شباهت های مناطق کویری ایران با دنیا
مقایسه کویر طبس و صحرای آفریقا
هر کس یک بار مسحور افسون کویر شود، تا پایان عمر رهایش نخواهد کرد. این جمله معروف از دکتر «آلفونس گابریل» جغرافیدان و جهانگرد فقید اتریشی می باشد.
صحرا، کویر، بیابان، بادیه و این دست اسامی، گرچه از لحاظ علمی تفاوت هایی با هم دارند و وجوه تمایزشان وابسته به ارتفاع از سطح دریا و مقدار بارش سالانه و نوع پوشش گیاهی و میزان نمک موجود در خاک است، اما برای گردشگران و کویرنوردان تفاوت چندانی ندارند و معمولا وجود تپه ماسه ای های نرم و بلند (یا همان رمل ها)، رودهای شور، دریاچه های نمک، گیاهان کویری و پرندگان و جانوران بیابان زی، باعث جذب مسافران به نقاط کویری می شود.
حدود یک چهارم مساحت ایران را کویر و بیابان تشکیل می دهد و گردشگران کویردوست، معمولا در فصل های پاییز و زمستان عازم این مناطق می شوند.
ده منطقه کویری ایران که از بقیه نقاط معروفیت بیشتری دارند عبارتند از :
1-کویر خور و بیابانک 2- کویر مصر 3- کویر ریگان 4- کویر خارا 5- کویر مرنجاب 6- کویر متین آباد
7- کویر لوت 8- کویر کاراکال یزد 9- کویر رضا آباد شاهرود و شماره 10- کویرطبس
مقایسه روستای وردیج تهران با دره آتش آمریکا
وردیج قلمرو فرمانروایی آدمک‌های سنگی است. مهمترین سیمای هوازدگی در توده های گرانیتی، هوازدگی حفره ای است که به آن تافونی می گویند. تافونی ها حفرات عمیق و توخالی اند که توسط سازوکارهای متفاوت هوازدگی به وجود می آیند.
از نمونه های تافونی در کشور میتوان به دره ایوانکی در استان سمنان ، بخش شمالی کوه بینالود در خراسان ، روستای رمین و تیس در چابهار و تنگه چاهکوه در قشم نام برد.
اما بدون شک زیباترین آن در شهر تهران،انتهای اتوبان همت غرب و در روستای وردیج قرار دارد.
شاید در نگاه اول این صورتکهای پر حفره را بازمانده‌های یک قلعه قدیمی تصور کنید که در کنار جاده ساخته شده ،اما وقتی پای صحبت یک زمین‌شناس می‌نشینیم از روال فرسایش بادی صخره‌های وردیج می‌گوید که هوازدگی بخشی از کوه‌های این منطقه را بصورت نمونه عالی و کم‌نظیر از تغییرات بافت زمینی به وجود آورده است. اشکالی که بیش از هر چیز جمجمه انسان و بدن جانوران وحشی را تداعی می‌کنند.
تافونی ها نوادا، پنسیلوانیا ، و آریزونا بر خلاف کشورمان که کمتر به آن پرداخته می شود ، به عنوان یک جاذبه ژئو توریستی برای جذب گردشگر تبلیغ می شوند.
مقایسه گندم بریان کرمان با بیابان سیاه اردن
گندم‌بریان یا ریگ‌سوخته مجتمع تپه هایی است پوشیده از گدازه‌های آتشفشانی به مساحت ۴۸۰ کیلومتر مربع که در ۸۰ کیلومتری شمال شهر شهداد در کویر لوت در استان کرمان قرار دارد.این منطقه در شرق رودخانه شور قرار دارد و به دلیل گرمای بسیار زیاد هوا حیاتی در آن وجود ندارد.
گندم بریان پوشیده از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی سیاه‌رنگ آتشفشانی است و همین پوشش سیاه آتشفشانی موجب بالا رفتن شدید گرما در این منطقه می‌شود. این منطقه پست‌ترین منطقه داخلی کشور ایران نیز محسوب می‌شود و این موضوع نیز از دیگر دلایل گرمای شدید آن است. بنا بر تحقیقات کارشناسان در گندم بریان در منطقه‌ای به طول ۲۰۰ کیلومتر و عرض ۱۵۰ کیلومتر هیچ موجود زنده‌ای زندگی نمی‌کند.
این محوطه در ۸۰ کیلومتری شمال شهداد و ۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. فصل زمستان و اوایل بهار زمان مناسبی برای بازدید گردشگران از این منطقه است. کوه‌های پوشیده از برف و سرد ارتفاعات سیرچ کرمان نیز از این محل قابل مشاهده است.
نمونه های مشابه این پدیده آتشفشانی در شرق اردن و صحرای غربی مصر بعنوان یک جاذبه توریستی وجود دارد.
مقایسه بیابان لوت کرمان و ژئوپارک چین
بیابان لوت اولین اثر طبیعی ثبت شده از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است. لوت به معنی لخت، برهنه، بی آب و علف و فاقد هرچیز است.
بیابان لوت در عرصه ای به وسعت ۲۲ هزار و ۷۸۰ کیلومتر مربع گسترده است اما حریم آن ۱۷ هزار و ۹۴۱ کیلومتر محاسبه شده که شامل ریگ یلان (تپه های ماسه ای)، کلوت ها، نبکاها، رودخانه شور، هامادا (دشت ریگی)، پهنه بازالتی گندم بریان و غیره است.
بیابان لوت دارای ویژگی های منحصر به فردی است که به حق سزاورا ثبت در فهرست میراث طبیعی جهانی بوده است:
– وجود بلندترین کلوت های جهان در قسمت شرقی کلوت ها
– وجود طولانی ترین کلوت های جهان
– وجود گرم ترین نقطه جهان با بیش از 70 درجه سانتیگراد
– وجوی یکی از بلند ترین نبکاهای (گلدان صحرا، تل گز یا تل نباتی) جهان
– وجود بلندترین تپه های ماسه های جهان در ریگ یلان در شرق بیابان لوت
محدوده عرصه و حریم بیابان لوت برای ثبت در میراث جهانی حدود 40 هزار کیلومتر مربع تعیین شده است که محدوده بسیار بزرگی بوده و در بین سه استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان قرار دارد.
گردآورنده: روح الله قطبی دانشجوی کارشناسی ارشد گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ
No tags for this post.
