آلودگیهای محیطی، دلیل بوی نامطبوع پایتخت
این روزها تهران علاوه بر معضل آلودگی هوا و افزایش غلظت آلایندههای جوی با مشکل پیچیده شدن بوی نامطبوع نیز رو به رو است. بویی که کمیته ویژهای برای مشخص شدن علت آن در استانداری تشکیل شده است. در گزارشات اولیه ردپای دیاکسید گوگرد در بوی نامطبوع تهران اعلام شده است. هر چند برخی از مسوولان نیز در سخنانی اعلام کرده اند که علت بو مشخص است، ولی قرار نیست رسانهای شود.
اما این روزها زمزمههای زیادی به گوش میرسد سخنانی که مردم در گوش هم زمزمه میکنند «راه خروج اضطراری را در اطراف خیابانها و اتوبانها دیده اید» «متوجه شده اید بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر چقدر کم شده است» «اعلام شده این بوی نامطبوع پیچیده در سطح شهر ناشی از گوگرد است» «تصاعد بوی گوگرد ناشی از فعالیت گسلهای زلزله است»
سخنان و جملههایی که باعث ایجاد اضطراب و دلهره در بین پایتخت نشینان شده و باعث شده همگی تصور کنند زلزلهای مهیب در راه است امری که مهدی زارع، رئیس پژوهشگاه زلزله شناسی آن را رد کرد و در پاسخ به سوال خبرنگار میزان گفت: «این موضوع بازی با افکار عمومی است»
مسوولان باید منابع انتشار این بو را معرفی کنند
مهدی زارع، استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله درباره میزان صحت و سقم این خبر گفت: بوی نامطبوع در تهران وجود دارد، ولی اینکه این بو ارتباطی به زلزله دارد ابتدا مسئولین باید منابع انتشار این بو را معرفی کنند. اگر اعلام میشود که بوی گوگرد ناشی از زلزله است علی الاصول باید به یک گسل مربوط باشد در حالی که در تهران گسل فعال نداریم.
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی اظهارداشت: در جاهایی اعلام میکنند که بوی بد احساس شده، ولی محلهای گسلش آن را اعلام نمیکنند در صورتی که باید محل های گسلش اعلام شود مثلا اگر بگویند بوی بد در جاده هراز در منطقه آب اسگ و رینه و لاریجان و… بیشتر شده و بوی گوگرد استشمام میشود میگفتیم این بو به چشمههای گوگردی دماوند مرتبط است.
زارع افزود: آتشفشان دماوند هم در این منطقه وجود دارد یعنی آتشفشان فعال هم در این منطقه وجود دارد اگر کسی این حرف را برای آن منطقه بزند میتوان محل های وقوع زلزلههای خرد و کوچک را بررسی کرد که آیا این بو به زلزله وابسته است یا خیر.
وی گفت: اما در تهران و اطراف تهران چشمه گوگردی فعال مثل دماوند و هراز نداریم؛ بنابراین مطرح کردن این موضوع به عنوان تئوری زمانی مورد قابل نقد و بررسی است که یک دلیلی هم برای آن آورده شده باشد.
زارع در ادامه تاکید کرد: جدای از این موضوع احتمال زلزله همیشه در تهران بالاست. این فاکتور نه قابل رد است و نه قابل اثبات و چیزی که نه قابل رد است و نه قابل اثبات علمی نیست.
چشمه های گوگردی در تمام طول سال فعال هستند
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی در ادامه افزود: طرح موضوع علت انتشار بوی گوگرد در تهران و ربط داشتن آن به زلزله قابل استناد و علمی نیست. نه تنها چشمه فعال در این مناطق تهران و اطراف تهران نداریم حتی چشمه گوگردی که در این ماهها فعال شده باشد نیز نداریم.
این استاد پژوهشگاه زلزله شناسی گفت: اگر ما معادن و چشمههای گوگردی داشته باشیم آنها در طول سال فعال هستند چطور است که از فعال شدن این چشمهها در اردیبهشت و شهریور خبری نیست و چطور است که فقط وقتی به این فصل و آلودگی هوا میرسیم این بوها زیاد میشود.
زارع تصریح کرد: به نظر من این بوی نامطبوع که در این فصل به مشام میرسد به دلیل آلودگیهای محیطی است ولی اینکه به یکباره مطرح میشود که قرار است زلزله بیاید و این بو از منشا گسل است از نظر علمی قابل استناد نیست و رد است.
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی بیان کرد: کسانی که ادعا میکنند این بو ناشی از گوگرد است باید پاسخ دهند که با چه استنادی این ادعا را مطرح میکنند.
فعالیت های حرارتی بیشتر دماوند در فصل تابستان
این استاد پژوهشگاه زلزله شناسی افزود: فعالیتهای حرارتی دماوند از جمله چشمهها در میانه سال ۹۷ گرمای بیشتری نشان میدهند یعنی در فصل تابستان و مرداد و شهریور گرمایی بیشتری دارند و چشمهها هم بیشتر خودشان را نشان میدهند پس چرا در این فصل بوی نامطبوع ناشی از گوگرد نداریم.
