، می توان گفت هر فردی که در رأس فعالیت‌ها و امور یک رسانه قرار می‌گیرد، می‌خواهد نقش‌آفرینی کند و این نقش‌آفرینی در هر حوزه‌ای که باشد، به نوعی با تدبیر امور یا سیاست ارتباط پیدا می‌کند.

مهدی فضائلی با بیان اینکه تنها در ایران نیست که فعالیت رسانه‌ها با حاکمیت در ارتباط است، گفت: بلکه در همه حکومت‌ها در سراسر جهان درباره عملکرد رسانه‌ها اعمال نظر می‌شود، اما نکته ای که وجود دارد این است که شیوه اعمال نظرها متفاوت است.

هیچ رسانه ای از نظارت خارج نیست

وی تصریح کرد: در برخی از کشورها که در حوزه رسانه تجربه بیشتری دارند، این اعمال نظر بر عملکرد رسانه‌ها به صورت شفاف و علنی اعمال نمی شود و از این روست که گمان می شود که در برخی کشورها خط قرمزی برای رسانه‌ها وجود ندارد. اما واقعیت این است که هیچ رسانه ای از نظارت خارج نیست.

این کارشناس رسانه با بیان اینکه اما در کشورهایی مانند ایران اغلب اعمال نظرها شفاف و مستقیم است، عنوان کرد: قطعا اینگونه اعمال نظرها صحیح نیست و باید برای آن تدبیری اندیشیده شود.

وی با بیان اینکه هیچ رسانه ای بی طرف نیست، گفت: به عنوان مثال، رسانه های غربی در پوشش اخبار ایران کاملا گزینشی عمل می‌کنند و مدام برنامه‌ها و اخباری را تولید می‌کنند که به مخاطب القاء کند رسانه‌ها در ایران آزادی ندارند، حقوق بشر رعایت نمی‌شود و… اما، همین رسانه ها در پوشش سایر اخبار منطقه کاملا خنثی عمل می کنند.

لزوم تغییر تکنیک در رسانه ملی

فضائلی با تاکید بر اینکه در رسانه ملی نیز ظرفیت‌هایی وجود دارد که تاکنون از آن استفاده نشده است، گفت: رسانه ملی می‌تواند نه به لحاظ رویکرد، بلکه به لحاظ تکنیک طور دیگری برنامه‌ها را تولید و اخبار را پوشش دهد تا انتقادهایی که به نوعی الان در جامعه مشاهده می‌شود، رخ ندهد.

وی خاطرنشان کرد: من معتقدم رسانه ملی باید چسبندگی خود را با رفتار و عملکرد همه بخش‌های نظام کم کند، در عین اینکه چارچوب‌هایی برای آن وجود داشته باشد. این فاصله گرفتن موجب می‌شود، ابتکار عمل برای رسانه ملی بیشتر شود و حساسیت‌ها از روی آن برداشته شده و در عین حال مخاطبان به محتوا و برنامه‌ها بیشتر اعتماد کنند.

فضائلی با تاکید بر اینکه البته وقوع این اتفاق نیازمند داشتن شرح صدر در بخش‌های مختلف کشور است، گفت: درباره تلویزیون خصوصی محدودیت‌های قانون اساسی وجود دارد، اما شاید بتوان مثل اصل44 با تفسیری جدید مدیریت رسانه ملی را به گونه‌ای سازمان‌دهی کرد که با ضوابطی بخشی از رسانه ملی را واگذار کرد.

به این ترتیب در عین پایبندی به قانون اساسی بخش‌هایی از صدا و سیما در اختیار سلیقه‌های گوناگون قرار می‌گیرد و این موضوع تضارب آرا را در جامعه افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: شاید بتوان با یک نگاه همه‌ جانبه و برنامه‌ریزی دقیق بخش‌هایی را به افرادی که نظام و قانون اساسی را در عمل و نه شعار قبول دارند واگذار کرد یا اجاره داد.

گفتگو: هانیه حقیقی

No tags for this post.