زارع گفت: در آذر و دی ماه معمولا آلودگی داریم ولی نباید به بهانه اینکه دلسوز زلزله تهران هستیم و به بهانه اینکه مدیریت بحران در تهران خوب عمل نمیکند و به بهانه اینکه احساس مسئولیت می کنیم هیچ کدام از آنها توجیه گر این نیست که مطرح کنیم که قرار است در تهران زلزله بیاید.
این استاد تمام پژوهشگاه زلزله شناسی خاطرنشان کرد: مطرح شدن این امر که علت بوی نامطبوع تهران و نشات گرفتن آن از گوگرد نشان دهنده وقوع زلزله است در واقع بازی با افکار عمومی است.
وی گفت: اینکه گازها در قبل از زلزلهها بیشتر ساطع میشوند درست است، ولی گاز ساطع شده گاز رادون است نه گوگرد.
زارع در ادامه درباره امکانات پیش بینی زلزله در ایران تاکید کرد: ما درحال حاضر روش علمی این پیش یابی را داریم، اما زمانی این روش در ایران کارآیی خواهد داشت که تعداد ایستگاهها افزایش یافته، شبکه لرزه نگاری در کشور توسعه بیابد و اطلاعات بهتر دریافت شود.
لزوم بازنگری در نقشههای پهنهبندی خطر زلزله
زارع افزود: با درسهایی که اکنون از زلزلههای مهم در جهان گرفتهایم (بهویژه زلزله ۲۰ اسفند ۸۹ توهوکو، سندای ژاپن) دریافتهایم که باید در نقشههای پهنهبندی خطر زلزله با هدف ارزیابی مجدد و برآورد واقعبینانه خطر بازنگری کنیم. به این ترتیب تمام سطوح خطر در آییننامه زلزله نیز باید مورد بازنگری و بهروزرسانی قرار گیرد. روشهای بسیار جالبی ایجاد شده است که پیشبینی مکانی را با دقتهای نسبتا بالا میتواند انجام دهد (مانند روش سنجش تغییرات تنش کولمب) و از سوی دیگر سامانههایی برای پیشبینی آنی و اعلام و هشدار خودکار رسید موج برشی (که معمولا موج ثانویه و مخرب است و بعد از موج فشاری اولیه میرسد) درست شده و به عنوان سامانههای هشدار پیشهنگام زمینلرزه (Earthquake Early Waning Systems) شناخته میشوند.
این استاد پژوهشگاه زلزله شناسی اظهارداشت: به عبارتی، باید در دسترسی به دادههای زمین لرزهها در ایران و گسترش شبکههای لرزه نگاری ساماندهی مناسبی انجام شود که چنین برنامهای در حال حاضر دنبال میشود.
وی درباره شواهد وقوع زلزله گفت: در کالیفرنیا در ۶ درصد موارد شواهد محیطی زلزله دیده شده که پیشاپیش گاز منتشر شده و در حدود یک هفته بعد از انتشار گاز، زلزله رخ میدهد. همزمان با زلزله بزرگ برخی از گازها مجددا انتشار پیدا میکند و بعد از زلزله بین ۵ تا ۷ روز تا فاصله ۵۰ کیلومتری، سنسورها انتشار گاز رادون را میتوانند ثبت کنند. در اتحادیه اروپا برای ۱۰ درصد زلزلهها سنسورها انتشار گاز رادون را ثبت کرده است.
باید همراه بوی نامطبوع زلزله های کوچک هم داشته باشیم
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی تاکید کرد: مسئله گازی که به عنوان بوی نامطبوع مطرح است با زلزله ارتباط داشته باشد باید همزمان با آن یکسری گزارشها وجود داشته باشد از آن جمله زلزلههای کوچک با بزرگی ۳ ریشتر است.
زارع ادامه داد: فرض کنیم بوی نامطبوع مربوط به گسل باشد، باید شواهد مربوط به زلزله از جمله زلزله کوچک داشته باشیم. در حالی که در تهران و اطراف آن زلزلههای بالای ۲ و نیم گزارش نشده و این امر چیزی نیست که پنهان بماند بنابراین فقدان شواهد مربوط به گسل و زلزلهشناسی سبب میشود احتمال انتشار بوی نامطبوع را با زلزله بزرگ تهران وابسته ندانیم.
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی گفت: نیمه عمر رادون ۴ روز است که مهمترین شاهد زلزله برای پیشبینی زلزله است.
زارع افزود: در زلزله لاکوییلا در ۱۶ فروردین ۱۳۸۸ تغییرات رادون را یکی از فیزیکدانان یک هفته قبل گزارش داد، اما کمیته کشوری ریسک ایتالیا اعلام کرد زلزله اتفاق نمیافتد، اما زلزله رخ داد و کار کمیته به دادگاه کشیده شد.
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی در پایان گفت: طی ۶ دهه گذشته زلزلههای معروفی که با تغییرات گاز رادون همراه بوده است رخ داده حدود ۹۰ زلزله بوده که بررسی تغییرات این گاز، رادون سنج میخواهد. این دستگاه در سازمان انرژی اتمی وجود دارد، اما شبکهای از ایستگاههای رادون سنجی باید از طرف این سازمان توسعه یابد.
منبع: خبرگزاری میزان
No tags for this post.